Uschła ręka czy dusza?

​„A był tam człowiek, który miał uschłą prawą rękę. Uczeni zaś w Piśmie i faryzeusze śledzili Go, czy w szabat uzdrawia (...). On (…) rzekł do człowieka, który miał uschłą rękę: »Podnieś się i stań na środku!«. Podniósł się i stanął. Wtedy Jezus rzekł do nich: »Pytam was: Czy wolno w szabat dobrze czynić, czy wolno źle czynić? Życie ocalić czy zniszczyć?«. I (...) rzekł do człowieka: »Wyciągnij rękę!«. Uczynił to i jego ręka stała się znów zdrowa” (Łk 6, 6-11). W pierwszej chwili wydarzenie wygląda po prostu na jeszcze jeden spór Jezusa z faryzeuszami o sens szabatu: czy w szabat chodzi o to, żeby „nic nie robić”, czy raczej o to, by – powstrzymując się od własnej aktywności – otworzyć się pełniej na działanie Boga? (O to także chodzi w „niedzieli” – nie o to, by „nie-działać”, ale by odkryć, że i jak Pan „działa”).

Uważniejsza lektura wydobywa wszakże spod tego zasadniczego pokładu znaczeniowego jeszcze inne... Choćby szczegół – uchwycony jedynie przez Łukasza (por. Mt 12, 10 i Mk 3, 1) – że bohater naszego wydarzenia miał chorą prawą rękę. To jednak nie wszystko jedno! Prawej ręki potrzebujemy bardziej, by normalnie funkcjonować i działać (choć, oczywiście, są ludzie leworęczni... Ewangelista jednak nic o tym nie wie, by ów chory do nich należał; przeciwnie – to, że zauważa ten szczegół, ma podkreślić jego trudną sytuację). Wzrok Jezusa jest jednak jeszcze bardziej przenikliwy niż św. Łukasza... Jezus nie patrzy na uschłą rękę owego człowieka. Swoich przeciwników nie pyta, czy ma prawo uzdrowić jego rękę (choćby nawet prawą...); pyta, czy ma prawo ocalić jego duszę!

W tym miejscu pojawia się potrzeba sięgnięcia do tekstu oryginalnego. Polski tłumacz bowiem musi się na coś zdecydować, dokonując przekładu. W zdaniu: „życie ocalić czy zniszczyć” w tekście greckim pada słowo „psyche” – można je przetłumaczyć jako „życie”, ale można je także oddać słowem „dusza” – i w taki sposób interpretuje nasz tekst św. Hieronim w Wulgacie: „animam [!] salvam facere an perdere”.

Jezus widzi, że problemem chorego człowieka jest nie tylko uschła ręka; jego problem nie sprowadza się do poziomu ciała. I nie da się go rozwiązać jedynie na tym poziomie. Wie, że go nie uleczy, jeśli nie dotknie jego serca (wnętrza, duszy). Ważne! Tego nie wie nikt z obecnych w synagodze! Nikt nie ma oglądu wnętrza owego człowieka. Tylko Jezus.

W tym kierunku interpretowali tę perykopę Ojcowie Kościoła i nawiązujący do nich średniowieczni pisarze (np. Beda Czcigodny). To pewne – mówili – że Jezus ma moc sprawić (i to samym tylko słowem), żeby ten chory wyciągnął rękę. Jeśli jednak nie dotknie również jego duszy, nikt nie będzie wiedział, po co ją wyciągnie... Czy wyciągnie ją po jałmużnę – w poczuciu, że mu się należy z powodu tylu lat choroby, która „sprawiła”, że nie umie na siebie zarobić? A może raczej – skoro odzyskał władzę nad swą ręką – wyciągnie ją w geście obdarowania innych? Szczęśliwy, że wreszcie może komuś usłużyć (przez tyle lat wspomagany przecież przez innych). Wyciągnie rękę, by kogoś uderzyć? A może jednak po to, by kogoś obronić? Decyzja zapadnie w sercu. Będzie objawem zdrowia duszy, a nie mięśni. ©