Jedna z najstarszych książek na świecie wystawiona na sprzedaż

Media zelektryzowała wiadomość z londyńskiego domu aukcyjnego Christie’s o wystawieniu na sprzedaż manuskryptu z III/IV wieku znanego pod nazwą kodeksu Crosby’ego-Schøyena. Najcenniejszą zawartością tego kodeksu są kompletna Księga Jonasza oraz Pierwszy List św. Piotra, ale znajdują się w nim również: wielkanocna homilia nieznanego autora, fragment Drugiej Księgi Machabejskiej oraz tekst Melitona z Sardes. Manuskrypt jest zapisany we wczesnochrześcijańskim języku koptyjskim przy pomocy greckiego alfabetu. Kodeks Crosby’ego-Schøyena został odkryty w 1952 r. w Egipcie wraz z grupą innych manuskryptów, które noszą nazwę Papirusów Bodmera (obecnie znajdują się one w szwajcarskiej bibliotece w Cologny).

Od 1988 r. kodeks jest częścią imponującej prywatnej kolekcji Martina Schøyena (od niego bierze się dziś zwyczajowa nazwa kodeksu), którą zapoczątkował jego ojciec Martin Olsen Schøyen. W posiadaniu norweskiego biznesmena znalazło się kilkanaście tysięcy starożytnych manuskryptów, przechowywanych w Oslo i Londynie, i uchodzi ona za największą tego typu prywatną kolekcję na świecie.

Kodeks Crosby’ego-Schøyena jest cenny nie tylko ze względu na wiek czy treść, ale i formę. Pochodzi z czasów, kiedy chrześcijańscy skrybowie zaczęli odchodzić od mniej praktycznego zwoju na rzecz zszytych kart papirusów, dziś zwanych właśnie kodeksem. Umożliwiło to chrześcijanom zarówno przechowywanie tekstów czterech ewangelii w jednym woluminie, jak i użycie drugiej strony papirusu do zapisu, dzięki czemu oszczędzano na materiale. Nie bez znaczenia było również to, że dużo szybciej dało się znaleźć fragment tekstu w kodeksie niż w zwoju. Nowatorskie w tamtych czasach kodeksy są najbliższymi przodkami tego, co dziś nazywamy książką. W tym świetle wystawienie na sprzedaż jednego z najstarszych kodeksów dla współczesnego posiadacza książek jest wydarzeniem wartym odnotowania.

Christie’s szacuje wartość kodeksu między 2,8 a 3,6 miliona dolarów. Za ile ostatecznie zostanie kupiony, dowiemy się 11 czerwca.