NBP przestał być wasalem rządu. Polski złoty lubi to

To nie łapanie za słówka, choć prezes NBP Adam Glapiński tak zapewne sparowałby zarzuty podporządkowania banku centralnego bieżącym celom obozu rządzącego. Nie trzeba być biegłym w języku polityki, żeby z wypowiedzi prezesa wyczytać niemal jawną deklarację hołdu lennego wobec partii, która desygnowała go na to stanowisko. Zdarzyło mu się nawet, zapewne w retorycznym ferworze, zaprzeczyć zapisom polskiej konstytucji, kiedy zapewniał, że NBP pod jego kierownictwem za najważniejszą misję uważa stymulowanie wzrostu gospodarczego. Tym jednym zdaniem profesor Glapiński uczynił z Polski drugą Japonię, która w taki właśnie mandat uzbroiła swój bank centralny. Nasz, jak na razie, ma za zadanie pilnować jedynie wartości rodzimej waluty, a mówiąc prościej – walczyć z inflacją. A że ostatnio zajmował się tym raczej przy okazji innych misji, podejrzanie bliskich agendzie rządu PiS, to nie kwestia ocen. Takie są niestety fakty.

Na tych łamach pisaliśmy i mówiliśmy o tym paradoksie wielokrotnie, począwszy od pierwszych tygodni lockdownu, kiedy oczy niemal wszystkich obserwatorów życia gospodarczego skierowane były na rosnące wskaźniki inflacji. Niemal wszystkich – bo prezes NBP utrzymywał wtedy, że nie ma mowy o ryzyku inflacji, grozi nam najwyżej deflacja. Potem było skupowanie i umarzanie długu skarbu państwa (co jeszcze desperacko można upchać w ramy misji statutowej NBP), bezprecedensowe narady prezesa Glapińskiego w siedzibie rządzącej partii (jakby dla zachowania pozorów nie dało się tego zorganizować po prostu w Ministerstwie Finansów) i wreszcie przedwczesne obniżki stóp procentowych, wrzucone potencjalnym wyborcom w prezencie pod urnę. Swoistym podsumowaniem tej strategii lennej NBP wobec PiS jest punkt w projekcie przyszłorocznego budżetu, do którego jeszcze w sierpniu br. kierowane przez Magdalenę Rzeczkowską Ministerstwo Finansów dopisało 6 mld złotych wpływu z tytułu wypłaty zysku z NBP. W uzasadnieniu resort finansów wyraźnie wskazał na bank centralny jako źródło informacji o tym, że takowy zysk zostanie wypracowany – choć zazwyczaj szefowie NBP takich deklaracji a priori unikają, a jeśli jakiś zysk wypracują, to go po prostu oddają budżetowi. 

Tym razem Adam Glapiński zagrał jak rasowy hazardzista i z dokładnością do sześciu miliardów złotych już w połowie roku obstawił, że sześć miesięcy później wyniki NBP, zależne głównie od kursu złotego do innych walut, będą mocno na plusie. Nie po raz pierwszy rzeczywistość wyprzedziła jednak prezesa i z zysku zrobiła się strata. Dla funkcjonowania samego banku centralnego i stabilności złotego wynik taki nie ma znaczenia, oznacza z grubsza tyle, że wartość rezerw walutowych NBP wyrażona w złotym zmalała rok do roku. Za to budżet, w którym zionie rekordowa dziura 186 mld zł deficytu, został z obietnicą Glapińskiego niczym Jan Himilsbach ze swoim angielskim. 

My za to w nowy rok wejdziemy z inflacją w przedziale 6-7 proc. Jej odczyt za listopad pokazał 6,6 proc. i był o 0,7 punktu procentowego wyższy niż w październiku, co oczywiście nie zdziwiło nikogo, kto czytał ze zrozumieniem poprzednie komunikaty. Po wyborach ceny paliw na stacjach zaczęły się szybko urealniać, rosnąc w pewnym momencie o prawie 60 groszy w porównaniu do punktu wyjścia z 15 października. Przyszłość złotego, cen w sklepach i kondycji polskiej gospodarki jest wciąż pełna znaków zapytania, choć na horyzoncie widać coraz więcej przesłanek ku temu, że ostre hamowanie, jakiego teraz doświadczamy, nie potrwa długo i wrócimy do w miarę szybkiego rozwoju PKB na poziomie 2,5-3 proc. Nie da się również wykluczyć ryzyka stagflacji, czyli powolnego wzrostu gospodarczego i wysokiej inflacji. 

Jedno wydaje się jednak pewne. Czas gorącej miłości prezesa NBP i obozu rządzącego dobiegł końca. Jej miejsce zajmie teraz szorstka przyjaźń, a to najlepsze, co może się zdarzyć w polityce gospodarczej.