Retrospektywa Steichena w MUFO

Swój pierwszy aparat Edward Steichen (1879-1973) kupił jako szesnastolatek – używał go, by ułatwić sobie rysowanie scen rodzajowych potrzebnych do pracy nad reklamami. Szybko zorientował się, jakie możliwości niesie nowe medium, i zaczął wykorzystywać je do utrwalania nastrojowych, romantycznych pejzaży. Podobny charakter miały prace malarskie Steichena z tego okresu – inspirację stanowili dla niego tacy artyści jak Whistler, Monet czy Watts. 

W 1900 r. wyjechał do Paryża – po drodze zatrzymując się w Nowym Jorku, gdzie spotkał się z Alfredem Stieglitzem, który miał w nadchodzących latach pełnić rolę jego mentora. W Europie nie szukał formalnej edukacji, ale spotykał się z artystami. Wielu z nich – m.in. Rodina, Maeterlincka czy Muchę – sportretował na zdjęciach, tworząc starannie przemyślane kompozycje inspirowane stylem modeli. W 1902 r. powrócił do USA i przez cztery lata prowadził w Nowym Jorku studio fotograficzne. W przeciwieństwie do większości atelier zajmujących się fotografią portretową, przed wykonaniem portretu starał się poznać modela lub modelkę – dlatego też ograniczał się do fotografowania jednej osoby dziennie.

W czasie Wielkiej Wojny zaciągnął się do armii, gdzie od 1917 r. zajmował się fotografią lotniczą i wprowadzeniem wspólnych standardów dot. dokumentacji fotograficznej państw ententy. Za tę pracę został przez rząd francuski wyróżniony Legią Honorową. W czasie II wojny światowej stworzył i prowadził dla marynarki wojennej jednostkę fotograficzną, która zajmowała się m.in. dokumentacją wojny na Pacyfiku.

Przełomowy dla Steichena okazał się rok 1923, kiedy rozpoczął współpracę z magazynami „Vogue” oraz „Vanity Fair”, stając się jednym z najbardziej cenionych fotografów modowych swojej epoki. W 1946 r. objął stanowisko kierownika Działu Fotografii w nowojorskim Museum of Modern Art.

Jednym z największych osiągnięć artysty z tego okresu było przygotowanie wystawy „Rodzina człowiecza” – wizualnego eseju o równości i różnorodności ludzi, złożonego z ponad 500 zdjęć autorstwa 273 fotografek i fotografów. Wystawę po raz pierwszy zaprezentowano publiczności w 1955 r. W latach 1959-60 pokazywano ją także w Polsce. 

Ostatnie lata życia spędził na farmie w Connecticut. Głównym tematem jego fotografii w tym okresie stało się drzewo świdośliwa, które dokumentował w różnych porach roku i warunkach atmosferycznych. ©(P)

Edward Steichen 1879-1973. MuFo Rakowicka (wystawę można oglądać od 14 października 2023 do 28 stycznia 2024)