Nobel ekonomiczny: czemu bogaci handlują z bogatymi

Laureaci ekonomicznej nagrody Nobla znani są zwykle tylko fachowcom: zwyczajnym ludziom ich nazwiska nic nie mówią. W tym roku jest inaczej - przyznano ją Paulowi Krugmanowi, amerykańskiemu uczonemu, uważanemu za jednego z najlepszych na świecie popularyzatorów wiedzy ekonomicznej.

14.10.2008

Czyta się kilka minut

Krugman od lat wyjaśnia m.in. czytelnikom "New York Timesa" zawiłości polityki gospodarczej, jest też autorem ponad 20 książek. Nie stroni też od zajmowania głosu w debacie politycznej: od lat krytykował np. politykę gospodarczą prezydenta Busha, a ostatnio - działania sekretarza skarbu USA, Hanka Paulsona podczas kryzysu finansowego.

Od większości ekonomicznych noblistów Krugmana różni i to, ze jest stosunkowo młody: ma zaledwie 55 lat. Jest profesorem ekonomii w renomowanym Princeton University w Stanach Zjednoczonych. Jego obecne zainteresowania naukowe dotyczą głównie kryzysów gospodarczych i kryzysów walutowych.

Nagrodą Nobla uhonorowano go  jednak za sformułowane przed prawie trzydziestu laty dwie nowe teorie - handlu międzynarodowego i geografii  ekonomicznej.  W opinii komitetu przyznającego nagrodę, jego teorie pomagają  wyjaśnić w jaki sposób procesy urbanizacji, zwiększanie skali  produkcji a także wyższe płace i zróżnicowana podaż dóbr przyczyniają się do podziału świata na zurbanizowany i wyspecjalizowany w najnowocześniejszych rozwiązaniach technicznych "rdzeń" gospodarki oraz jej znacznie mniej rozwinięte peryferie. Wcześniejsze teorie handlu międzynarodowego sugerowały, że każdy kraj powinien prowadzić wymianę z partnerami, którzy się od niego różnią: państwa bogate - z biednymi;  te, w których do produkcji potrzeba jest dużo nakładów kapitałowych - z krajami, które wykorzystują do niej głównie pracę. W praktyce jest inaczej: państwa rozwinięte i bogate handlują zazwyczaj znajdują zwykłe partnerów w innych rozwiniętych krajach. Paul Krugman za pomocą analizy matematycznej stwierdził, dlaczego tak się  dzieje .

Druga jego teoria, geografii ekonomicznej, odnosi się do przyczyn, które wpływają na rozmieszczenie miejsc pracy i firm. Krugman stwierdził m.in.  że globalizacja sprzyja umocnieniu pozycji wielkich miast, takich jak Nowy Jork, ponieważ tam właśnie pojawiają się coraz większe szanse robienia interesów na globalnym rynku.

Ekonomicznej Nagrody Nobla nie przyznaje Komitet Noblowski, lecz Szwedzka Królewska  Akademia Nauk. Nagrodę ustanowiono w 1968 roku, a jej fundatorem jest bank centralny Szwecji. Wartość nagrody wynosi 10 mln koron szwedzkich, czyli 1 milion euro.

Dziękujemy, że nas czytasz!

Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →

Dostęp 10/10

  • 10 dni dostępu - poznaj nas
  • Natychmiastowy dostęp
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
10,00 zł

Dostęp kwartalny

Kwartalny dostęp do TygodnikPowszechny.pl
  • Natychmiastowy dostęp
  • 92 dni dostępu = aż 13 numerów Tygodnika
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
89,90 zł
© Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez zgody wydawcy zabronione [nota wydawnicza]. Jeśli na końcu artykułu znajduje się znak ℗, wówczas istnieje możliwość przedruku po zakupieniu licencji od Wydawcy [kontakt z Wydawcą]