Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →
Pierwsza dotyczy legendarnego drugiego numeru tego pisma, wydanego w roku 1939, z którego - jak tu czytamy - z powodu pożaru w drukarni ocalały tylko nieliczne egzemplarze. Otóż losy tego numeru nie są dokładnie znane. Według niektórych relacji nakład rzeczywiście uległ zniszczeniu w czasie działań wojennych 1939 r. Natomiast Juliusz Wiktor Gomulicki informował kiedyś, że już przed wojną gotowy nakład nie został wykupiony przez wydawcę, Mariana Sztajnsberga (z powodu agresywnego artykułu Ludwika Frydego “Klęska Juliana Tuwima"), i poszedł na makulaturę. Jak dotąd, odnaleziono jeden tylko, zdefektowany egzemplarz tego numeru (bez okładki, karty tytułowej i dwóch stron tekstu); stał się on podstawą reprintu umieszczonego w całości w t. XXIV “Archiwum Literackiego" (1981), w opracowaniu Tadeusza Kłaka - i tu jest łatwo dostępny.
Glosa druga wiąże się ze wzmianką Czesława Miłosza o antologii “Z lat wojny. Poezja polska 1938-1945" ze wstępem i w wyborze Kazimierza Wyki. “Zbiór ten - pisze Miłosz - jest maszynopisem, przekazanym prawdopodobnie, jak mnie poinformowała profesor Marta Wyka, przez jej ojca jednemu z dwóch podziemnych wydawców: Zbigniewowi Mitznerowi albo Władysławowi Ryńcy". Informacja ta budzi wątpliwości, skoro tytuł sugeruje powojenną już datę powstania maszynopisu. W każdym razie - identycznie zatytułowany zbiór wierszy (s. 67 i 3 nlb.), z przedmową Wyki datowaną: 31 maja 1945 r., ukazał się tegoż roku w Krakowie, jako maszynopis powielony, bez wymieniania nakładcy i bez numeru kontroli cenzuralnej. Publikacja ta była jednak rozpowszechniana dość szeroko - odnotował ją nie tylko krakowski “Dziennik Polski", ale także “Kuźnica" i “Odra".
Henryk Markiewicz (Kraków)
