Jednak nie Synczyzna

"Dziennik" (wydanie z 27 września) dotarł do nowej listy obowiązkowych lektur szkolnych, mającej wejść w życie od przyszłego roku szkolnego. Minister edukacji narodowej Roman Giertych zamierza umieścić na liście przeznaczonej dla gimnazjalistów "Krzyżaków" i "Potop" Henryka Sienkiewicza, zaś z listy licealnej usunąć "Trans-Atlantyk" Witolda Gombrowicza. Trudno o gest bardziej symboliczny. Za oboma pisarzami stoją dwie zupełnie inne wizje Polski, historii, narodowej tożsamości. Sienkiewicz krzepił serca, tuszował wady, tworzył opowieść, która zagospodarowała na pokolenia zbiorową podświadomość, nie przystając jednak do zmieniającego się, nowoczesnego świata. Gombrowicz rany rozdrapywał, mówił prawdy gorzkie, bo chciał, by Polacy odnaleźli swój nowy kształt, nowe miejsce w świecie, wyzbyli zaściankowych kompleksów, maskowanego pychą poczucia gorszości wobec Zachodu. Sienkiewiczowską Ojczyznę chciał zastąpić Synczyzną. Właśnie Gombrowiczem reformował "zakon polskości" celebrowany w tym roku Jerzy Giedroyc.

02.10.2006

Czyta się kilka minut

Decyzja ministra, a przede wszystkim stojąca za nią postawa myślowa, jest właściwie rozbrajająca, bo to tak jakby próbować zawrócić bieg historii. Od czasu, gdy młodziutki gimnazjalista Czesław Miłosz wstał na lekcji języka polskiego i publicznie zaprotestował przeciwko marnowaniu czasu na omawianie twórczości Sienkiewicza minęło już 80 lat... Może, paradoksalnie, Roman Giertych przyczyni się do popularności autora "Kosmosu" wśród uczniów, którzy zaczną sięgać po jego książki w miłym poczuciu, iż w ten sposób mogą sprzeciwić się szkolnej władzy?

Dziękujemy, że nas czytasz!

Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →

Dostęp 10/10

  • 10 dni dostępu - poznaj nas
  • Natychmiastowy dostęp
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
10,00 zł

Dostęp kwartalny

Kwartalny dostęp do TygodnikPowszechny.pl
  • Natychmiastowy dostęp
  • 92 dni dostępu = aż 13 numerów Tygodnika
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
89,90 zł
© Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez zgody wydawcy zabronione [nota wydawnicza]. Jeśli na końcu artykułu znajduje się znak ℗, wówczas istnieje możliwość przedruku po zakupieniu licencji od Wydawcy [kontakt z Wydawcą]
Ur. 1971 r. Krytyk literacki, pracownik Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie, sekretarz Międzynarodowej Nagrody Literackiej im. Zbigniewa Herberta, wieloletni redaktor „Tygodnika Powszechnego”. Autor książki „Miłosz. Biografia” (Wydawnictwo Znak,… więcej

Artykuł pochodzi z numeru TP 41/2006