---ramka 317202|prawo|---Idąc na cmentarze przede wszystkim wspominamy naszych bliskich, wszystkich nam drogich, którzy już odeszli z tej ziemi. W ten sposób spełniamy jakiś bardzo istotny imperatyw wewnętrzny i umacniamy swoje człowieczeństwo. Pamięć o zmarłych jest czymś wyłącznie ludzkim i to czymś dla ludzi ważnym - obecnym w każdej kulturze. Nie trzeba być wierzącym, aby pielęgnować w sercu pamięć o swoich bliskich zmarłych.

Ale jeżeli wierzymy w Chrystusa, który zmartwychwstał jako pierwszy z tych, co pomarli, w tych dniach świętujemy coś więcej - odnawiamy swoją wiarę w istniejącą jedność między nami, którzy tu, na ziemi pielgrzymujemy do domu Ojca, a tymi, którzy już osiągnęli kres pielgrzymki. Św. Augustyn wielokrotnie pisał o jedności Kościoła pielgrzymującego i uwielbionego: “Królowanie świętych trwa już w tym czasie, w okresie pierwszego...