Nobel z medycyny

Troje amerykańskich naukowców Elizabeth Blackburn, Carol Greiner i Jack Szostak otrzymało wspólnie tegoroczną nagrodę Nobla w dziedzinie "fizjologia lub medycyna". Dwa końce chromosomu chronią specjalne struktury - telomery. U ssaków telomer ma kształt pętelki. Blackburn i Szostak odkryli, że telomery - jak końcówki sznurowadeł - zapobiegają strzępieniu się i niszczeniu łańcucha DNA. Bez nich enzymy naprawiające DNA mogą fałszywie rozpoznać końce chromosomów jako przerwy, które muszą być połączone lub przycięte - wyjaśnia dr Anna Ochab-Marcinek na naukowym blogu TP.

05.10.2009

Czyta się kilka minut

"Podczas podziału komórki enzymy kopiujące DNA nie mogą dociągnąć swojej pracy aż do końca chromosomu. Gdyby nie było telomerów, to z każdym podziałem byłaby obcinana część ważnych informacji z końcówki łańcucha" - o tym, czego dotyczy nagrodzone tegorocznym Noblem odkrycie, czytaj na blogu swiat-jaktodziala.blog.onet.pl

Szwedzki Instytut Karolinska, który przyznaje nagrody w tej kategorii, uhonorował ich za pracę nad mechanizmami związanymi z genetyką i podziałami komórek.

Wszyscy pracowali nad chromosomami - są to struktury DNA, przechowujące geny - oraz telomerami, czyli końcówkami chromosomów zapewniającymi im stabilność podczas podziału komórkowego.

Elizabeth Blackburn i Jack Szostak odkryli w jaki sposób unikalne sekwencje DNA w telomerach chronią chromosomy przed degradacją. Ponadto Carol Greider i Elizabeth Blackburn odkryli ważny w tym procesie enzym - telomerazę.

Odkrycia te przyczyniły się do badań nad procesami starzenia, nad nowotworami oraz niektórymi chorobami genetycznymi - przede wszystkim szpiku kostnego (anemia aplastyczna), płuc i skóry.

Elizabeth H. Blackburn ma obywatelstwo australijskie i amerykańskie. Pochodzi z Tasmanii, tytuł doktora otrzymała w 1975 r. na brytyjskim University of Cambridge; potem pracowała na amerykańskich uczelniach Yale i University of California.

Carol W. Greider ma obywatelstwo amerykańskie; pochodzi z San Diego. Doktoryzowała się na University of California u Elizabeth Blackburn. Od 1997 r. pracuje na uniwersytecie medycznym Johnsa Hopkinsa w amerykańskim Baltimore.

Jack W. Szostak urodził się w 1952 roku w Londynie, dorastał w Kanadzie, ma obywatelstwo amerykańskie. Studiował na McGill University w Montrealu i Cornell University w stanie New York. Pracował na Uniwersytecie Harvarda, obecnie jest profesorem genetyki w szpitalu klinicznym Massachusetts General w Bostonie.

W tym roku Nagroda Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny została przyznana po raz setny; po raz pierwszy natomiast transmisję ceremonii można było oglądać na żywo w popularnym internetowym serwisie wideo - YouTube. Wysokość nagrody to 10 milionów koron szwedzkich czyli 1,42 miliona dolarów. W przeszłości nagrodą Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny uhonorowano między innymi odkrywców wirusa HIV, struktur DNA czy grup krwi.

Dziękujemy, że nas czytasz!

Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →

Dostęp 10/10

  • 10 dni dostępu - poznaj nas
  • Natychmiastowy dostęp
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
10,00 zł

Dostęp kwartalny

Kwartalny dostęp do TygodnikPowszechny.pl
  • Natychmiastowy dostęp
  • 92 dni dostępu = aż 13 numerów Tygodnika
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
89,90 zł
© Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez zgody wydawcy zabronione [nota wydawnicza]. Jeśli na końcu artykułu znajduje się znak ℗, wówczas istnieje możliwość przedruku po zakupieniu licencji od Wydawcy [kontakt z Wydawcą]