PALEOLIT, neolit, epoka brązu, epoka żelaza, średniowiecze, nowożytność, epoka plastiku (fachowo: antropocen) – od jaskiń i narzędzi krzemiennych, przez rolnictwo i narzędzia metalowe, aż po samoloty, stacje kosmiczne i wszechobecny plastik. Oto dzieje ludzkości w największym skrócie. Tylko czy taka prosta, liniowa historia jest prawdziwa?

Antropolog David Graeber i archeolog David Wengrow wywracają do góry nogami dotychczasowy sposób patrzenia na historię i teraźniejszość. Ich zdaniem historia naszego gatunku nie jest liniowym procesem postępu (i okazjonalnych upadków cywilizacji), raczej plątaniną różnych dróg, po których kluczymy. Wbrew temu, co wyczytać możemy w większości podręczników z zakresu archeologii, nie istnieje jedna uniwersalna ścieżka rozwoju. Ludzie w różnych miejscach i czasach tworzyli różnorodne formy organizacji społecznej i politycznej, często oparte na zasadach równości i współpracy. Autorzy przekonują, że różne grupy łowców-zbieraczy mogły nie tylko znacznie różnić się od siebie wewnętrzną organizacją, ale również wznosić monumentalne budowle, a nawet zamieszkiwać osady, które bez mrugnięcia okiem moglibyśmy nazwać miastami. Wskazują, że powstanie rolnictwa wcale nie było drogą, z której nie było odwrotu, a wiele społeczności świadomie porzuciło te „nowinki” i wróciło do gospodarki opartej na zbieractwie i łowiectwie. ©

David Graeber, David Wengrow NARODZINY WSZYSTKIEGO Zysk i S-ka