Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →
"Karoca z dyni" znalazła się w finale literackiej Nagrody Nike. Książka "Tabu" trafiła na Indeks Ksiąg Zakazanych "Frondy". Stefan Chwin pisał o "Czytając Polskę...": "Kinga Dunin łącząc podejście krytycznoliterackie, filozoficzne i socjologiczne, analizuje utwory najnowszej polskiej prozy. Tworzy własną narrację o Polsce, a jednocześnie odpowiada na stale stawiany naszej prozie zarzut, że nie mówi ona nic o rzeczywistości. Mówi. Tym, którzy potrafią słuchać". W 1994 r. na łamach "Ex Librisu" pisarka krytycznie wypowiadała się na temat stanu rodzimej literatury: "Literatura polska to patos, nuda i troska. A więc po pierwsze - jest świętością, którą nieśliśmy przez dzieje, widząc w niej sens i szansę ocalenia narodowej tożsamości. Po drugie - są to utwory (których nikt nigdy by nie przeczytał, gdyby nie został do tego zmuszony) oraz zastępy obsługujących je Bladaczek (...). I po trzecie - odkąd pamiętam, literatura polska przypomina chorego, nad którym pochylamy się z lękiem i troską, dopytując się »Co ci dolega?«, »Czy jeszcze żyjesz?«".
Przemysław Czapliński (ur. 1962) jest krytykiem literackim, historykiem literatury polskiej XX wieku, profesorem literatury współczesnej w Instytucie Filologii Polskiej Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu. Jest redaktorem "Poznańskich Studiów Polonistycznych". W latach 1997--2001 był jurorem Nagrody Nike. Autor wielu znakomitych książek krytycznoliterackich: monografii "Tadeusz Konwicki" (1994), "Ślady przełomu. O prozie polskiej 1976--1996" (1997), "Poetyka manifestu literackiego 1918-1939" (1997), "Wzniosłe tęsknoty. Nostalgie w prozie lat dziewięćdziesiątych" (2001), "Mikrologi ze śmiercią: motywy tanatyczne we współczesnej literaturze polskiej" (2001), "Ruchome marginesy: szkice o literaturze lat dziewięćdziesiątych" (2002), "Świat podrobiony" (2003), "Efekt bierności. Literatura w czasie normalnym" (2004), "Powrót centrali" (2007), "Polska do wymiany" (2009).
Jest laureatem wielu nagród, m.in. Nagrody im. Ludwika Frydego (1997), Nagrody Fundacji im. Kościelskich (1998), Nagrody im. Kazimierza Wyki (2004). Kinga Dunin w "Czytając Polskę..." polemizowała z Przemysławem Czaplińskim, który w "Świecie podrobionym" postawił tezę, "iż niedostatek realizmu we współczesnej prozie polskiej wynika z głębokiego poróżnienia społeczeństwa. Z tego, że nie ma już wspólnego świata, jednego dominującego sądu o rzeczywistości". Teza, "że żyjemy w oddzielnych światach", jest według Kingi Dunin nieprawdziwa. Znamienny apel kończy najnowszą książkę Przemysława Czaplińskiego "Polska do wymiany": "Czas wymienić narracje".
Cezary Michalski (ur. 1962) jest prozaikiem, eseistą, publicystą, komentatorem wydarzeń politycznych. W latach 2006-08 był zastępcą redaktora naczelnego "Dziennika". Absolwent polonistyki i slawistyki. Pracował jako sekretarz malarza Józefa Czapskiego, był redaktorem pisma "bruLion", przez kilka lat pracował w redakcji kulturalnej Telewizji Polskiej. Autor m.in. powieści i tomów esejów: "Powrót człowieka bez właściwości" (1997), "Ćwiczenia z bezstronności" (1999), "Ministerstwo prawdy" (2000), "Siła odpychania" (2002), "Jezioro Radykałów" (2004), "Gorsze światy" (2006). Za "Ćwiczenia z bezstronności" w 2000 roku otrzymał Nagrodę im. Leszka Proroka. Jego debiut prozatorski "Gorsze światy" to książka z gatunku political fiction, "Jezioro Radykałów" to głośna, szeroko komentowana powieść pokoleniowa o ludziach urodzonych w latach 60.
