Błogosławieństwa par homoseksualnych. Konserwatywni hierarchowie próbują zdemaskować „herezję” papieża

W Kościele w Polsce ceremonia błogosławieństwa par homoseksualnych zapewne nie jest możliwa. Ale np. Konferencja Biskupów Flamandzkich już jakiś czas temu opublikowała dokument zezwalający na takie nabożeństwo. Co ciekawe – biskupi flamandzcy nie spotkali się z żadną krytyczną reakcją Watykanu.

Właśnie takie sytuacje sprowokowały w lipcu tego roku pięciu konserwatywnych kardynałów – Waltera Brandmüllera, Raymonda Leo Burke’a, Juana Sandovala Íñigueza, Roberta Sarah, Josepha Zen Ze-kiuna – do skierowania do papieża tzw. „dubiów”, czyli pytań wyrażających teologiczne wątpliwości. Nie były to pierwsze kardynalskie „dubia”, ale Franciszek dotąd nie za bardzo chciał rozmawiać z krytykującymi go katolickimi konserwatystami, więc poprzednie zbył milczeniem. Ci ostatni mieli o to pretensje – wskazując, że postawa papieża wobec nich nie odpowiada głoszonej przez biskupa Rzymu dialogiczności. 

Tym razem Franciszek odpowiedział, a po pewnym czasie korespondencja pomiędzy piątką kardynałów a papieżem została upubliczniona.
Kardynałowie zadali pięć pytań. Pierwsze z nich – o możliwość reinterpretacji Objawienia Bożego zgodnie ze zmianami kulturowymi – stanowi ogólną podstawę pozostałych, które dotyczą zmian kościelnego nauczania i praktyki w kilku szczegółowych punktach: stosunku do związków homoseksualnych, synodalnego ustroju Kościoła, możliwości święcenia kobiet i warunków udzielenia rozgrzeszenia podczas spowiedzi.
Papieskie odpowiedzi są nieco zawiłe i próbują pokazać pewną równowagę pomiędzy ciągłością a zmianą w Kościele. Franciszek wskazuje, że Objawienie zawsze wymaga interpretacji oraz że kościelne rozumienie Objawienia stale się rozwija, a w rozwoju tym czerpie także z rozwoju kultury i świeckiej wiedzy. W tym kontekście sugeruje, że błogosławienie par homoseksualnych jest możliwe, o ile będzie miało formę, która nie zrówna takich związków z małżeństwem. Sugeruje także, że dyskusja nad udzielaniem święceń prezbiteratu kobietom jest dopuszczalna. Pokazuje także kardynałom, że samo sformułowanie przez nich „dubiów” jest przykładem synodalnego działania Kościoła.

Autorom „dubiów” papieskie odpowiedzi nie wystarczyły, lecz – jak napisali w odpowiedzi na papieską odpowiedź – jeszcze wzmogły ich niepokój. Sformułowali więc w sierpniu drugą wersję pytań – która miała postawić Franciszka pod ścianą i zmusić do krótkiej odpowiedzi – „tak” lub „nie”. W odpowiedzi na tę drugą wersję Watykan opublikował papieską odpowiedź – napisaną jeszcze w lipcu, lecz dotąd tajną – opatrując ją datą późniejszą niż druga wersja „dubiów”. Przekaz jest jasny: papieska odpowiedź na wersję pierwszą jest ostateczna i innej nie będzie.

Sądząc z pojawiających się w przestrzeni publicznej reakcji na „dubia”, piątka kardynałów wyraża opinię i niepokój znaczącej grupy katolików z niepokojem patrzących na obecny pontyfikat i – tym bardziej – na uruchomiony przez Franciszka proces synodalny. To ludzie, wedle których kościelne nauczanie i praktyka stanowi niezmienny, oparty na jasnym Boskim Objawieniu monolit. Wszelkie zmiany w kwestiach, które uznają za istotne, traktują jako zdradę wiary. Chcieliby więc, by papież wycofał Kościół z synodalnego procesu – gdyż ten wyraźnie zmierza ku postaci katolicyzmu, który oni uznają za odstępstwo.

„Dubia” pięciu kardynałów – a zwłaszcza to, jak zostały przez nich przeformułowane w reakcji na papieską odpowiedź – pokazują, że autorzy pytań nie pytają szczerze. Szczere zadanie pytania zakłada bowiem, że jeszcze nie zna się na nie ostatecznej odpowiedzi. Owszem, można mieć w świadomości jakiś jej zarys – ale na tyle niejasny, iż wymagający nadal badania tego, o co się pyta. Autorzy „dubiów” formułują je w sposób, który wyraźnie sugeruje: „My znamy prawdziwą odpowiedź. Pytamy właściwie po to, żeby zobaczyć, czy papież – do którego kierujemy pytania – podziela nasze zdanie na temat, którego pytania dotyczą. A jeśli go nie podziela – to on się myli”.

Można zrozumieć potrzebę, która ujawnia się w kardynalskich „dubiach”. To potrzeba jasnej, pewnej wiedzy w kwestiach fundamentalnych dla ludzkiej egzystencji. Tym niemniej trudno się rozmawia z osobami, które już „wiedzą” i domagają się od rozmówcy, by po prostu przyjął za prawdę ich własne zdanie. Tym trudniej, jeśli owa „wiedza” ma charakter osądu i wykluczenia, egzystencjalnie bolesnego dla osób, które zupełnie inaczej doświadczają świata (np. dla tych, którzy kochają osoby tej samej płci i tworzą z nimi trwałe i przynoszące szczęście związki) i dla których brak zmiany w kościelnym nauczaniu i praktyce byłby równie trudny do przyjęcia, jak dla tych pierwszych – taka zmiana. Czy możliwa jest postać Kościoła, w której miejsce znaleźliby i jedni, i drudzy?