Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →
Sejpak to ręcznie tkany materiał, misterna robota wykonywana na wąskich krosnach, najczęściej wełnianym wątkiem na lnianej osnowie. Jest charakterystyczna dla Podlasia, choć dziś coraz trudniej ją spotkać. Kluczowa jest w nim dwoistość, kontrast, jaki tworzą dwa różne materiały i kolory, które jednak ostatecznie łączą się w ściśle określone, geometryczne wzory. Katarzyna Zdanowicz i Elżbieta Michalska swój poetycki dwugłos postanowiły tak właśnie nazwać. W tym wypadku sejpaki utkane ze słów łączy z ich materialnymi pierwowzorami więcej niż tylko forma. Tkaniny, które powstawały w ten sposób, świadczyły o bogactwie rodziny – towarzyszyły też ich właścicielom w najważniejszych momentach życia, jak chrzciny, śluby czy pogrzeby. To rodzaj ornamentu, który w swojej abstrakcyjności pozornie wydaje się jedynie niepraktycznym dodatkiem, jednak poprzez swoją funkcję staje się niezwykle ważnym elementem o znaczeniu egzystencjalnym.
Tomik powstawał długo – jako swoista forma poetyckiej korespondencji, „wiersz za wiersz, list za list”, jak piszą same autorki. Ten dialog zbudowany jest poprzez liczne kontrasty: miasto-wieś, życie-śmierć, przeszłość-teraźniejszość, które jednak nie antagonizują się nawzajem. Wręcz przeciwnie, opowiadają o złożonym, wielowymiarowym doświadczeniu.
„Siedzę na walizce i czekam na taksówkę. / Chociaż czy warto czy wypada – / do dworca niedaleko i tobołek lichy. / Sztuczna chryzantemo, przepraszam / że Ciebie się wstydziłam. / Teraz całuję na pożegnanie siwe skronie” pisze Michalska, a Zdanowska odpowiada jej: „niczego ci nie przyniosłam / – siebie / – a później nawet sztucznej chryzantemy / – trawa nieskoszona / – znicze wygaszone / dziś szukałam twojego grobu ale znowu się zgubiłam”. Rozmowa ciągnie się przez cały tomik, czasem nabiera tempa, kiedy indziej meandruje na boki – a wszystko po to, aby stworzyć wspaniały, niepowtarzalny wzór, który będzie czymś więcej niż tylko ozdobą.
Katarzyna Zdanowicz, Elżbieta Michalska SEJPAK, Fundacja Sąsiedzi, Złotoria–Katowice 2023