Prowadzi blog internetowy (http://cezary-michalski.redakcja.pl). Krytyk literacki związany z "Krytyką Polityczną" Igor Stokfiszewski w książce "Zwrot polityczny" tak pisał o grupie prozaików, do której zaliczył Cezarego Michalskiego: "Stanisław Brzozowski - o którym niejednokrotnie z szacunkiem wypowiadał się Cezary Michalski - autor będący wzorem myśliciela łączącego w swoich pismach pasję filozofa, eseisty, publicysty i pisarza, stał na stanowisku, że za prawdziwą literaturę winny uchodzić teksty, które niezależnie od gatunkowej proweniencji mają wpływ na społeczne postrzeganie rzeczywistości, zmieniają bieg naszych intelektualnych wyborów, dokonują korekty świata i życia. (...) Z podziwem przyglądam się prozatorskiej aktywności prawicowych publicystów, którzy dostrzegają w literaturze instrument analizy i oceny rzeczywistości nie mniej skuteczny od polemik prasowych, wystąpień telewizyjnych czy wywiadów z ludźmi władzy. (...) Jednak nie da się przedstawić wartości organizujących naszą wyobraźnię i pokierować rozwojem społecznych idei (...) błędnie lokalizując zapalne punkty konfliktów, (...) izolując się od świata rzeczywistych problemów egoizmem własnych biografii".
Rafał Ziemkiewicz (ur. 1964) jest pisarzem, dziennikarzem, komentatorem politycznym. Absolwent polonistyki na Uniwersytecie Warszawskim. Dziennikarz przez wiele lat związany z "Gazetą Polską", od 1997 r. niezależny publicysta. Był także redaktorem naczelnym pisma "Fenix", pracował w "Fantastyce", prowadził programy telewizyjne, występował w kabarecie "Pod Egidą". Juror Nagrody im. Józefa Mackiewicza. Debiutował jako pisarz science fiction opowiadaniem "Z palcem na spuście" w 1982 r. Trzykrotnie zdobył prestiżową Nagrodę im. Janusza Andrzeja Zajdla - za powieści "Pieprzony los Kataryniarza" (1995), "Walc stulecia" (1998) oraz za opowiadanie "Śpiąca królewna" (1996). Inne jego powieści to "Wybrańcy Bogów" (1991), "Ciało obce" (2005), "Ognie na skałach" (2005), "Żywina" (2008). Jest również autorem książek publicystycznych: "Zero zdziwień" (1995), "Viagra mać" (2002), "Frajerzy" (2003), "Polactwo" (2004), "Michnikowszczyzna. Zapis choroby" (2006), "Czas wrzeszczących staruszków" (2008), "W skrócie" (2009), "W sieci" (2009).
W 2001 r. został nagrodzony Nagrodą Kisiela. Ziemkiewicz prowadzi blog pod adresem http://blog.rp.pl/ziemkiewicz. Zabierał głos w sporach o to, jaka powinna być polska literatura fantastyczna. Pisał m.in.: "Fantastyka powinna penetrować obszary niedostępne dla głównego nurtu literatury".
Anna Brzezińska (ur. 1971 r.) jest pisarką, mediewistką, autorką fantasy i współwłaścicielką Agencji Wydawniczej Runa. Trzykrotna laureatka Nagrody im. Janusza Andrzeja Zajdla, którą przyznano jej za powieść "Żmijowa harfa" (2000), debiutanckie opowiadanie "A kochał ją, że strach" (1998) oraz "Wody głębokie jak niebo" (2005). Jest także autorką powieści: "Plewy na wietrze" (2006), "Letni deszcz. Kielich" (2004), "Letni deszcz. Sztylet" (2009), zbiorów opowiadań: "Opowieści z Wilżyńskiej Doliny" (2002), "Wody głębokie jak niebo" (2005). Wspólnie z mężem Grzegorzem Wiśniewskim napisała powieści: "Za króla, ojczyznę i garść złota" (2007), "Na ziemi niczyjej" (2008). Obecnie pracują nad kolejnym tomem z cyklu "Wielkiej Wojny" i scenariuszem serialu fantasy.
