Kolegialność pod papieżem

Wczoraj w Watykanie ogłoszono Konstytucję Apostolską „Episcopalis communio”, która ma reformować instytucję Synodu Biskupów. Papież podejmuje bardzo odważny ruch.

19.09.2018

Czyta się kilka minut

FOT.  AFP PHOTO / OSSERVATORE ROMANO /
FOT. AFP PHOTO / OSSERVATORE ROMANO /

Jak pokazał rozpisany na dwa zgromadzenia Synod o Rodzinie, instytucja ta zyskuje we współczesnym Kościele na znaczeniu. Staje się miejscem otwartej dyskusji pomiędzy biskupami (debaty o wadze i temperaturze dawno nie spotykanej) i inspiracji do zmian w papieskim nauczaniu. Obecnie zaś jesteśmy w przededniu zgromadzenia Synodu o Młodzieży – który w aktualnym kontekście skandali, dotyczących tuszowania molestowania nieletnich przez księży, może być równie gorący, co poprzednie zgromadzenie synodalne.

Papież podejmuje bardzo odważny ruch: dotąd Synody posiadały charakter jedynie doradczy, oficjalnym rezultatem każdego z nich były adhortacje pisane „z inspiracji Synodu” samodzielnie przez papieża. W nowej Konstytucji Franciszek zdecydował, że elementem nauczania papieskiego może stać się dokument przygotowany przez Synod – po zatwierdzeniu przez Biskupa Rzymu. Synod zyskuje więc istotnie większe znaczenie.

Stałe prawne umocowanie uzyskał także proces konsultacji prowadzonych przed zgromadzeniem Synodu w Kościołach lokalnych – wprowadzony przed Synodem o Rodzinie w postaci rozesłanej ankiety. Tę decyzję Franciszek uzasadnia w swoim dokumencie teologicznie, wskazując, że biskupi nie tylko są nauczycielami, ale także uczniami – i że powinni wsłuchiwać się w głos Ludu Bożego, przez który przemawia Bóg.

Dokument można by uznać za zdecydowane wzmocnienie kolegialności i decentralizację Kościoła, można by – gdyby nie pewne szczegóły „techniczne” procesu synodalnego określone w „Episcopalis communio”. Wzmacnia ona bowiem rolę i kompetencje Sekretariatu Synodu, który staje się odpowiedzialny za zebranie głosów pojawiających się w ramach konsultacji, ich „integrację” i przygotowanie wstępnych dokumentów synodalnych. Również Sekretariat jest odpowiedzialny za redakcję dokumentu końcowego.

Podczas Synodu o Rodzinie pojawiały się liczne napięcia pomiędzy Sekretariatem a częścią biskupów uczestniczących w Synodzie. Nowa Konstytucja nie daje jasnej odpowiedzi, w jakim zakresie i w jaki sposób biskupi mogliby wpływać na końcową postać rozstrzygnięć synodalnych, gdyby mieli inną ich wizję niż Sekretariat Synodu.

Można powiedzieć, że papież chciałby jak najszerszej debaty we wspólnocie Kościoła, ale – ponieważ rezultat tej rozmowy ma mieć „pieczęć” nauczania papieskiego – chce także zachować nad ową debatą kontrolę.

Episcopalis communio jest ważną próbą wprowadzenia idei kolegialności i decentralizacji Kościoła do rzymskokatolickiej kościelnej praktyki. Pokazuje ona jednak, jak trudne jest to zadanie w kontekście łacińskiej – od wieków scentralizowanej i zhierarchizowanej tradycji. 


CZYTAJ TAKŻE

Artur Sporniak: Franciszek zapowiedział specjalne spotkanie z przewodniczącymi episkopatów w sprawie pedofilii. Czy taki szczyt wystarczy, aby zażegnać kryzys? >>>

Dziękujemy, że nas czytasz!

Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →

Dostęp 10/10

  • 10 dni dostępu - poznaj nas
  • Natychmiastowy dostęp
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
10,00 zł

Dostęp kwartalny

Kwartalny dostęp do TygodnikPowszechny.pl
  • Natychmiastowy dostęp
  • 92 dni dostępu = aż 13 numerów Tygodnika
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
79,90 zł
© Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez zgody wydawcy zabronione [nota wydawnicza]. Jeśli na końcu artykułu znajduje się znak ℗, wówczas istnieje możliwość przedruku po zakupieniu licencji od Wydawcy [kontakt z Wydawcą]
Filozof i teolog, publicysta, redaktor działu „Wiara”. Doktor habilitowany, kierownik Katedry Filozofii Współczesnej w Akademii Ignatianum w Krakowie. Nauczyciel mindfulness, trener umiejętności DBT®. Prowadzi też indywidualne sesje dialogu filozoficznego.