Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →
Kończąc odczytywanie Ewangelii, prezbiter czy diakon czasem podnosi lekcjonarz, ukazuje zebranym i dopiero wtedy mówi: "Oto słowo Boże". Następnie całuje księgę. Bywa również, że pierwsze i drugie czytanie lektorzy odczytują, stojąc za pulpitem, a dopiero Ewangelię czyta się z ambony. Bywa również i tak, niestety - zwłaszcza gdy Mszę odprawia biskup - że lekcje czyta się od pulpitu, Ewangelię z ambony, a biskup kazanie mówi od ołtarza.
Przy takim rozczłonkowaniu miejsca sprawowania Liturgii Słowa powstaje przekonanie, że najważniejsza jest Ewangelia, a czytania z pozostałych ksiąg Nowego i Starego Testamentu są mniej ważne. Podobnie ma się rzecz z homilią czy kazaniem. Wygłaszanie go z innego miejsca sprawia wrażenie, że jest ono ważniejsze lub mniej ważne niż lektura biblijna. Podnosząc zaś lekcjonarz i ogłaszając: "Oto słowo Boże", zawężamy rozumienie mowy Boga do wyłącznie Biblii.
A przecież stół Słowa powinien być jeden dla wszystkich, jeśli Msza ma być zgromadzeniem, ucztą, posiłkiem dla całego Kościoła, a homilia tym, co Duch Boży mówi Kościołowi zgromadzonemu tu i teraz, a nie jedynie komentarzem do czytań czy radosną twórczością oratorską, a jeszcze częściej nudnym i bez treści niby-wykładem. Naszpikowanym fachową terminologią teologiczno-filozoficzną w rodzaju: Transcendentny Absolut w teofanicznym fenomenie paschalnej nocy kreuje soterologiczny aspekt immanencji... i tak dalej. Oczywiście przesadzam.
Biblia, co oczywiste, jest Słowem Boga, ale tymże
Słowem jest również historia Kościoła, a przede wszystkim tym Słowem jest, powinna być, homilia. Kaznodzieja ma bowiem jeden cel: powiadomić, a kiedy trzeba, udowodnić, że Bóg właśnie teraz, właśnie tutaj, spełnia dane nam obietnice znacznie hojniej i wielkoduszniej, niż można się było tego spodziewać.
Przykład na to mamy w Księdze Nehemiasza. Kapłan Ezdrasz nie tylko czyta zgromadzonym Izraelitom Księgę Prawa, ale razem z lewitami dodaje objaśnienia, co pomaga zgromadzonym zrozumieć, jaki jest Bóg, z którym są w przymierzu, i jacy są oni dla tegoż Boga. Bilans tego wzajemnego porównywania wypadł dla Izraelitów niekorzystnie, skoro uderzyli w lament. Można więc powiedzieć, że dopiero w tym momencie, gdy czytania i objaśnienia dotarły do świadomości słuchaczy i gdy zobaczyli, jak wyglądają w oczach Bożych, zarówno Biblia, jak i kazania Ezdrasza oraz lewitów stały się żywym Słowem, żywą mową Boga, Jego wypowiedzią skierowaną do zebranych w tej oto chwili.
Bóg jednak nie mówi do ludzi po to, by zasmucać, pognębiać, załamywać, gdyż pedagogika zastraszania, a tym bardziej poniżania człowieka, Bogu nie przystoi. Bóg przychodzi do ludzi z dobrą nowiną, również wtedy, gdy zasmuca. Ten smutek jest przecież naszym ogromnym zyskiem. Poznajemy prawdę o największej tajemnicy, jaką jesteśmy sami dla siebie i dla innych, a to może się stać początkiem przemiany naszej mentalności. Dlatego kapłan Ezdrasz i lewici zachęcają zgromadzonych, by na nowo odkryli, że Bóg jest im wierny wbrew ich niewierności.
Zamiast więc płakać nad sobą, nad swoją marnością, zamiast skupiać się na sobie, trzeba się radować. Zastawić stoły świątecznymi potrawami, ucztować, gdyż ten, kto poznał smak radości, prędzej poradzi sobie z niedolą.
