Reklama

Ładowanie...

Słuchaj, Izraelu

Słuchaj, Izraelu

05.09.2022
Czyta się kilka minut
Jaki powinien być pierwszy wers biblijny, którego nauczymy naszą właśnie zaczynającą mówić latorośl? Kodeks prawa żydowskiego mieści odpowiedź i na to pytanie.
M

Mianowicie: należy zacząć od „Tora, przykazana nam przez Mojżesza, jest dziedzictwem zgromadzenia Jakuba” (Pwt 33, 4), po czym przejść do „Słuchaj, Izraelu: Pan jest naszym Bogiem, Pan jest jedyny” (Pwt 6, 4). Na te fundamentalne dla judaizmu wersy napotykamy w liturgii z różną częstotliwością: pierwszy usłyszymy tylko w niektórych synagogach podczas publicznego czytania ze zwoju Tory, natomiast drugi powtarzać się będzie nieustannie. Pojawi się więcej niż raz w ciągu dnia – religijni Żydzi modlą się, z grubsza, trzy razy dziennie – a czasem nawet więcej niż raz podczas jednego nabożeństwa. Dlaczego? Albowiem „Słuchaj, Izraelu...” (hebr. Szema Jisrael ) otwiera modlitwę/nie-modlitwę odmawianą rano i wieczorem, a przez niektórych jeszcze zwyczajowo przed zaśnięciem.

Dlaczego nazwałam „Szema Jisrael” nie-modlitwą? Ponieważ to jeden wielki cytat biblijny, złożony z trzech fragmentów: Pwt 6, 4-9, potem Pwt 11, 13-21, a następnie Lb 15, 37-41. Po pierwszym wersie jest jeszcze wstawka niebiblijna: „Błogosławione Imię chwały Jego panowania po wsze czasy”. Poza jednym dniem w roku – Jom Kipur – odmawiamy ją po cichu. Jedna tradycja powiada, że Mojżesz usłyszał to zdanie od aniołów, a my nie jesteśmy godni wychwalać Najwyższego tak jak oni, wyłączając jeden jedyny dzień, gdy stajemy się im podobni. Druga tradycja przypisuje to zdanie Praojcu Jakubowi – przed śmiercią zebrał swoich synów i frasował się, że nie pozostaną wierni jego Bogu. Synowie powiedzieli: „Słuchaj, [nasz tato] Izraelu: Pan jest naszym Bogiem, Pan jest jedyny”. Uspokojony Jakub-Izrael na to: „Błogosławione Imię chwały Jego panowania po wsze czasy”.

„Szema” stanowi deklarację „przyjęcia jarzma królestwa niebieskiego”. Można by ją nazwać także żydowskim credo , ponieważ porusza następujące kwestie: monoteizm nade wszystko, zobowiązanie do miłości wobec Boga, studiowanie Tory i nauczanie jej dzieci, przestrzeganie przykazań – w szczególności zakładanie filakterii i przytwierdzenie mezuzy do framugi drzwi, kara i nagroda, noszenie rytualnych frędzli oraz wyjście z Egiptu. W „Szema” czytamy, że winniśmy uczyć tych słów dzieci „kładąc się i wstając”
(por. Pwt 6, 7) – stąd wniosek starożytnego mędrca Hilela, by dwukrotnie w ciągu dnia odmówić tę modlitwę: wieczorem i rano. Ci, którzy chcą zasnąć z Torą na ustach, powtarzają jeszcze „Szema” leżąc w łóżku. Również ci, którzy zasypiają na wieki – męczennicy za wiarę, ale i pospolici śmiertelnicy, których czas dobiegł końca – często wydają ostatnie tchnienie mówiąc: „Słuchaj, Izraelu”.©

Ten materiał jest bezpłatny, bo Fundacja Tygodnika Powszechnego troszczy się o promowanie czytelnictwa i niezależnych mediów. Wspierając ją, pomagasz zapewnić "Tygodnikowi" suwerenność, warunek rzetelnego i niezależnego dziennikarstwa. Przekaż swój datek:

Autor artykułu

Jest rabinką. Absolwentka Wydziału Hebraistyki UW, uczyła hebrajskiego m. in. na UW, w WLH im. J. Kuronia i na UMCS-ie w Lublinie, a obecnie w warszawskim Liceum im. Zuzanny Ginczanki....

Napisz do nas

Chcesz podzielić się przemyśleniami, do których zainspirował Cię artykuł, zainteresować nas ważną sprawą lub opowiedzieć swoją historię? Napisz do redakcji na adres redakcja@tygodnikpowszechny.pl . Wiele listów publikujemy na łamach papierowego wydania oraz w serwisie internetowym, a dzięki niejednemu sygnałowi od Czytelników powstały ważne tematy dziennikarskie.

Obserwuj nasze profile społecznościowe i angażuj się w dyskusje: na Facebooku, Twitterze, Instagramie, YouTube. Zapraszamy!

Newsletter

© Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez zgody wydawcy zabronione [nota wydawnicza]. Jeśli na końcu artykułu znajduje się znak ℗, wówczas istnieje możliwość przedruku po zakupieniu licencji od Wydawcy [kontakt z Wydawcą]