„Ludowy” generał

Biografie to chyba najbardziej fascynujący gatunek historycznego pisarstwa. To rekonstruowanie człowieka: z jego motywacjami, emocjami. Czy bohater żyje i może powiedzieć, jak było (albo jak chciałby, by jego życie zostało zapamiętane), czy trzeba pracować na aktach i wspomnieniach: trzeba odsiewać fakty od interpretacji czy wręcz mitów.

27.10.2009

Czyta się kilka minut

Biografia gen. Stefana Mossora to lektura wstrząsająca. Ochotnik w Legionach i wojnie 1920 r., jeden z najzdolniejszych oficerów II Rzeczypospolitej, żołnierz września 1939 r., a następnie jeniec i członek delegacji, jaką Niemcy zawożą nad odkryte groby w Katyniu - w 1945 r. nie tylko wstępuje do tworzonego przez komunistów "ludowego" wojska, ale zostaje zastępcą szefa Sztabu Generalnego i organizuje rozprawę z niedawnymi kolegami z niepodległościowego podziemia. Dowodzenie "Akcją Wisła" dopełnia ten rozdział, a kończą uwięzienie i tortury (śledczy chcieli zmusić go do obciążania innych przedwojennych oficerów; odmówił), choroba i śmierć wkrótce po uwolnieniu.

Jarosław Pałka napisał tę książkę powściągliwie, ostateczną ocenę zostawiając czytelnikowi. Jak ona wypada? Może kluczem do postępowania Mossora po 1945 r. jest szczególny rodzaj samoświadomości, w Polsce rzadki, za to powszechny był wśród generałów niemieckich: postrzegali się jako "bezpartyjni fachowcy", wykonujący żołnierski fach z dala od "polityki"? Takie myślenie pozwala pewnie tłumić wątpliwości (jeśli się je ma). Ale nie uwalnia od odpowiedzialności.

Jarosław Pałka "Generał Stefan Mossor (1896-1957). Biografia wojskowa", Oficyna Wydawnicza RYTM.

Dziękujemy, że nas czytasz!

Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →

Dostęp 10/10

  • 10 dni dostępu - poznaj nas
  • Natychmiastowy dostęp
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
10,00 zł

Dostęp kwartalny

Kwartalny dostęp do TygodnikPowszechny.pl
  • Natychmiastowy dostęp
  • 92 dni dostępu = aż 13 numerów Tygodnika
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
89,90 zł
© Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez zgody wydawcy zabronione [nota wydawnicza]. Jeśli na końcu artykułu znajduje się znak ℗, wówczas istnieje możliwość przedruku po zakupieniu licencji od Wydawcy [kontakt z Wydawcą]
Dziennikarz, kierownik działów „Świat” i „Historia”. Ur. W 1967 r. W „Tygodniku” zaczął pisać jesienią 1989 r. (o rewolucji w NRD; początkowo pod pseudonimem), w redakcji od 1991 r. Specjalizuje się w tematyce niemieckiej. Autor książek: „Polacy i Niemcy, pół… więcej

Artykuł pochodzi z numeru TP 44/2009