Jak co roku, „Tygodnik Powszechny” przyznał Medale Świętego Jerzego – nagrody za „zmaganie ze złem i uparte budowanie dobra w życiu społecznym”. Swoją nagrodę „Tygodnik” przyznaje od 1993 roku. Na medalu widnieją słowa Psalmu 37. w tłumaczeniu Marka Skwarnickiego: „Powierz Panu swą drogę, zaufaj Mu, a On sam będzie działał. On sprawi, że Twa sprawiedliwość zabłyśnie jak światło, a prawość Twoja jak blask południa”. Jego laureatami byli między innymi Janina Ochojska, siostra Małgorzata Chmielewska, Danuta Wałęsa, Marek Edelman, Václav Havel, abp Józef Życiński czy ks. Jan Kaczkowski.

DOWIEDZ SIĘ WIĘCEJ

• Serwis specjalny: Medal św. Jerzego 2019

Profesor Barbara Engelking kieruje Centrum Badań nad Zagładą Żydów przy Polskiej Akademii Nauk. Jak napisali członkowie Centrum w deklaracji założycielskiej: „Zagłada, choć wydarzyła się na polskiej ziemi i w polskiej obecności, w świadomości historycznej przeważającej części Polaków nie należy do historii Polski, ani też nie stanowi części polskiego losu. Uważamy, że należy to zmieniać”.

Tak w swojej laudacji mówił redaktor „Tygodnika” Michał Okoński: „Dzięki Waszym badaniom wiemy już, że czyny szły za słowami wcale nie tak rzadko. Że »pomocnicy śmierci« istnieli nie tylko w wierszu Miłosza, a określanie ich wyłącznie mianem zdrajców kolaborujących z Niemcami i w związku z tym stawiających się poza polską wspólnotą, a tak w ogóle to niknących wśród domniemanych setek tysięcy sprawiedliwych, wydaje się zbyt łatwe. Że prawdziwy heroizm tych Sprawiedliwych polegał na tym, że – jak napisał kiedyś Jacek Leociak, z którym pracowaliście nad monumentalnym przewodnikiem po warszawskim getcie – »potrafili trzymać rękę w płomieniu i nie cofać jej«, ryzykując nie tylko niemiecki wyrok śmierci, ale i donos sąsiada”.

Prof. Engelking zajmuje się Holokaustem z innej perspektywy: indywidualnego doświadczenia, uczuć i dylematów moralnych. „Niełatwo zachować otwartą postawę wobec cierpienia, oswoić się z nim, patrzeć na nie wprost i odnaleźć drogę, która pozwoli poruszać się pośród bólu”, tłumaczyła profesor Engelking w jednej z książek. O Holokauście pisze tak, żeby ludzie zawsze okazywali się ważniejsi od liczb.

Prof. Engelking nagrodziliśmy za walkę ze smokiem nieczułości i ignorancji.

Tomáš Halík katolikiem został w wieku 18 lat. I zawsze za największe zagrożenie dla Kościoła uważał brak dojrzałości.

Po doktoracie komuniści zakazali mu wykładów. Pracował jako terapeuta uzależnionych. Wyświęcono go potajemnie w 1978 roku. Stał się jedną z najważniejszych postaci Kościoła podziemnego w Czechosłowacji.

Po Aksamitnej Rewolucji przyczynił się do odbudowy czeskiego Kościoła. A równocześnie angażował się między innymi w dialog z niewierzącymi.

Tak opowiadał w swojej laudacji ks. Adam Boniecki: „Halík mówił, że to doświadczenie Kościoła podziemnego, prześladowanego, trzeba teraz przełożyć na kościelne dzisiaj; że trzeba je przełożyć na współczesność (...) Na czym polegało doświadczenie Kościoła podziemnego i prześladowanego? W zderzeniu z wrogim światem, który chciał go zniszczyć, Kościół nie mógł być klerykalny. Kościół podziemny, tajny, nie mógł być klerykalny. To była wspaniała kuracja, a mówię o niej dlatego, że to się wiąże z tym Medalem, bo klerykalizm jest także idolem, jest przenoszeniem czci i uwagi ze stwórcy na stworzenie”.

Gdy wiele lat po upadku komunizmu w Kościele zapanowała mentalność oblężonej twierdzy, ks. Halík wytykał biskupom nieuczciwą argumentację i brak duchowej roztropności. Ostrzegał, że „uciekają im fundamenty rzeczywistości”. Także w Polsce widzi coraz więcej „katolicyzmu bez chrześcijaństwa”. Lecz nie popadł w fatalizm. Wierzy, że przed fanatyzmem wiarę może chronić rozum, przed cynizmem zaś – współczucie.

Ks. prof. Halíka nagrodziliśmy za walkę ze smokiem bałwochwalstwa.

Wykorzytano utwory: Kevin MacLeod, "Evening Fall", "Private Reflection" i "Stages of Grief" (incompetech.com, filmmusic.io) na licencji CC BY