Zapewne i tym razem usłyszymy, że Konstytucja 3 maja, choć przetrwała tylko rok, miała wielką wagę. - Od pewnego czasu wypada mówić o niej na kolanach - mówi prof. Wojciech Kriegseisen z Instytutu Historii PAN. - Staje się obrazkiem na ścianie. Im bardziej się nią zachwycamy, tym rzadziej ją czytamy.

Tymczasem Ustawa Rządowa z 3 maja 1791 r. to lektura zaskakująca. Elektor saski na polskim tronie, po fatalnych rządach dwóch królów Sasów? Tylko szlachcic obywatelem? Chłop wciąż niewolny? Z dzisiejszego punktu widzenia trudno uznać ją za nowoczesną.

90 procent bez praw

Pierwsza krytyka Ustawy z perspektywy historycznej przyszła już w XIX w. Według prof. Kriegseisena, wywołały ją zmiany społeczne: - Sprawa chłopów to jeden z najistotniejszych problemów polskiej myśli politycznej XIX w., tymczasem Konstytucja 3...