W przedmowie do antologii „26 współczesnych opowiadań amerykańskich” (rok 1963) Krzysztof Zarzecki tłumaczył się z nieobecności w niej dwóch pisarzy: Johna O’Hary i Johna Cheevera, którzy „nie uważali za stosowne odpowiedzieć na wielokrotnie ponawiane propozycje redakcji”. Dziesięć lat później w kolejnej antologii „32 opowiadań” Cheever jest już obecny, wcześniej zresztą pojawiły się u nas dwie jego książki. Polscy wydawcy wiedzieli, że opowiadanie jest gatunkiem szczególnie istotnym w literaturze amerykańskiej, stąd te antologie (a zaczęło się po Październiku ’56 od „18 opowiadań”). Radość, że znów się o tym pamięta – wspomnę tylko wspaniały tom opowiadań zebranych Flannery O’Connor. No i serię Czarnego, w której przypomniano Carson McCullers. A teraz wraca Cheever, zaprezentowany przez innego znakomitego pisarza.
Julian Barnes zaczyna od alternatywnych wersji biografii Amerykanina. Najpierw sucha faktografia. 1912 – przychodzi na świat w Quincy (Massachusetts). 1935 – pierwsze opowiadanie w „New Yorkerze”, z którym związał się na resztę życia. 1958 – National Book Award za „Kronikę Wapshotów”. 1964 – okładka „Time’a”. 1968 – ekranizacja opowiadania „Pływak” (w roli głównej Burt Lancaster). 1978 – edycja opowiadań zebranych, National Book Critics Circle Award i Pulitzer. 1982 – śmierć w podnowojorskim Ossining, gdzie mieszkał od ponad dwóch dekad. Dorzućmy jeszcze alkohol, seks i znaczące określenie „Czechow przedmieść”, jakim go obdarzono.
Ten Czechow podszyty jest Kafką, a spokojne, nudne życie suburbiów Wschodniego Wybrzeża przerywają zdarzenia czasem zgoła fantastyczne. Jak w „Olbrzymim radiu”, gdzie nowy, drogi i paskudny odbiornik zaczyna – zamiast muzyki – transmitować życie codzienne sąsiadów. W „Brygadierze i golfowej wdowie” historia pewnego romansu splata się z rywalizacją o… schron atomowy, ozdobiony (maskująco) czterema gipsowymi kaczkami, poidełkiem dla ptaków oraz trzema krasnalami; schronem interesuje się nawet pewien biskup. A w „Pływaku” Neddy Merrill postanawia… przepłynąć hrabstwo korzystając ze sznura basenów i nieświadomie daje się porwać strumieniowi czasu. Realizm miesza się w tej świetnej prozie z groteską i logiką snu. ©℗
John Cheever, WIZJA ŚWIATA. OPOWIADANIA WYBRANE, W wyborze i z przedmową Juliana Barnesa. Przełożył Krzysztof Majer. Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2023, ss. 300.
Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →
Masz konto? Zaloguj się
365 zł 95 zł taniej (od oferty "10/10" na rok)