W wywiadzie udzielonym magazynowi "Esensja" Anna Brzezińska powiedziała: "Gdzieś w połowie podstawówki dałam się złapać w pułapkę "Chwały Cesarstwa" Jeana d’Ormessona, która jest historią nieistniejącego kraju. Spędziłam dość dużo czasu, próbując zlokalizować tę krainę w różnych książkach historycznych, ale naprawdę ważne było odkrycie, że istnieje taki gatunek literacki, który opisuje wymyślone krainy, państwa. Być może dlatego właśnie do fantastyki dochodziłam tylnymi drzwiami. Tzn. przez główny nurt, powieść historyczną i teksty źródłowe. (...) Mam wrażenie, że część krytyki fantastycznej z powodów dla mnie nieco niejasnych woli używać terminu literatura rozrywkowa niż terminu literatura popularna. I skoro mówimy w tym kontekście o rozrywce, to moje teksty są jak najbardziej rozrywkowe. Pisząc »Zbójecki gościniec« byłam od początku świadoma, że książka należy właśnie do literatury popularnej, do czegoś, co krytycy literatury głównonurtowej określają nieco ironicznym terminem »czytadło«. Jednak byłam równie mocno świadoma, że korzenie podobnych tekstów tkwią w bardzo już od nas odległej literaturze sowizdrzalskiej, całym nurcie literatury plebejskiej. (...) Wokół fantasy narosło mnóstwo nieporozumień, uprzedzeń, które sprawiają, że a priori skazuje się ten gatunek na nienaukowość i tandeciarstwo. Tymczasem fantasy może czerpać z nauki równie mocno jak science fiction, szczególnie z nauk społecznych i humanistycznych. I w tym kontekście bynajmniej nie mam wrażenia, że moje teksty są nienaukowe".
Łukasz Orbitowski (ur. 1977 r.) jest czołowym przedstawicielem młodego pokolenia autorów fantasy, opowiadań grozy; twórca i miłośnik horrorów. Jest autorem siedmiu książek, zbiorów opowiadań i powieści z tego gatunku: "Złe wybrzeża" (1999), "Szeroki, głęboki, wymalować wszystko" (2002), "Wigilijne psy" (2005), "Horror show" (2006), "Tracę ciepło" (2007), "Święty Wrocław" (2009), wraz z Jarosławem Urbaniukiem "Pies i Klecha" (2007). Napisał także książkę dla
dzieci "Prezes i Kreska. Jak koty tłumaczą sobie świat" (2008). Od czterech lat stały współpracownik "Nowej Fantastyki", do której pisuje felietony i opowiadania. Razem z Adamem Wieczorkiem i Jarosławem Urbaniukiem stworzył grę fabularną "Bakemono". Studiował filozofię na Uniwersytecie Jagiellońskim, od lat mieszka w Krakowie.
Jacek Dukaj napisał o "Wigilijnych psach": "Gawędy niesamowite XXI wieku: czasami przerażające, czasami zaskakujące, czasami śmieszne - zawsze jednak opowieści Łukasza Orbitowskiego brzmią prawdziwie. Jak nocne zwierzenia starego kumpla, w których urojenie miesza się z rzeczywistością - im bardziej fantastyczne, tym szczersze. Mitologia zła rodzi się dzisiaj z ulicznego brudu, legend miejskich i telewizyjnego chłamu - krzywe odbicie pospolitej nudy, biedy i lenistwa; Orbitowski zna jej język, umie opowiedzieć te strachy".
W eseju "Horrores urbani" z książki "Ludzie, miasta" Orbitowski napisał: "Horror jest gatunkiem zakorzenionym w mieście, bez miasta nie ma horroru, a miasto bez horroru straciłoby jeden z wymiarów swojej przestrzeni. Naturalnym bohaterem, a - co za tym idzie - także odbiorcą horroru jest bowiem przedstawiciel współczesnej klasy średniej".
