Obecny Kongres Kultury przywodzi na pamięć tamten, który rozpoczął się 11 grudnia 1981 r. Obradował w Pałacu Kultury i Nauki, i zgromadził, bez przesady, całą elitę polskiego życia kulturalnego. Trwał dwa dni - trzeciego już nie było, bo zaczął się stan wojenny.

Otwierając listę mówców kongresowych, Jan Józef Szczepański mówił: "Spotkałem się z opinią, że Kongres będzie przypominać koncert orkiestry okrętowej na pokładzie »Titanica«. Jest w tym porównaniu pewna cecha prawdopodobieństwa. Należy jednak rozszerzyć metaforę. Nasz statek przechodził już przez wiele sztormów i ulegał wielu katastrofom. Jeśli nadal utrzymuje się na fali, to w znacznej mierze dzięki uporowi orkiestry, która nigdy nie porzuciła swoich instrumentów".

"Zastanawiając się w dalszym toku wywodu nad zagrożeniami kultury - wspominał autor "Kadencji" - wskazałem na dwa,...