Ładowanie...
Dwa grube tomy
Dwa grube tomy
Do słowników się zagląda, słowników się nie czyta. Wbrew regułom sztuki, pierwszy tom „Polskiego Słownika Judaistycznego” przeczytałem z przyjemnością i korzyścią. Mówiąc o nim, nacisk należy położyć i na „polski”, i na „judaistyczny”.
Zawiera on hasła ważne dla judaizmu: postaci biblijne, rytuały, święta, modlitwy. A także hasła, które dotyczą polskich Żydów: rabinów, cadyków, pisarzy, malarzy, polityków - od Baal Szem Towa po Henri Bergsona, urodzonego w rodzinie Zbytkowerów. Co znaczące, pojawiają się też Polacy, zasłużeni w ratowaniu Żydów i pielęgnowaniu ich kultury - m.in. Karski, Abramow-Newerly, Kossak-Szczucka. Słownik opisuje wydarzenia i miejsca ważne dla kultury i polityki. Pojawia się nawet Festiwal Kultury Żydowskiej w Krakowie. Świetnie dobrano ilustracje i tablice.
Dzieło jest efektem wieloletniej pracy bardzo dobrego polskiego zespołu fachowców. Znak to, że po raz pierwszy w historii powstaje polskie środowisko badaczy historii Żydów. Na rynku wydawniczym jest to czwarty tego rodzaju słownik judaistyczny; ten mam za najpoważniejszy. Teraz z niecierpliwością czekam na tom drugi.
Uczniowie profesora Marcina Kuli przygotowali na jego cześć księgę pamiątkową „PRL: trwanie i zmiana.” Poszczególne teksty ukazują różne wymiary życia za socjalizmu: wybory pierwszych sekretarzy, kontrolę granic, peerelowski system paszportowy, zakres nomenklaturyzacji stanowisk, afery korupcyjne i prywatki.
Opisane zostały kryzysy polityczne z lat 1956 i 1980. Prof. Paweł Machcewicz zastanawia się, czy rok 1956 rzeczywiście stanowi przełom w dziejach PRL-u. Bardzo wiele wskazuje na to, że ciągłość wygrywa ze zmianą, że przez cały okres socjalizmu obowiązywały te same reguły rządzenia państwem i gospodarką, że rozrastała się władza nomenklatury, że zmieniał się, ale nie słabł nacisk na kler, że liczba tajnych współpracowników UBP i SB w latach stalinowskich i w latach 80. była podobna, że kontrola prasy i poczty nie słabła.
Niemal wszystkie artykuły są niezwykle kompetentne i tworzą spójną całość. Sądzę, że profesor Kula może być dumny ze swoich uczniów.
„POLSKI SŁOWNIK JUDAISTYCZNY. DZIEJE-KULTURA-RELIGIA-LUDZIE”, t I., Opracowali Zofia Borzymińska i Rafał Żebrowski, Warszawa 2003. Prószyński i S-ka.
„PRL - TRWANIE I ZMIANA” (red. naukowa: Dariusz Stola i Marcin Zaremba), Warszawa 2003, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Przedsiębiorczości i Zarządzania im. Leona Koźmińskiego.
Autor artykułu

Napisz do nas
Chcesz podzielić się przemyśleniami, do których zainspirował Cię artykuł, zainteresować nas ważną sprawą lub opowiedzieć swoją historię? Napisz do redakcji na adres redakcja@tygodnikpowszechny.pl . Wiele listów publikujemy na łamach papierowego wydania oraz w serwisie internetowym, a dzięki niejednemu sygnałowi od Czytelników powstały ważne tematy dziennikarskie.
Obserwuj nasze profile społecznościowe i angażuj się w dyskusje: na Facebooku, Twitterze, Instagramie, YouTube. Zapraszamy!
Newsletter
© Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez zgody wydawcy zabronione [nota wydawnicza]. Jeśli na końcu artykułu znajduje się znak ℗, wówczas istnieje możliwość przedruku po zakupieniu licencji od Wydawcy [kontakt z Wydawcą]