Co łączy teorię strun i lutnię psalmisty

W szabat Najwyższy odpoczywa po dziele stworzenia, menora w Świątyni ma siedem ramion, Pesach i Święto Szałasów trwają siedem dni. Siedem tygodni dzieli Pesach i Szawuot czy Wielkanoc i Zielone Świątki…

16.04.2024

Czyta się kilka minut

Fot. GRAŻYNA MAKARA /
Małgorzata Kordowicz // Fot. Grażyna Makara

Z pewną dozą rozrzewnienia wpatruję się w pożółkłe białe klawisze kaliskiego fibigera. Pięć całych tonów i dwa półtony – razem heptatonia. Siódemka stanowi całość: ósme „do” jest jak pierwsze „do”, tylko oktawę wyżej. Tydzień ma siedem dni, tęcza – siedem kolorów. W Biblii też niejednokrotnie natykamy się na siódemki: w szabat Najwyższy odpoczywa po dziele stworzenia, menora w Świątyni ma siedem ramion, Pesach i Święto Szałasów trwają siedem dni. Siedem tygodni dzieli Pesach i Szawuot czy Wielkanoc i Zielone Świątki. Siódemka reprezentuje świat przyrody.

„I wystawią Mi świątynię, abym zamieszkał w pośród nich” (Wj 25, 8; Cylkow) – rzecze Najwyższy. Bóg ma mieć swój Dom w fizycznym świecie? Kiedy Przybytek i jego sprzęty są gotowe, Mojżesz przez siedem dni przygotowuje brata i jego synów do pełnienia funkcji kapłańskich. Po czym w Przybytku „stało się dnia ósmego… ukazał się Majestat Wiekuistego całemu ludowi: I wyszedł ogień z przed Wiekuistego i pochłonął na ofiarnicy całopalenie i łoje; i widział to lud cały i wydali okrzyk i padli na oblicze swoje” (Kpł 9, 1. 23-24). Ósmy dzień to nie przypadek – ósemka oznacza wyjście poza naturę, świat duchowy stojący ponad przyrodą, leżąca symbolizuje nieskończoność.

Midrasz pyta, ile strun zawierały liry, na których grali lewici w Świątyni Jerozolimskiej. Rabin Juda odpowiada, że siedem, wywodząc to z wersu: „Wskażesz mi drogę życia, pełnia [hebr. sowa] radości jest przed obliczem Twojém, rozkosz u prawicy Twojéj wiecznie” (Ps 16, 11). Sugeruje on, by zamiast sowa czytać szewa [hebr. siedem], co jest w pełni uprawnione, gdy słowo to nie jest zwokalizowane. Również król Dawid mówi: „Siedmkroć [hebr. szewa, czyli siedem] dziennie sławię Cię, dla praw Twoich sprawiedliwych” (Ps 119, 164).

W epoce mesjańskiej lira zyska dodatkową strunę, o czym informuje nas twórca w didaskaliach do Ps 6: „Przewodnikowi chóru, przy towarzyszeniu instrumentów smyczkowych, na ośm głosów [hebr. alha-szeminit, dosł. na ósemkę; nie jest sprecyzowane, czego bądź kogo ma być osiem, przez analogię do innych określeń chordofonów uprawnione jest zinterpretowanie szeminit jako ośmiostrunowej liry]. Psalm Dawida” (wers 1.). Natomiast w przyszłym świecie ten instrument wzbogaci się o kolejne dwie struny, albowiem jest powiedziane: „Panie, pieśń nową zaśpiewam Ci, na lutni dziesięciostrunnéj zanucę Ci” (Ps 144, 9). Przywodzi mi to na myśl dziesięciowymiarową – jak dziesięć Bożych emanacji w Kabale – czasoprzestrzeń z teorii superstrun. Może być ona dwudziestosześciowymiarowa – jak wartość numeryczna czteroliterowego, wymawianego tylko raz w roku w Świątyni przez arcykapłana, Imienia Bożego. Przypadek?

Dziękujemy, że nas czytasz!

Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →

Dostęp 10/10

  • 10 dni dostępu - poznaj nas
  • Natychmiastowy dostęp
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
10,00 zł

Dostęp kwartalny

Kwartalny dostęp do TygodnikPowszechny.pl
  • Natychmiastowy dostęp
  • 92 dni dostępu = aż 13 numerów Tygodnika
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
89,90 zł
© Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez zgody wydawcy zabronione [nota wydawnicza]. Jeśli na końcu artykułu znajduje się znak ℗, wówczas istnieje możliwość przedruku po zakupieniu licencji od Wydawcy [kontakt z Wydawcą]
Jest rabinką. Absolwentka Wydziału Hebraistyki UW, uczyła hebrajskiego m. in. na UW, w WLH im. J. Kuronia i na UMCS-ie w Lublinie, a obecnie w warszawskim Liceum im. Zuzanny Ginczanki. Wydała 2 książki: polsko-hebrajski modlitewnik dla dzieci oraz wzbogacony… więcej

Artykuł pochodzi z numeru Nr 16/2024

W druku ukazał się pod tytułem: Ósma struna