Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →
Później do tej krytyki dołączył Jan Dziedziczak, wiceminister spraw zagranicznych, któremu podlega działalność Instytutów Polskich za granicą. Zapowiedział radykalną zmianę: zajmiemy się rozsławianiem w świecie Kopernika, Chopina, Marii Skłodowskiej-Curie i Jana Pawła II. Wreszcie przed kilkoma dniami w tygodniku „Do Rzeczy” ukazał się artykuł „demaskujący” marnotrawstwo, jakie ma jakoby miejsce w Instytucie Mickiewicza.
Od czasu powołania w 2000 r. za sprawą Instytutu Adama Mickiewicza odbyło się na świecie 5 tys. wydarzeń kulturalnych. Wiele inicjatyw, jak „Polska Year!”, czyli trwający rok przegląd polskiej sztuki w Wielkiej Brytanii, czy Rok Polski w Izraelu, było szczególnie udanych. Świetnym pomysłem było powołanie orkiestry „I, Culture” złożonej z młodych muzyków z Polski i krajów Partnerstwa Wschodniego. Portal Culture.pl stał się ważnym i wiarygodnym źródłem informacji o współczesnej twórczości w Polsce. Ubiegły rok także należał do dobrych, a wystawa „Stan życia” w Narodowym Chińskim Muzeum Sztuki w Pekinie (126 tys. zwiedzających) czy premiera „Króla Rogera” Szymanowskiego w londyńskiej Royal Opera House należą do najważniejszych prezentacji sztuki polskiej za granicą w ostatnich dekadach.
Instytut Mickiewicza oraz działające w 22 krajach Instytuty Polskie w nowym stuleciu stały się całkiem sprawnie działającą machiną promującą naszą kulturę. Nie oznacza to, że nie są potrzebne zmiany. Czy np. Instytuty Polskie nie powinny podlegać Instytutowi Mickiewicza? Obecnie w polskiej dyplomacji kulturalnej panuje dwuwładza: Instytuty są częścią MSZ-u, zaś IAM – Ministerstwa Kultury. Czy budżety Instytutów powinny być tak niskie? Wreszcie, czy nie odejść od organizacji trwających rok prezentacji kultury polskiej w danym kraju, a te środki przeznaczyć na większą stałą obecność w najważniejszych miejscach na świecie?
Jednak, jak pokazuje obecna dyskusja, polityków nie interesują zmiany strukturalne – sami chcą decydować, co i gdzie jest prezentowane. Co więcej, minister Dziedziczak przyznał, że swój pogląd o oczekiwaniach zagranicznej publiczności wyrabia na podstawie rozmów z… Polonią. Miejsce współczesności ma zająć przeszłość, i to opowiadana wyłącznie pod nasze dyktando. Czy w ten sposób uda się przygotować atrakcyjną ofertę dla zagranicznej publiczności? Wątpię. Jej odbiorcą będą przede wszystkim Polacy zamieszkali poza krajem. I to tylko ci o bardziej tradycyjnych zainteresowaniach, oczekujący filmów historycznych i muzyki ludowej.
Rządzący – wygrywając wybory – mają mandat do wprowadzania zmian. Powinni być jednak świadomi konsekwencji swych decyzji. Mogą one oznaczać koniec sprawnej promocji polskiej kultury za granicą. I nie łudźmy się: nasze miejsce w ważnych prestiżowych miejscach zajmą inni, a zbudowaną przez Instytut pozycję utracimy na długie lata. ©
