Reklama

Ładowanie...

Ściąga z Iraku

Ściąga z Iraku

20.07.2003
Czyta się kilka minut
P

Państwo na Środkowym Wschodzie (Azja), leżące w dolinie dwóch wielkich rzek, Eufratu i Tygrysu - dawnej Mezopotamii - oraz obejmujące pustynne tereny na zachód od tej doliny i górzystą północ, czyli faktycznie istniejący tam - na obszarze ONZ-owskiej strefy zakazu lotów, chronionej przez samoloty amerykańskie i brytyjskie - od 1991 r. Kurdystan, niezależny od władz w Bagdadzie i posiadający własne władze, nie uznawane w świecie: parlament (115 posłów: 100 Kurdów, 10 Turkmenów i 5 Aramejczyków), rząd i premiera.

  • Powierzchnia: 438,3 tys. km2.
  • Ludność: około 22,8 milionów mieszkańców (stan na 1999 r.), w tym 80 proc. to Arabowie (w większości szyici), 15-20 proc. Kurdowie, oraz mniejszości (Turkmeni, Aramejczycy). Według różnych danych między 68 a 77 proc. ludności mieszka w miastach.
  • Uchodźcy: w 2000 roku w Iraku znajdowało się ok. 700 tys. tak zwanych uchodźców wewnętrznych (ludzi zmuszonych do opuszczenia miejsca zamieszkania w obrębie Iraku) oraz 90 tys. Palestyńczyków i 24 tys. uchodźców z Iranu. Z kolei poza granicami Iraku mieszkało około pół miliona Irakijczyków, którzy uciekli z kraju za rządów Saddama Husajna, z czego najwięcej (387 tys.) trafiło do Iranu, a 15 tys. do Kuwejtu.
  • Stolica: Bagdad, ponad 4,5 mln mieszkańców. Inne główne miasta to Basra (617 tys.), Mosul (664 tys.), Kirkuk (535 tys.), Erbil (334 tys.), As-Sulaymaniyah (280 tys.), Nadżaf (243 tys.), Al-Hilla (215 tys.), Karbala (185 tys.).
  • Ustrój: od 1958 r. formalnie republika, faktycznie dyktatura wojskowa.
  • Sąsiedzi: Turcja (na północy), Iran (na północy i wschodzie), Kuwejt (na południowym wschodzie), Arabia Saudyjska (na południu), Jordania (na zachodzie); do tego dochodzi 50-kilometrowy odcinek wybrzeża Zatoki Perskiej.
  • Warunki naturalne: znajdujące się w północnej części kraju Góry Kurdyjskie osiągają 3612 metrów n.p.m. (góra Buz Dagh na granicy z Iranem, najwyżej położony punkt kraju). Górskie obszary Kurdystanu porasta roślinność trawiasta, karłowate lasy dębowe, w dolinach lasy topolowe i platanowe. Na południe od Gór Kurdyjskich rozciąga się falista wyżyna, na której w pierwszej połowie XX wieku odkryto duże złoża ropy naftowej; ich eksploatacja przyczyniła się do rozwoju gospodarczego. Największe pola roponośne znajdują się w rejonie Kirkuku i Mosulu. Centralny region Iraku to nizina - dolina Eufratu i Tygrysu (kolebka starożytnych cywilizacji: sumeryjskiej i babilońskiej) - na której skupia się rolnictwo, ośrodki miejskie i przemysłowe. Wzdłuż południowych i zachodnich granic ciągnie się obszar pustyń i pópustyń, poprzecinany dolinami i słabo zaludniony.
  • Klimat: Irak znajduje się w strefie klimatu zwrotnikowego suchego. W Górach Kurdyjskich i na pogórzu klimat podzwrotnikowy. średnia temperatura stycznia notowana w Bagdadzie wynosi 100 C, a lipca aż 340 C. Pora sucha trwa od maja do października.
  • Średnia długość życia: mężczyźni 65 lat, kobiety 67 lat.
  • Śmiertelność noworodków: 10,4 proc. (1999 rok).
  • Analfabeci: 36 proc. wśród męczyzn oraz 57 proc. wśród kobiet.
  • Główne wyznania: 95 proc. muzułmanie, z czego dwie trzecie to szyici, głównie w południowym i zachodnich Iraku, a jedna trzecia sunnici (to Kurdowie i Arabowie w Iraku centralnym); około 3 proc. to chrześcijanie różnych Kościołów.
  • Bogactwa naturalne: złoża ropy (uważane za drugie co do wielkości na świecie, po Arabii Saudyjskiej) oraz gazu ziemnego; zyski z ich wydobycia były podstawowym dochodem państwa i umożliwiały kiedyś modernizację kraju.
  • Gospodarka: w ostatnich latach Irak nie podawał danych na temat swej gospodarki, a liczby dostępne opierały się szacunkach, np. szacunkowo zakładano, że pod koniec lat 90. Produkt Krajowy Brutto na jednego mieszkańca mógł wynosić około 1036 dolarów (wedle ONZ) - i dalej spadał. Od głodu ludność chronił jedynie ONZ-owski program „ropa za żywność”: Irak, posiadający skąpe rolnictwo, nie był bowiem samowystarczalny i zawsze w swej historii musiał importować żywność.
  • Długi zagraniczne: zaciągnięte głównie w latach 80. podczas wojny z Iranem (na zakup broni), razem z odsetkami sięgają ponad 60 miliardów dolarów.Opracował WP

Napisz do nas

Chcesz podzielić się przemyśleniami, do których zainspirował Cię artykuł, zainteresować nas ważną sprawą lub opowiedzieć swoją historię? Napisz do redakcji na adres redakcja@tygodnikpowszechny.pl . Wiele listów publikujemy na łamach papierowego wydania oraz w serwisie internetowym, a dzięki niejednemu sygnałowi od Czytelników powstały ważne tematy dziennikarskie.

Obserwuj nasze profile społecznościowe i angażuj się w dyskusje: na Facebooku, Twitterze, Instagramie, YouTube. Zapraszamy!

Newsletter

© Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez zgody wydawcy zabronione [nota wydawnicza]. Jeśli na końcu artykułu znajduje się znak ℗, wówczas istnieje możliwość przedruku po zakupieniu licencji od Wydawcy [kontakt z Wydawcą]