Podczas pandemii niepokojono się, że ­frekwencja na niedzielnych mszach nie powróci do stanu z roku 2019. Tak też się stało, choć skala spadku może zaskakiwać. Oficjalne dane dostępne będą dopiero pod koniec 2023 r., ale już teraz w wielu miejscach widać, że frekwencja spadła nawet o połowę. Biskup bydgoski Krzysztof Włodarczyk przyznaje, że z październikowego liczenia wiernych wynika, iż w jego diecezji przychodzi obecnie do kościoła średnio 20 proc. parafian. To spadek o 14 pkt. proc. w stosunku do czasów sprzed lockdownu. W popularnym we Wrocławiu kościele dominikanów frekwencja stopniała aż o połowę.

Dwa zjawiska zdają się odpowiadać za to tąpnięcie. Pandemia stała się bodźcem, by zerwać nadwątlone więzy. A część katolików z różnych powodów po prostu pozostała przy transmisjach mszy online. Tej grupie warto się przyjrzeć, bo być może mamy do czynienia z nowym sposobem funkcjonowania w Kościele. W minionym roku zweryfikowały się więc więzi katolików z Kościołem, a część z nich zmieniła swój charakter. Nie jest to tendencja w sposób oczywisty negatywna.

Drugim zjawiskiem były spadki frekwencji na szkolnych katechezach. Problem dotyczy zwłaszcza dużych miast. W bieżącym roku szkolnym na lekcje religii w warszawskich liceach chodzi 29 proc. uczniów. Ogółem we wszystkich szkołach i przedszkolach frekwencja spadła o 4 pkt. proc. w porównaniu z ubiegłym rokiem. Rekord w niechodzeniu na religię ustanowiły szkoły średnie we Wrocławiu, z frekwencją na poziomie 18 proc. Szczyt rankingu uczestniczenia w lekcjach religii okupują licea w Żywcu – z aż 92-procentową frekwencją. W małych środowiskach wciąż obecna jest tradycyjna presja na wychowanie religijne. Ośrodki wielkomiejskie z kolei najszybciej się sekularyzują.

Portret polskiego katolika: Po pandemii z polskich kościołów znikła jedna czwarta katolików. Franciszek stał się ich największym autorytetem, kosztem Jana Pawła II, a zwłaszcza biskupów. Wierni widzą kryzys Kościoła i jego upolitycznienie. Podsumowanie najnowszych badań.

Z wypowiedzi biskupów na temat kryzysu katechezy szkolnej wynika, że nie mają oni pomysłu na poprawę sytuacji. Niektórzy liczą na obowiązek wyboru religii lub etyki od 1 września 2023 r. Ich uwaga kieruje się już jednak gdzie indziej. W maju 2021 r. Franciszek wprowadził posługę katechistów w parafiach. Biskupi chcą ją w Polsce rozwijać – i wiążą z nią duże nadzieje nie tylko co do zatrzymania młodzieży w Kościele. Katechiści mają pomagać proboszczowi w ewangelizacji i współkształtować duszpasterstwo. W krajach z kryzysem powołań zastępują księży. W Polsce episkopat dopiero przygotowuje dokument określający zakres ich posługi. ©℗

Nasz obraz 2022 roku