John Updike nie żyje

W wieku 76 lat zmarł we wtorek 27 stycznia jeden z najbardziej znanych pisarzy amerykańskich. Był także eseistą, poetą, laureatem nagrody Pulitzera. Największą sławę przyniósł mu cykl powieści o "Króliku" - postaci uosabiającej przeciętnego Amerykanina, oraz "Czarownice z Eastwick" - powieść zekranizowana w 1987 r. przez George’a Millera.

28.01.2009

Czyta się kilka minut

W swojej długiej karierze prozaika, poety i eseisty, zapoczątkowanej w latach 50. ubiegłego wieku serią opowiadań w "New Yorkerze", Updike zdobył niemal wszystkie liczące się nagrody literackie, w tym najbardziej prestiżowe National Book Award, American Book Award oraz Nagrodę Pulitzera.

Niezależnie od wycieczek w regiony fantastyki w "Do końca czasu" (1997), "Czarownice z Eastwick" (1984) czy opublikowanym w zeszłym roku sequelu "Wdowy z Eastwick", realizmu magicznego w "Brazylii" (1994) czy fikcyjnej biografii artysty w "Seek My Face" (2002), jako pisarz Updike był najczęściej kojarzony z realizmem - i to w jego tradycyjnej, solidnej i w dużej części odpornej na jakiekolwiek eksperymenty postaci. Osadzony głęboko w Stendhalowskiej definicji powieści jako lustra przechadzającego się wzdłuż drogi, które odbija zarówno błękit nieba jak i błoto pod nogami, autor oddany był projektowi oddawania "codzienności hołdu pięknem", jak to określił kiedyś w jednym ze swoich wywiadów. Z tego też powodu małe miasteczko, amerykańskie przedmieścia i klasa średnia to tematy, którymi zajmował się najchętniej i których literackie przedstawienia przyniosły mu największą sławę.

Do właśnie tej ostatniej grupy od wielu lat należy tetralogia Królika - "Uciekaj, Króliku" (1960), "Przypomnij się, Króliku" (1971), "Jesteś bogaty, Króliku" (1981) i "Królik odpoczywa" (1990) - z jednej strony opisująca życie przeciętnego Amerykanina Harry’ego Angstroma a z drugiej kreśląca szeroką panoramę Stanów Zjednoczonych i życia klasy średniej na przestrzeni czterech - jakże kluczowych dla kraju - dekad. Powieściopisarz Bech, bohater trzech innych powieści, to intelektualista w jakimś stopniu pozostający alter ego samego Updike’a.

Do znanych powieści zaliczają się także "Jarmark w domu ubogich" (1959), "Farma" (1965) i "Piękno lilii" (1996). Updike był też autorem kilkunastu tomów opowiadań i tyluż samo zbiorów esejów. Ostatnią z głośnych powieści Updike’a był wydany w 2006 r. "Terrorysta", której głównym bohaterem jest urodzony w Ameryce młody muzułmanin Ahmad Mulloy. Książka próbuje odpowiedzieć na pytanie co dzieje się w głowie fundamentalisty religijnego i chociaż autor wkłada w głowę Mulloya myśli, o które trudno posądzić osiemnastolatka, to jak zawsze przepełniona jest ona głębokim humanizmem.

Paweł Frelik jest adiunktem w Zakładzie Literatury i Kultury Amerykańskiej UMCS w Lublinie. Dydaktycznie i naukowo zajmuje się współczesną literaturą amerykańską i narracją w nowych mediach.

Dziękujemy, że nas czytasz!

Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →

Dostęp 10/10

  • 10 dni dostępu - poznaj nas
  • Natychmiastowy dostęp
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
10,00 zł

Dostęp kwartalny

Kwartalny dostęp do TygodnikPowszechny.pl
  • Natychmiastowy dostęp
  • 92 dni dostępu = aż 13 numerów Tygodnika
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
89,90 zł
© Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez zgody wydawcy zabronione [nota wydawnicza]. Jeśli na końcu artykułu znajduje się znak ℗, wówczas istnieje możliwość przedruku po zakupieniu licencji od Wydawcy [kontakt z Wydawcą]