Kronika religijna

• “Bóg jest Bogiem żywych, nie umarłych" - powiedział Jan Paweł II w słowie do wiernych zgromadzonych w Watykanie na niedzielnej modlitwie Anioł Pański. Papież wezwał do ufnej modlitwy za zmarłych, ponieważ Stwórca “pozostaje wierny przymierzu zawartemu z człowiekiem, przymierzu, którego nawet śmierć nie może zniszczyć". Po modlitwie i udzieleniu błogosławieństwa Jan Paweł II wspomniał w ojczystym języku o Dniu Hospicjów, obchodzonym w Polsce pod hasłem “Hospicjum to też życie": “Troska, jaką pracownicy i wolontariusze otaczają osoby nieuleczalnie chore i umierające, jest wielkim dziełem miłosierdzia. Proszę Boga, aby wynagradzał ich miłość i oddanie swoimi łaskami. Polecam opiece Matki Najświętszej również tych, którzy towarzyszą cierpiącym we własnych rodzinach. Niech Bóg wszystkim błogosławi!" - powiedział Papież.
• We wspomnienie Wszystkich Świętych Jan Paweł II zapewnił, że modli się za ofiary terroryzmu. “Czuję się duchowo bliski ich rodzinom i prosząc Pana o uśmierzenie ich bólu, błagam Go o pokój dla świata" - powiedział Papież.
• Hymn chwały z 4. i 5. rozdziału Apokalipsy był przedmiotem katechezy Jana Pawła II podczas środowej audiencji generalnej. To kolejne nauczanie papieskie z rozpoczętego przed rokiem cyklu rozważań o roli Nieszporów w Liturgii Godzin: “Hymn ten jest zaproszeniem do radosnego oddawania chwały Chrystusowi zmartwychwstałemu. Ta liturgia miłości, jaką Kościół sprawuje, już teraz pozwala uczestniczyć w przyszłej Liturgii niebieskiej" - podkreślił Papież.

• W przeddzień imienin Jan Paweł II podziękował polskim pielgrzymom za życzenia. Wspomniał także pielgrzymkę służby liturgicznej, zorganizowaną przez delegata Konferencji Episkopatu ds. Duszpasterstwa Ministrantów, bp. Grzegorza Balcerka. “Wszystkim ministrantom w Polsce dziękuję za ich posługę ołtarza i zachęcam, aby w Roku Eucharystii starali się jeszcze bardziej gorliwie pomagać kapłanom i wspólnotom parafialnym w przeżywaniu tej wielkiej tajemnicy, jaka dokonuje się podczas każdej Mszy świętej" - powiedział Papież.
• Stolica Apostolska ma nadzieję, że wreszcie zostanie rozwiązany problem Ziemi Świętej, łącznie ze statusem Jerozolimy - powiedział abp Celestino Migliore. Stały obserwator Stolicy Apostolskiej przy ONZ przemawiał 31 października na forum komisji Zgromadzenia Ogólnego, zajmującej się pomocą uchodźcom palestyńskim. “Moja delegacja żywi nadzieję, że niezależnie, jakie rozwiązanie tego wielorakiego problemu zostanie znalezione, będzie obejmować Święte Miasto Jerozolimę" - podkreślił arcybiskup. Dodał, że wobec licznych aktów przemocy i wyzwania, jakim dla swobodnego poruszania się po tym terenie stanowi budowa przez Izrael muru obronnego, Stolica Apostolska ponownie wzywa do ustanowienia międzynarodowych gwarancji dla wolności religii i sumienia mieszkańców Jerozolimy oraz stałego, wolnego i niepowstrzymanego dostępu wiernych wszystkich religii i narodowości do Miejsc Świętych: “Jerozolima, Miasto Święte, jest wspólnym dziedzictwem wierzącego świata i ktokolwiek strzeże tego miasta, ponosi za to odpowiedzialność przed wspólnotą międzynarodową, a zarządzanie nim nie może być uważane wyłącznie za sprawę jednej tylko władzy".

Kościół w świecie...

