Kronika religijna

• Europa przeżywa okres zagubienia, a Kościołom kontynentu zagraża “pokusa gaszenia nadziei" - napisał Jan Paweł II do uczestników VIII publicznej sesji Rady Koordynacji Akademii Papieskich. Przesłanie odczytano 6 listopada podczas spotkania Rady, w którym uczestniczyli również dyplomaci akredytowani przy Stolicy Apostolskiej. Jan Paweł II wyraził ubolewanie z powodu “postępującej utraty dziedzictwa chrześcijańskiego", które prowadzi kulturę europejską do “praktycznego agnostycyzmu". Dziś w Europie, choć nie w innych stronach świata, prześladowania nie stanowią na szczęście problemu - napisał Papież. Zaznaczył jednak, że chrześcijanie często spotykają się z mniej lub bardziej jawnymi formami wrogości, co zobowiązuje ich do odważnego świadectwa. Wraz z wszystkimi ludźmi dobrej woli są wezwani do budowy prawdziwego “wspólnego domu", który nie ma być tylko budowlą polityczną i gospodarczo-finansową, ale winien być “domem" bogatym w pamięć, wartości i treści duchowe. Wartości te znajdowały i znajdują wymowny symbol w Krzyżu, który je zawiera i wyraża - podkreślił Papież. Te słowa dziennikarze zinterpretowali w kontekście toczącego się we Włoszech sporu o krzyże w szkołach.
• Modlitwa “Aby byli jedno", którą Jezus odmawiał w przededniu swej Męki, stanowi nieodwołalne zadanie Kościoła - napisał Jan Paweł II do kard. Waltera Kaspera, przewodniczącego Papieskiej Rady Popierania Jedności Chrześcijan, w związku z rozpoczętą 3 listopada sesją plenarną Rady. Przypomniawszy, że “droga ekumeniczna nie jest łatwa", Papież zwrócił uwagę, że dotyczy to także dialogów teologicznych, jakie Kościół katolicki prowadzi z innymi Kościołami i wspólnotami. “Perspektywa pełnej wspólnoty widzialnej może niekiedy rodzić bolesne reakcje w tych, którzy chcieliby przyspieszyć za wszelką cenę ten proces lub w tych, których zniechęca długa droga, jaką jeszcze trzeba przebyć" - czytamy w liście. Ale “my w szkole ekumenicznej uczymy się przeżywać w pokornej ufności ten czas pośredni, świadomi, że jest to droga, od której nie ma już odwrotu" - dodał Jan Paweł II.
• “Podziały wewnątrz poszczególnych Kościołów są dziś fundamentalnym problemem dla dialogu ekumenicznego" - powiedział kard. Kasper, otwierając plenarne posiedzenie Papieskiej Rady Popierania Jedności Chrześcijan. “Napięcia - stwierdził przewodniczący - między autokefalicznymi Kościołami prawosławnymi czy te, które istnieją we Wspólnocie Anglikańskiej, we wspólnotach tradycji reformacyjnej oraz w Kościele katolickim, szkodzą dialogowi". Brak wewnętrznej zgody w Kościołach “paraliżuje ekumenizm, a nawet prowadzi do jego uwiądu".
• Z okazji imienin Papieża w Auli Pawła VI odbył się koncert z udziałem polskich muzyków i aktorów (4 października). Artyści - m.in. Edyta Geppert, Halina Frąckowiak, Danuta Stenka, Krzysztof Pieczyński, Artur Żmijewski, Piotr Adamczyk i Włodzimierz Matuszak - prezentowali w obecności Solenizanta jego poetyckie utwory. Stanisław Soyka zaśpiewał fragmenty “Tryptyku rzymskiego". Na zakończenie wieczoru Józef Skrzek zagrał na organach “Barkę" - ulubioną pieśń Papieża.

Kościół w świecie...

