Syria: rozmowy i walki

Tuż przed tym, gdy w miniony weekend w Genewie miała zacząć się kolejna runda negocjacji pokojowych w sprawie Syrii – kluczowa, gdyż teraz jej tematem miał być charakter przyszłego rządu tymczasowego i tym samym przyszłość Asada – wojska wierne dyktatorowi zaczęły nową ofensywę w regionie Aleppo.

Asad wie, że może sobie na wiele pozwolić, bo czuje, iż sytuacja mu sprzyja. W minioną środę, 13 kwietnia, na terenach pozostających pod jego kontrolą kazał przeprowadzić wybory do parlamentu [na zdjęciu powyżej – red.]. Nawet przedstawiciele reżimu specjalnie nie kryli, że ich wynik był znany z góry. Mając w kieszeni taką pseudodemokratyczną legitymizację, negocjatorzy Asada zamierzali udać się do Genewy. Kolejna runda trwających tam negocjacji jest szczególnie ważna – tak określił ją specjalny wysłannik ONZ ds. Syrii Staffan de Mistura  – gdyż jej tematem jest przyszły rząd i konstytucja. Tymczasem przedstawiciele Asada sugerują, że po tych „wyborach” reżim planuje powołanie na własną rękę rządu przejściowego, który miałby zająć się także przygotowaniem nowej konstytucji. Gdyby ten plan został zrealizowany, z perspektywy prezydenta nie byłoby już o co negocjować.

Te polityczne manewry Asada zbiegają się w czasie z ofensywą jego wojsk na Aleppo, najważniejszą dziś twierdzę nieislamistycznej opozycji. Choć formalnie trwa rozejm,
w minionym tygodniu wojska Asada, wspierane przez siły irańskie i szyickie milicje irackie, zaczęły ataki na Tell al-Eis – kluczową miejscowość na drodze łączącej Aleppo i stołeczny Damaszek. Irańska agencja Fars twierdzi, że to zapowiedź wielkiej ofensywy na Aleppo. Także syryjski premier powiedział, że Aleppo zostanie wkrótce „wyzwolone” z pomocą rosyjskiego lotnictwa. Wprawdzie szef sztabu generalnego Rosji zdementował to, ale Rosjanie w istocie zintensyfikowali naloty w tym regionie, coraz częściej wprowadzając do walki śmigłowce. Jeden miał zostać strącony we wtorek pod Homs. Rosjanie twierdzą, że ich ataki wymierzone są tylko w islamistów z Frontu Nusra. Podobnie jak tzw. Państwa Islamskiego, wynegocjowane w Genewie wstrzymanie ognia nie dotyczy Frontu Nusra. Jednak rozejm ten w rzeczywistości już od ponad dwóch tygodni istnieje wyłącznie na papierze. Łamią go nie tylko siły Asada, lecz umiarkowani rebelianci wspierani przez USA. Ci ostatni, działając wspólnie z Frontem Nusra i salaficką milicją Ahrar al-Sham, zajęli wcześniej wspomnianą miejscowość Tell al-Eis. Ponadto, jakby tego było mało, od paru tygodni oddziały rebeliantów atakują na północ od Aleppo pozycje syryjskich Kurdów. Z kolei na pograniczu syryjsko-tureckim oddziały rebeliantów wspieranych przez Turcję zaatakowały – po raz pierwszy od dwóch lat – pozycje tzw. Państwa Islamskiego, uzyskując chwilowo pewne zdobycze terytorialne. W ten sposób Turcja chce zapobiec temu, aby teren ten dostał się w ręce Kurdów.

Tymczasem w Genewie przedstawiciele umiarkowanych rebeliantów odrzucili właśnie projekt ONZ dotyczący rządu tymczasowego, który zakłada, że miałby uczestniczyć w nim także Asad – nadal jako prezydent, na bliżej nieokreślony okres przejściowy – zaś opozycji miałyby przypaść stanowiska trzech wiceprezydentów. Opozycja gotowa jest zgodzić się na to, aby w przyszłym rządzie tymczasowym byli przedstawiciele obecnego rządu, ale uważa, że dla samego Asada nie powinno być w ogóle miejsca w przyszłym systemie politycznym Syrii. ©

Inga Rogg ze Stambułu