Zapytany w wywiadzie przeprowadzonym przez serwis Horror Online o pisarzy, których twórczość zrobiła na nim największe wrażenie, Łukasz Orbitowski odpowiedział:
"Mark Twain, za późny, mistyczny okres i nie tylko, bo »Przygody Tomka Sawyera« są absolutnym arcydziełem i to chyba dla każdego - pamiętam jeszcze, jak ojciec czytał mi na głos fragmenty, a po dwudziestu latach mogę do powieści wrócić i odkrywać ją na nowo. Znakomity był Hemingway, zwłaszcza krótkie formy. »Rogi byka« to opowiadanie, którego nie sposób zapomnieć. Najlepsze studium mordercy było w »Z zimną krwią« Trumana Capote. Pięknie piszą Romain Gary, Wieniedikt Jerofiejew i Robert Nye. Z Polaków: Iwaszkiewicz, wczesny Redliński, Siemion, także Jerzy Pilch".
Jacek Dukaj (ur. 1974 r.) jest uważany za najciekawszego polskiego prozaika, często porównywany (biorąc pod uwagę liczbę, tematykę i klasę napisanych książek) do Stanisława Lema. Laureat prestiżowej Europejskiej Nagrody Literackiej, którą otrzymał za monumentalną powieść "Lód" (2007). Wcześniej wielokrotnie nagradzany Nagrodą im. Janusza Andrzeja Zajdla, w 2008 roku Nagrodą Fundacji im. Kościelskich, nominowany do Paszportów Polityki, Nagrody Nike, COGITO, Nagrody im. Józefa Mackiewicza. Jest autorem między innymi takich książek jak: "Xavras Wyżryn" (1997), "Zanim noc" (1997), "W kraju niewiernych" (2000), "Katedra" (2000), "Czarne oceany" (2001),
"Aguerre w świcie" (2001), "Extensa" (2002), "Córka łupieżcy" (2002), "Inne pieśni" (2003), "Perfekcyjna niedoskonałość" (2004). Był pomysłodawcą antologii opowiadań "PL+50. Historia przyszłości". Krytycy literaccy określili "Lód" mianem "powieści totalnej". Jej bohater, niedoszły matematyk, Benedykt Gierosławski ma za zadanie posiąść tajemnicę Lodu. Jest rok 1924. Nie było I wojny światowej, katastrofa tunguska w 1908 roku zmieniła losy świata. Europa skuta lodem, Polska pod zaborem rosyjskim. Na tym tle toczy się wielowarstwowa powieść psychologiczno-filozoficzna, przygodowa i obyczajowa, z elementami traktatu i romansu. W wywiadzie udzielonym niedawno "Tygodnikowi Powszechnemu" Dukaj mówił: "Chrześcijaństwo jako takie jest wehikułem racjonalności we współczesnym świecie - nie ma tu sprzeczności między nauką i wiarą. Chociaż nie ma też prostego wynikania - te przejścia mnie od dawna fascynują, to chyba najczęstszy motyw w moich tekstach: testy graniczne racjonalizmu, obiektywizacja odmiennych porządków poznania". Również w "Tygodniku" Michał Olszewski w recenzji z "Perfekcyjnej niedoskonałości" konstatował: "Powieści Jacka Dukaja to amalgamat science fiction, fantasy, filozofii, fizyki i teologii, wymykają się łatwym definicjom, w dużej mierze za sprawą konstrukcji większych fabuł, w których zawsze jednym z głównych bohaterów jest Niewiadome. (...) Jacek Dukaj należy do grona najbardziej konsekwentnych pisarzy polskich. Celowo nie zawężam tego stwierdzenia przydawką »science fiction«, bo też wrzucanie jego książek do niszowej przegródki byłoby uproszczeniem. Autor z pieczołowitością demiurga zabiera się do formowania kolejnych światów, ale czyni to w szczególny sposób - z książki na książkę powiększają się ich rozmiary, chyba proporcjonalnie do ambicji autora".
