Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →
"Rybosomy to najdoskonalsze w świecie fabryki polimerów. Potrafią bezbłędnie wyprodukować wielkie cząsteczki, dokładnie według zadanego projektu. Żadna sztuczna metoda produkcji polimerów im nie dorównuje" - dowiedz się więcej na blogu "Świat - jak to działa?" >>
Troje naukowców z USA i Izraela otrzyma wspólnie tegoroczną nagrodę Nobla w dziedzinie chemii. Królewska Szwedzka Akademia Nauk wyróżniła ich za badania nad procesami biochemicznymi, kluczowymi dla istnienia życia.
Tegoroczni laureaci to urodzony w Indiach Amerykanin Venkatraman Ramakrishna pracujący w brytyjskim Cambridge, Thomas Steitz z amerykańskiego uniwersytetu Yale i Ada E. Yonath z Instytutu Weizmanna w Izraelu.
Wszyscy zajmowali się rybosomami, czyli strukturami w komórkach, które odpowiadają za produkuję białek. Dzięki tym badaniom wiadomo, w jaki sposób informacja genetyczna pochodząca z DNA wykorzystywana jest w rybosomach do produkcji białek, niezbędnych do życia.
W uzasadnieniu Królewska Szwedzka Akademia Nauk, która przyznaje nagrody, pisze, że laureaci pokazali, jak wygląda i jak funkcjonuje rybosom na poziomie atomowym. Wszyscy stosowali metodę rentgenografii strukturalnej; dzięki temu stworzyli mapę setek tysięcy atomów, z których składa się rybosom. Na podstawie informacji z DNA rybosomy produkują białka: hemoglobinę transportującą tlen, hormony, takie jak insulina, kolagen w skórze, białka stanowiące część układu odpornościowego czy enzymy rozkładające cukier - czytamy w uzasadnieniu.
Laureaci stworzyli także trójwymiarowe modele ukazujące, w jaki sposób antybiotyki doczepiają się do rybosomów; modele te do dziś są wykorzystywane do produkcji antybiotyków nowej generacji.
W ciele człowieka są dziesiątki tysięcy białek; każde z nich ma odmienną budowę i fukcję. Są podstawą życia i kontrolują jego procesy na poziomie chemicznym - konkluduje Akademia.
Nagroda Nobla w dziedzinie chemii została przyznana po raz 101. Wśród ponad 150 laureatów znalazły się tylko cztery kobiety, w tym Maria Skłodowska-Curie i jej córka Irene Joliot-Curie, oraz nagrodzona dziś Ada Yonath.
Venkatraman Ramakrishnan, ur. 1952 w stanie Tamil Nadu w Indiach ma obywatelstwo amerykańskie; doktoryzował się na Ohio University w USA; obecnie pracuje w Laboratorium Biologii Molekularnej w Cambridge w Wielkiej Brytanii.
Thomas A. Steitz, obywatel USA, ur. 1940 w 1940 in Milwaukee, Wisconsin, doktoryzował się na Uniwersytecie Harvarda, obecnie wykłada na amerykańskim uniwersytecie Yale.
Ada E. Yonath, obywatelka Izraela; urodziła się w 1939r. w Jerozolimie. Pracę doktorską obroniła w Instytucie Weizmanna w Rehovot w Izraelu, gdzie pracuje do dziś.
Rafał Motriuk, Polskie Radio
