Buntownicy

18.07.2022

Czyta się kilka minut

Fot. GRAŻYNA MAKARA

Wszelka dysputa toczona w Imię Boże ostoi się, zaś nie toczona w Imię Boże – nie ostoi się” – poucza nas traktat mądrościowy, podając dwa przykłady. Na chwałę Bożą spierali się Hilel i Szamaj – mędrcy, którzy na przełomie er założyli swoje szkoły, wiodące między sobą debaty kluczowe przy formowaniu Tory Ustnej. Chwały Bożej nie miał na celu Korach i jego poplecznicy, wzniecając bunt przeciw Mojżeszowi i Aaronowi.

Co mogło powodować bratem stryjecznym, że zapragnął napsuć krwi bliskim członkom swojej rodziny? Według rabinów Korach tak rozumował: Kapłaństwo i przewodzenie całemu narodowi przypadło Aaronowi i Mojżeszowi, synom Amrama, najstarszego syna dziadka Kehata. Przecież następny syn po Amramie to Ic’har, mój ojciec, a zatem przewodzenie Kehatytom winno przypaść mnie! Tymczasem zapadła decyzja: „naczelnikiem zaś rodowego domu rodzin Kehatha – [został] Elicafan, syn Uzyela” (Lb 3, 30). Mój wuj Uzi’el to czwarty, najmłodszy syn dziadka Kehata (zob. Wj 6, 18). Co to za porządki?

Ramię w ramię z Korachem stanęli Datan i Abiram. Midrasz od nich wywodzi powiedzenie: „biada złoczyńcy i biada jego sąsiadowi”, zauważając, że zarówno Kehatyci (Lb 3, 29), jak i szczep Ruwena (Lb 2, 10) obozowali zawsze po południowej stronie Przybytku. Rabini zrobili z Datana i Abirama dyżurne szwarccharaktery, przypisując im – poza współprzewodzeniem rebelii – jeszcze cztery anonimowe biblijne przewinienia. To oni uprzejmie donieśli faraonowi, że Mojżesz zabił Egipcjanina i w związku z tym nasz Nauczyciel był zmuszony do ucieczki z Egiptu (Wj 2, 13-15). Z ich ust wyszły gorzkie słowa skierowane do Amramowych synów – zob. Wj 5, 20-21. Także nikt inny, lecz właśnie Datan i Abiram zlekceważyli polecenie Mojżesza, żeby nie zostawiać manny na następny dzień ­(Wj 16, 20), i również oni poszli zbierać ją w szabat (wers 27).

Wśród siewców fermentu tylko raz wymieniony jest jeszcze On, syn Peleta (Lb 16, 1), który nie figuruje w genealogii Rubenitów w Lb 26, 5-9. Zamiast Peleta jest tam Palu z synem Eli’awem. Midrasz nie odpuszcza i twierdzi, że w krytycznym momencie żona nie pozwoliła Onowi wyjść z namiotu i uczestniczyć w zbiegowisku – tym samym uratowała mu życie („Mądrość kobiet buduje ich dom” – Prz 14, 1).

Izraelici nie na darmo zwani byli ludem twardego karku – nieraz sprzeciwiali się pustynnym przywódcom i zawsze kończyło się to śmiercią buntowników. Tym razem na oponentów Mojżesza spadła kara w trójnasób: część pochłonęła ziemia, inni spłonęli bądź dopadła ich epidemia. To znamienne, że czołowi egzegeci nie podjęli wątku zarzutów, które Korach skierował pod adresem Mojżesza i Aarona (zob. Lb 16, 3) – czyżby chcieli dać nam wskazówkę, że z demagogiem się nie dyskutuje? ©

Dziękujemy, że nas czytasz!

Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →

Dostęp 10/10

  • 10 dni dostępu - poznaj nas
  • Natychmiastowy dostęp
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
10,00 zł

Dostęp kwartalny

Kwartalny dostęp do TygodnikPowszechny.pl
  • Natychmiastowy dostęp
  • 92 dni dostępu = aż 13 numerów Tygodnika
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
89,90 zł
© Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez zgody wydawcy zabronione [nota wydawnicza]. Jeśli na końcu artykułu znajduje się znak ℗, wówczas istnieje możliwość przedruku po zakupieniu licencji od Wydawcy [kontakt z Wydawcą]
Jest rabinką. Absolwentka Wydziału Hebraistyki UW, uczyła hebrajskiego m. in. na UW, w WLH im. J. Kuronia i na UMCS-ie w Lublinie, a obecnie w warszawskim Liceum im. Zuzanny Ginczanki. Wydała 2 książki: polsko-hebrajski modlitewnik dla dzieci oraz wzbogacony… więcej

Artykuł pochodzi z numeru Nr 30/2022