Na skróty

• Poza tym w miesięczniku m.in. wykłady Borgesa w tłum. Andrzeja Sobol-Jurczykowskiego, szkic Tadeusza Komendanta o książce Michała Pawła Markowskiego “Pragnienie i bałwochwalstwo" oraz zapis kwietniowego spotkania redakcji z czytelnikami, na którym odczytano list dziś już nieżyjącego redaktora naczelnego pisma, Jerzego Lisowskiego: “»Twórczość« - przynajmniej tak się nam wydaje - pozostaje wierna idei jej założyciela, Kazimierza Wyki, odnowionej w 1955 roku przez Jarosława Iwaszkiewicza. Na czym polegała i polega ta idea? Na nieustępliwej służbie literaturze, bez oglądania się na inne względy jak czysto literackie".
• W Muzeum Narodowym w Warszawie otwarto wystawę “Transalpinum. Od Giorgione’a i Dürera do Tycjana i Rubensa", prezentującą obrazy z kolekcji Kunsthistorisches Museum w Wiedniu oraz muzeów w Gdańsku i Warszawie. To najciekawsza od wielu lat prezentacja dawnego malarstwa w naszym kraju, obejmującą płótna m.in. Dürera, Altdorfera, Tycjana, Rubensa, Giorgione’a, Caravaggia, van Eycka i Arcimbolda. Informacje o wystawie (która zostanie pokazana także w Gdańsku) można znaleźć na stronach internetowych Muzeum Narodowego:
• Minęła 65. rocznica samobójczej śmierci Stanisława Ignacego Witkiewicza.
• Tegoroczną Nagrodę Kościelskich otrzymał Tomasz Różycki za poemat “Dwanaście stacji", opublikowany w Wydawnictwie Znak. Urodzony w 1970 roku Różycki wydał wcześniej tomy wierszy: “Vaterland" (1997), “Anima" (1999), “Chata umaita" (2001), “Świat i Antyświat" (2003).
• Złote Lwy 29. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni otrzymał film “Pręgi" w reżyserii Magdaleny Piekorz. Jury pod przewodnictwem Jerzego Stuhra nagrodziło także m.in. “Wesele" Wojciecha Smarzowskiego, scenariusz Juliusza Machulskiego do filmu “Vinci", Krystynę Feldman (najlepsza aktorka) oraz Mariana Dziędziela i Krzysztofa Globisza (najlepsze role męskie).
• “Zdarzył się wreszcie w Gdyni film, który nie tylko daje się bez taryfy ulgowej zaakceptować, lecz także zabiera nas w drogę, pociąga widza za sobą. Wprowadza w głąb czyjegoś mrocznego doświadczenia, aby następnie wyprowadzić na powierzchnię. Czy nie na tym polega fenomen kina i literatury, że to, co najgłębiej intymne, zostaje wydane na świat, powierzone innym? I z czegoś ukrytego, wstydliwego przekształca się w ludzkie, a więc nasze własne? Który polski film ostatnich lat dotykał tak bolesnych i wstydliwych miejsc naszej psychiki, indywidualnej i zbiorowej? Który miał tak głębokie, terapeutyczne działanie? Który był tak osadzony w życiowym doświadczeniu twórców?" - pisał o “Pręgach" Tadeusz Sobolewski. Scenariusz do filmu napisał Wojciech Kuczok, podejmując wątki swojej powieści “Gnój", finalistki tegorocznej Nagrody Literackiej Nike.
• “Pejcz, ojciec znęcający się nad synem, ucieczki z domu... Ta zawartość pachnie jakimś ciężkim kinem. Tymczasem przy całej trudności tematu »Pręgi« nie są ponurą pocztówką z naszej rzeczywistości - mówi reżyserka w wywiadzie udzielonym portalowi Stopklatka.pl. - Staraliśmy uniknąć robienia filmu interwencyjnego o przemocy w rodzinie. Chciałam pokazać, że bohaterowie otrzymali szansę i teraz tak naprawdę wszystko zależy od nich. Jestem ogromną tradycjonalistką oraz idealistką i wierzę, że miłość jest w stanie leczyć. Wierzę także w to, że człowiek potrafi przezwyciężyć samego siebie, swoje lęki i słabości". O Festiwalu pisze w tym numerze “TP" Anita Piotrowska.
• Zakończył się 39. Festiwal Wratislavia Cantans. “Ta edycja przejdzie do historii dzięki kreacji Jerzego Semkowa. II symfonia »Zmartwychwstanie« Gustawa Mahlera, którą dyrygował, nawiązała do najlepszych tradycji festiwalu - uważa recenzent “Rzeczpospolitej" Rafał Bubnicki. - Interpretację trudno określić inaczej jak magiczną". O Festiwalu i wykonaniu dzieła Mahlera pisze w tym numerze “TP" Daniel Cichy.
• Rozpoczęła się 47. Warszawska Jesień. W programie m.in. twórczość Witolda Lutosławskiego, Stockhausena i Nono, opery Stanisława Krupowicza i Michela van der Aa. Szczegóły:
• W Muzeum Narodowym w Poznaniu można oglądać wystawę “Skupienie i marzenie", prezentującą malarstwo zmarłego w 1946 roku Jana Spychalskiego. “Gdybym miał nazwać jego malarstwo - komentuje Mieczysław Porębski - powiedziałbym, że było metafizyczne, dotykające korzeni istnienia".
• W warszawskim Centrum Sztuki Współczesnej pokazywana jest wystawa “Atlas" niemieckiego malarza Gerharda Richtera - wielka kolekcja zdjęć, wykonywanych przez artystę od lat 60. “»Atlas« odwołuje się w swojej nazwie do tradycji humanistycznej. Do ksiąg zawierających mapy ziemi i nieba, dążących do opisania całości świata. Ale to odwołanie szydercze. To przecież nie jest żaden »Atlas«. Żaden ład się z niego nie wyłania - komentuje Dorota Jarecka. - Przeciwnie - im więcej obrazów, tym większy w nich chaos. Mógł powstać tylko w II połowie XX wieku. W okresie zanegowania przez sztukę własnego kulturotwórczego sensu. Jest panicznym gromadzeniem obrazów i rezygnacją, odmową. Bo tego objąć nie można ani namalować. Sztuka bezradna jest nie tylko wobec tego, co odbierają zmysły, ale i wobec rzeczywistości politycznej, historycznej. Nigdy jej nie sprosta".
• Stworzona przez rodzinę i współpracowników Czesława Miłosza fundacja “The Milosz Institute. Archives and Library" zamierza udostępnić w internecie twórczość poety oraz poświęcone mu materiały - kalendarium życia i twórczości, bibliografię, materiały archiwalne. Patrz: . Natomiast organizatorzy krakowskich Spotkań Poetów (m.in. Jerzy Illg) chcą przekształcić je w odbywający się co dwa lata Festiwal Poetycki im. Czesława Miłosza.
• W listopadzie rozpoczną się zdjęcia do “Piekła", drugiej części trylogii “Piekło, niebo, czyściec", według scenariusza napisanego przez Krzysztofa Piesiewicza dla Krzysztofa Kieślowskiego. Reżyserem “Piekła" jest Danis Tanović, twórca znakomitej “Ziemi niczyjej".
• Przedstawiciele Platformy Obywatelskiej zapowiadają prace nad projektem zmiany sposobu finansowania telewizji publicznej, przewidującym m. in. likwidację abonamentu oraz ewentualną prywatyzację TVP.

(af)