Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →
Tak wynika z przeprowadzonych w maju przez Laboratorium Poznania Politycznego Instytutu Psychologii PAN badań „Czy i jak identyfikujemy się dziś z Polską?”. Zdaniem większości badanych wiara nie ma żadnego znaczenia dla bycia Polakiem. Ponadto stosunek do religii został wskazany obok polityki jako czynnik dzielący Polaków.
Laboratorium najpierw przeprowadziło badanie ilościowe na reprezentatywnej grupie 1504 osób w wieku od 18 do 96 lat. Pod uwagę wzięto m.in. nastawienie do grupy własnej i grup obcych, stosunek do wiary, tradycji i Unii Europejskiej, a także zmienne psychologiczne, w tym poziom samooceny i poczucia samotności czy narcyzmu. Z badań tych wyłoniono pięć grup, których poglądy sprecyzowano w wywiadach jakościowych. Pozytywnie nastawieni do polskości okazali się Spełnieni Demokraci (20 proc. społeczeństwa), Otwarci Tradycjonaliści (23 proc.) i Zaangażowani Konserwatyści (15 proc.). Kłopot z polskością odczuwają Zawstydzeni Polską (14 proc.), zaś dla największej grupy (28 proc.) Wycofanych Pesymistów polskość okazała się obojętna.
ZOBACZ TAKŻE:
POPOŁUDNIE CHRZEŚCIJAŃSTWA. Ks. Tomáš Halík, teolog i duszpasterz: Wielu ludzi opuszcza Kościół nie dlatego, że opuszcza Chrystusa, lecz dlatego, że Go w Kościele nie znajduje >>>>
Największy odsetek aktywnych katolików znalazł się wśród Zaangażowanych Konserwatystów i to tylko dla tej grupy wiara łączy się z polskością. Wierzący są także wśród Otwartych Tradycjonalistów i Wycofanych Pesymistów. Pierwszą i trzecią grupę charakteryzuje negatywne odnoszenie się do grup obcych, a także seksizm. Pierwszą i drugą łączy z kolei dystans do Unii Europejskiej, ale różni zaangażowanie polityczne – Otwartych Tradycjonalistów nie interesuje polityka. Najbardziej lękowo nastawiona do rzeczywistości grupa Wycofanych Pesymistów jest jednocześnie najbardziej podatna na dehumanizację grup mniejszościowych (Żydzi i LGBTQ+). To segment najmłodszy i o największym odsetku mieszkających na wsi.
Wygląda na to, że choć przestajemy kojarzyć polskość z katolicyzmem, paradoksalnie stereotyp Polak-katolik nadal może być politycznie nośny – np. do przyciągania Zaangażowanych Konserwatystów i wzbudzania szowinistycznych lęków u Wycofanych Pesymistów.
