Operacja "Dunaj"

Zestaw archiwalnych kronik filmowych, będących zapisem wydarzeń w Pradze w 1968 r. Czterdziestominutowy materiał nakręcony przez czechosłowackich filmowców opatrzony komentarzem. Praskie lotnisko opanowane przez wojska radzieckie i bułgarskie, czołgi sowieckie na placu Hradczańskim, barykady z aut i autobusów, manifestanci wznoszący okrzyki "Dubček, Svoboda"... Operacja "Dunaj", czyli wkroczenie na teren Czechosłowacji 600 tys. żołnierzy sowieckich, polskich, bułgarskich, wschodnioniemieckich i węgierskich w celu powstrzymania reform zagrażających komunistycznym kacykom. Smutny bilans: 500 rannych i 108 zabitych obywateli Czechosłowacji. Operacja "Dunaj" ukazana tak, jak było naprawdę. Dobra odtrutka na cukierkowatą baśń w reżyserii Jacka Głomba.

18.08.2009

Czyta się kilka minut

"Praga 1968. Archiwalne materiały z interwencji wojsk Układu Warszawskiego", DVD, Wydawnictwo Grube Ryby, 2008

Władze polskie, na czele z Władysławem Gomułką, bardzo źle znosiły krytykę marcowych wydarzeń w Polsce ze strony czechosłowackich mediów. 6 maja 1968 r. wystosowały do rządu Czechosłowackiej Republiki Socjalistycznej notę protestacyjną przeciw "antypolskim i antysocjalistycznym wypadom w czechosłowackiej prasie, radio i telewizji". Histeria polskich władz narastała wprost proporcjonalnie do zwiększania swobód u naszych południowych sąsiadów. Służbie Bezpieczeństwa polecono prowadzić nasłuch niezależnych rozgłośni radiowych działających w CSRS, wzmożono kontrolę korespondencji między obywatelami obu krajów, uaktywniono agentów mających informować o wszelkich przejawach poparcia Polaków dla Czechów i Słowaków. W operacji "Dunaj" uczestniczyły oddziały 2. Armii Wojska Polskiego, w sumie 25 tys. żołnierzy. Na stronie  www.ustrcr.cz można odnaleźć pełną listę ofiar "bratniej" interwencji, w tym nazwiska Zdenki Klimesovej i Jaroslava Vesely zastrzelonych przez pijanych polskich żołnierzy w Jičinie.

Wszystkim działaniom operacyjnym polskiego MSW, milicji i Służby Bezpieczeństwa związanym z sytuacją w Czechosłowacji nadano kryptonim "Podhale". W książce wydanej przez IPN zebrano meldunki, szyfrogramy i sprawozdania. Odnotowano 143 przypadki kolportażu ulotek ze sprzeciwem wobec interwencji w 64 polskich miejscowościach, ponad 200 napisów na murach, jest też protokół przeszukania w mieszkaniu Ryszarda Siwca, który w ramach protestu przeciw inwazji dokonał samospalenia na Stadionie Dziesięciolecia w Warszawie i którego postać próbowano zdyskredytować. W książce znajdują się także informacje o przyznaniu odznaczeń 47 pracownikom MSW za "zasługi" podczas "pracy" w Czechosłowacji.

"Operacja Podhale" Służba Bezpieczeństwa wobec wydarzeń w Czechosłowacji 1968-1970" opracowali: Łukasz Kamiński, Grzegorz Majchrzak, IPN, Warszawa 2008

Dziękujemy, że nas czytasz!

Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →

Dostęp 10/10

  • 10 dni dostępu - poznaj nas
  • Natychmiastowy dostęp
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
10,00 zł

Dostęp kwartalny

Kwartalny dostęp do TygodnikPowszechny.pl
  • Natychmiastowy dostęp
  • 92 dni dostępu = aż 13 numerów Tygodnika
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
89,90 zł
© Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez zgody wydawcy zabronione [nota wydawnicza]. Jeśli na końcu artykułu znajduje się znak ℗, wówczas istnieje możliwość przedruku po zakupieniu licencji od Wydawcy [kontakt z Wydawcą]
Dziennikarz kulturalny, redaktor, współpracownik "Tygodnika Powszechnego".

Artykuł pochodzi z numeru TP 34/2009