• W Europie z coraz większą mocą działa duch antychrześcijański - powiedział kard. Christoph Schönborn. Metropolita Wiednia podkreślił, że zjawisko takie “istnieje od XIX w. i było obecne w wielkich ideologiach XX w., jak komunizm, bolszewizm i narodowy socjalizm". Każda totalitarna ideologia - stwierdził - stara się uciszyć głos Kościoła, a dzisiejsze ideologie kroczą tą samą drogą. Jednak wzrost ich znaczenia nie może odbierać wierzącym odwagi: “Chrześcijanie stanowią większość w Europie i jeśli będą świadomi swojego chrztu, misji i powołania do głoszenia Ewangelii, nie powinni wahać się aktywnie uczestniczyć w życiu publicznym".
• Kard. Bernard Panafieu sprzeciwił się rewizji prawa o rozdziale państwa i Kościoła, co ostatnio zasugerował Nicolas Sarkozy, minister spraw wewnętrznych Francji. Polityk zaproponował, żeby rząd odszedł od wyznaniowej neutralności, wspierając budowę religijnych budynków, szczególnie meczetów. Taka inicjatywa miałaby pomóc francuskim muzułmanom w integrowaniu się z francuskim społeczeństwem. Arcybiskup Marsylii stwierdził jednak, że potrzebna jest zmiana nie tyle prawa, co kultury życia. Muzułmanie - powiedział - powinni nauczyć się żyć zgodnie z wymaganiami pluralistycznego społeczeństwa świeckiego, a świat islamski stoi przed koniecznością uszanowania wolności sumienia i respektowania praw mniejszości, zwłaszcza chrześcijańskiej w krajach muzułmańskich.
• Katolicko-luterańska “Wspólna deklaracja w sprawie nauki o usprawiedliwieniu" jest kamieniem milowym ekumenizmu - stwierdzili ks. Ishmael Noko, sekretarz generalny Światowej Federacji Luterańskiej, i kard. Walter Kasper, przewodniczący Papieskiej Rady Popierania Jedności Chrześcijan. Wzięli udział w centralnych uroczystościach z okazji piątej rocznicy podpisania deklaracji, które odbyły się w Johannesburgu (RPA). “Nauka o usprawiedliwieniu jest za mało znana, nawet wśród aktywnych członków naszych Kościołów" - ostrzegał ks. Noko. Kardynał wskazał zaś na sprawy związane z nauką o usprawiedliwieniu, których nadal nie przedyskutowano na forum ekumenicznym (relacja tajemnicy usprawiedliwienia do sakramentów chrztu i Eucharystii, do posługiwania duchownego, szczególne biskupa i papieża, oraz do sukcesji apostolskiej).
• W wieku 81 lat zmarł kard. Gustaaf Joos (2 listopada). Śmierć nastąpiła wkrótce po odprawieniu przezeń porannej Mszy w kościele parafialnym w Landskouter (Belgia), gdzie kardynał piastował urząd proboszcza od ponad trzydziestu lat. Podczas studiów w Rzymie zaprzyjaźnił się z ks. Karolem Wojtyłą (w latach 1946-1948 wspólnie mieszkali w Kolegium Belgijskim). Przed rokiem otrzymał biret kardynalski. Po jego śmierci Kolegium Kardynalskie liczy 186 purpuratów; 122 ma prawo głosu podczas konklawe.
• Kard. Joachim Meisner z Kolonii nie zgodził się, żeby francuski biskup Jacques Gaillot wystąpił na terenie jego archidiecezji z referatem “Być chrześcijaninem w III tysiącleciu". Kardynał zdecydował się - w oparciu o Kodeks Prawa Kanonicznego - na taki krok, ponieważ bp Gaillot sprzeciwia się papieskiemu nauczaniu m.in. o celibacie, kapłaństwie kobiet czy stosowaniu prezerwatyw. Przed dziewięcioma laty Jan Paweł II odwołał Francuza z urzędu biskupa Evreux.

... i w Polsce

• “Nie wolno nam obrażać się na świat, lecz trzeba z nim podjąć dialog" - apelował bp Stanisław Wielgus do czterystu uczestników czwartego diecezjalnego kongresu ruchów i stowarzyszeń w Płocku. Zachęcił do uczciwej dyskusji “z poglądami współczesnych filozofów i ludzi nauki, którzy odchodzą od Boga". Zdaniem ordynariusza płockiego, chrześcijaństwo nadal będzie traciło na sile i znaczeniu, jeżeli kapłani i świeccy będą lękliwie zamykać się w sobie. Biskup mówił w homilii o “pęknięciu antropologicznym" we współczesnym świecie, polegającym na sprowadzeniu człowieka “do rangi zwyczajnego zwierzęcia, którego fizyczna śmierć jest nieodwołalnym kresem wszystkiego i które nie ma żadnego wymiaru nadprzyrodzonego". Do prekursorów podobnego rozumienia człowieka kaznodzieja zaliczył m.in. Feuerbacha, Nietzschego, Marksa, Freuda, Sartre’a, Heideggera oraz współczesnych filozofów, wśród których znaleźli się Rorty i niedawno zmarły Jacques Derrida.
• Biskup polowy Tadeusz Płoski otrzymał z rąk prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego nominację na stopień generała brygady (8 listopada). Jan Paweł II mianował ks. płk. Płoskiego biskupem polowym 16 października; sakrę biskupią przyjął 30 października.
• Caritas diecezji sosnowieckiej zorganizuje rekolekcje dla bezdomnych. To prawdopodobnie jedna z pierwszych takich inicjatyw w Polsce. Spotkania trwać będą od 23 do 25 listopada, po każdym z nich bezdomni zaproszeni zostaną na ciepły posiłek do Domu Katolickiego przy katedrze.
• Ks. Henryk Jankowski nie zamierza ustąpić z probostwa bazyliki św. Brygidy w Gdańsku. Zapytany przez PAP, czy abp Tadeusz Gocłowski kontaktował się z nim ostatnio w sprawie odejścia z parafii, prałat odpowiedział: “Nie, ja tu zostaję".