Różnice kulturowe

Na pierwszej próbie w teatrze w Düsseldorfie spotykamy się dokładnie w dwudziestą rocznicę zburzenia muru. Pytam, czy to dla nich ważne. Aktorzy mają już troszkę dosyć medialnego szaleństwa wokół epokowego wydarzenia, śmieją się z wszechobecnego pytania: "Gdzie wtedy byłeś? Co robiłeś?". Jeden z nich - Szwajcar zresztą - kpi nawet: "Obcinałem sobie paznokieć małego palca lewej nogi".

17.11.2009

Czyta się kilka minut

Nikt - nawet Szwajcar - nie neguje wagi symbolu, istotności zapoczątkowania procesu transformacji (odnotowali Lecha Wałęsę popychającego kostkę domina, odnotowali również fakt, że Lech w wyniku procesu transformacji bardzo się zaokrąglił), ale są zmęczeni historią. Opowiadają o karnawale, z którego słynie Kolonia, Moguncja i Düsseldorf, do którego co prawda jeszcze trochę czasu, ale przygotowania ruszyły pełną parą. Dla podtrzymania konwersacji, pytam: "Co robicie nad Renem, żeby się zrelaksować po trudach adwentu?".

Poza dość oczywistymi czynnościami, jak picie na umór, ruja i poróbstwo, opowiadanie dowcipów oraz strzelanie z armaty, w ramach karnawału nad Renem... tańczą poloneza. Ciekawi ich, czy wiem, co to jest polonez, przecież to musi być związane z Polską, polski reżyser chyba zna poloneza (choć przecie polka, fasolka po bretońsku i kawa po turecku nakazywałyby daleko idącą ostrożność przy tego typu supozycjach). Polonez, ach, polonez! Na to ja zaczynam ze wzruszeniem, że pożegnanie Ojczyzny, że Michał Kleofas Ogiński, że studniówka, że zabory. Rozszerzyłem nieco tematykę zaborów, co poszło o tyle bezboleśnie, że w zespole nie mamy ani jednego Prusaka ani Austriaka. Niemieccy aktorzy (plus jeden Szwajcar) patrzą na mnie dziwnie - nie wiadomo, czy z powodu zaborów, czy dlatego, że poruszam temat zaborów, które odbyły się, w sumie, już dość dawno temu (co zauważyli, gdyż wyszczególniłem daty). A ja dalej, rozpędzony, hajda na koń, że piękna melodia, że powstańcza młodzież, po dziś dzień patriotyzm jutra, godność polskości zaklęta w formie ruchowej. I rach-ciach na parkiet - czyli na düsseldorfską scenę - z tym polonezem. Gdy już detalicznie odegrałem legendarny moment z serialu "Polskie drogi" (niemal dorównując maestro Maklakiewiczowi), zorientowałem się, że coś jest nie tak. Kilkanaście par bardzo okrągłych "niemieckojęzycznych" ocząt przyglądało mi się w konfuzji. W konfuzji oni, w konfuzji ja. "No, co? Nigdyście poloneza nie widzieli?" - sapię zaskoczony. "Widzieliśmy, ale polonez wygląda inaczej". "Tak? No, jak wygląda polonez? Wyjdźcie na scenę i pokażcie Polakowi, jak wygląda polonez! No, bardzo proszę! To polecenie służbowe, mówię to jako wasz reżyser!".

Wyszli. Ustawili się jedno za drugim. Położyli sobie ręce na ramionach. Ruszyli wężykiem. Nadreńskiego poloneza można określić dosadnie, biesiadnie:

"Jedzie pociąg z daleka/na nikogo nie czeka/konduktorze łaskawy/zabierz nas do Warszawy".

Tak rypła się sprawa polska w największym (kubaturowo) teatrze niemieckim. Było dżdżyste wczesne popołudnie w mieście Düsseldorf.

Dziękujemy, że nas czytasz!

Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →

Dostęp 10/10

  • 10 dni dostępu - poznaj nas
  • Natychmiastowy dostęp
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
10,00 zł

Dostęp kwartalny

Kwartalny dostęp do TygodnikPowszechny.pl
  • Natychmiastowy dostęp
  • 92 dni dostępu = aż 13 numerów Tygodnika
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
89,90 zł
© Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez zgody wydawcy zabronione [nota wydawnicza]. Jeśli na końcu artykułu znajduje się znak ℗, wówczas istnieje możliwość przedruku po zakupieniu licencji od Wydawcy [kontakt z Wydawcą]
Reżyser teatralny, dramaturg, felietonista „Tygodnika Powszechnego”. Dyrektor Narodowego Teatru Starego w Krakowie. Laureat kilkunastu nagród za twórczość teatralną.

Artykuł pochodzi z numeru TP 47/2009