• Prezydent George Bush podpisał ustawę zakazującą aborcji “przez częściowe urodzenie" (partial-birh abortion). Chodzi o zabieg dokononywany w późnej fazie ciąży, polegający na wyssaniu mózgu dziecka, gdy główka znajduje się już na zewnątrz matki. “Nasz naród winien jest swoim dzieciom inne i lepsze powitanie" - powiedział prezydent, który od początku kadencji powtarzał, że taka aborcja jest “odrażającym barbarzyństwem". Abp Charles Chaput z Denver podkreślił, że ustawa to “pierwsze od trzech dekad ograniczenie procedury aborcji w USA". Aborcja została tam zalegalizowana w 1973 r. na mocy wyroku w głośnej sprawie “Roe kontra Wade". Ukrywająca się pod pseudonimem “Jane Roe" - Norma McCorvey, symbol amerykańskiego ruchu proaborcyjnego w latach 70. - 22 lata później przyjęła chrzest, a w 1998 r. została katoliczką, angażując się w obronę nienarodzonych. Według oficjalnych statystyk w USA rocznie dokonuje się 1,3 mln aborcji, w tym kilkanaście tysięcy po szóstym miesiącu ciąży.
• Nowym przewodniczącym Kościoła ewangelickiego w Niemczech, największej protestanckiej wspólnoty w kraju, został bp Wolfgang Huber z Berlina (4 listopada). Zastąpił bp. Manfreda Kocka. W wyborze uczestniczyło 144 delegatów z 24 członkowskich Kościołów reformowanych i luterańskich (w sumie 26,5 mln wiernych). 61-letni Huber od 1994 r. stał na czele Kościoła w Berlinie-Brandenburgii. Ma żonę i troje dzieci. W ciągu 6-letniej kadencji zamierza szczególną uwagę poświęcić bioetyce, kontaktom z kulturą i działalności misyjnej w zsekularyzowanych społeczeństwach. Huber, znany z wcześniejszego zaangażowania politycznego (należał do SPD), podkreślił, że choć Kościół nie jest politycznym protagonistą, jednak winien interweniować w polityczną debatę dla dobra ludzi w potrzebie.
• Do grona “Sprawiedliwych pośród narodów", czyli tych, którzy ratowali Żydów podczas II wojny, Izrael zaliczył niemieckiego kardynała Josepha Höffnera i jego siostrę Helene Hesseler-Höffner. W 1943 r. do swojej parafii przyjęli oni - pod przybranym nazwiskiem - 7-letnią Esther Meyerowitz, którą potem powierzyli opiece pewnego mieszkańca wsi. W tym samym roku przez sześć miesięcy ukrywali Edith Nowak z jej ewangelickim mężem.
• Na stronie internetowej hierarchii katolickiej przy nazwisku Louisa Sako podano datę święceń kapłańskich (1974 r.) i informację, że od 2002 r. jest arcybiskupem Kirkuku (Irak), ale ani słowa o konsekracji na biskupa. W rozmowie z Radiem Watykańskim Sako wyjaśnił, że na wyświęcenie nie pozwalają ciągłe walki w Iraku. Biskup-elekt jest jedną z najwybitniejszych postaci Kościoła chaldejskiego, wiernego Rzymowi odłamu chrześcijaństwa nestoriańskiego. Na 23 mln mieszkańców Iraku 97 proc. wyznaje islam, a 3 proc. - chrześcijaństwo, na ogół chaldejskie. Biskup broni Amerykanów, choć dodaje: “Nie twierdzę, że są aniołami! Mają swoje interesy i to one sprowadziły ich tutaj, a nie chęć wyzwolenia Iraku. Ale w efekcie mamy wolność". W ciągu kilku miesięcy w Iraku powstało 80 nowych partii, w tym pięć chrześcijańskich. Chrześcijanie mają też sześć gazet i kilka audycji telewizyjnych.

... i w Polsce

• “Śmierć polskiego majora w Iraku wywoła wiele pytań, ale misja naszego wojska jest czysta i szlachetna" - powiedział KAI biskup polowy Sławoj Leszek Głódź. W chwili śmierci przy majorze Hieronimie Kuczyku był kapelan wojskowy, ks. Marian Stolarczyk, który udzielił śmiertelnie rannemu sakramentu namaszczenia chorych. Bp Głódź poprosił księży, aby w niedzielę 9 listopada odprawili Msze za mjr. Kupczyka i polskich żołnierzy w Iraku.
• Kard. Avery Dulles otrzymał tytuł doktora honoris causa Papieskiego Wydziału Teologicznego w Warszawie (5 listopada). Wyróżnienie przyznano jezuicie za wybitne prace z apologetyki i teologii fundamentalnej. W tym miesiącu nakładem wydawnictwa WAM ukazała się kolejna książka kardynała: “Blask wiary. Wizja teologiczna Jana Pawła II" (w “Książkach w Tygodniku" - omówienie ks. Adama Bonieckiego).
• “Relacji polsko-niemieckich nie zdołają zniszczyć kontrowersje wokół Centrum przeciwko Wypędzeniom" - uważa Bernhard Vogel, który 6 listopada w Lublinie odebrał doktorat honoris causa KUL. Niemiecki polityk zaznaczył, że nie wolno z ofiar czynić sprawców. Wyróżnienie nadano b. premierowi Nadrenii-Palatynatu i Turyngii, wieloletniemu przewodniczącemu Fundacji Adenauera, w uznania dla jego dokonań publicznych, opartych na zasadach i wartościach chrześcijańskich.
• Bp Adam Dyczkowski skrytykował projekt budowy Centrum przeciwko Wypędzeniom. “Po co ona rozdrapuje bolesne rany, które Bogu dzięki już się zabliźniły? - pytał w rozmowie z KAI ordynariusz zielonogórsko-gorzowski, nawiązując do planów Eriki Steinbach, szefowej Związku Wypędzonych. - Czy nie widzi, że za cierpienia wypędzonych ponoszą całkowitą odpowiedzialność właśnie Niemcy, bo wszystko, co się działo, było konsekwencją rozpętania przez nich II wojny światowej?".
• Z powodu zadłużenia wobec wykonawcy może nastąpić spowolnienie budowy Świątyni Opatrzności Bożej, powstającej na polach wilanowskich w Warszawie - poinformował dziennik “Rzeczpospolita" (5 listopada). Odpowiedzialna za budowę fundacja wpłaciła do tej pory 10 mln zł - tymczasem wykonano już prace warte 18 mln (koszt stanu surowego inwestycji szacuje się na 50 mln).
• Wzrasta liczba Polaków przystępujących do Komunii świętej. Z badań pallotyńskiego Instytutu Statystyki Kościoła Katolickiego wynika, że w 1980 r. 7,8 proc. katolików przystępowało w niedzielę do Komunii św., w 1999 r. - 16,3 proc., a w ubiegłym roku - 17,5 proc. Spadł natomiast odsetek tych, którzy co niedzielę chodzą do kościoła: z 51 proc. w 1978 r. do 45,5 proc. w 2002 r.