Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →
„Jeśliby ktoś posiadał na świecie majątek i widział, że brat jego cierpi niedostatek, a zamknął przed nim swe serce, jak może trwać w nim miłość Boga? Dzieci, nie miłujmy słowem i językiem, ale czynem i prawdą. Po tym poznamy, że jesteśmy z prawdy, i uspokoimy przed Nim nasze serca”. To fragment Pierwszego Listu św. Jana Apostoła (1 J 3, 17-19), ogłoszony nam niemal na zakończenie liturgicznego okresu Bożego Narodzenia.
Sformułowane w nim wezwanie, jeśli tylko przyjrzeć mu się uważniej, okazuje się bardzo wymagające. Oto widzę brata cierpiącego niedostatek. Słowo mi poleca, bym otwarł przed nim swoje serce! Właśnie tak: nie portfel (choć na początku zdania mowa jest o posiadanym przeze mnie „majątku”), lecz serce. Dosłownie można by też tłumaczyć: „wnętrzności” (mamy tu greckie słowo: splagchna, co św. Hieronim ściśle oddał łacińskim viscera).
Chodzi zapewne najpierw o to, żeby nasza jałmużna nie była zewnętrzną, powierzchowną czynnością i postawą („bierz i znikaj!”); musi ona angażować nas wewnętrznie, głęboko, musi być czynem, który urodzi się z naszego wnętrza. Niektórzy tłumaczą też: z naszego „współczucia” („jeśliby ktoś posiadał na świecie majątek i widział, że brat jego cierpi niedostatek, a zamknął przed nim swe współczucie (…)”).
W ostateczności chodzi jednak jeszcze o coś więcej: o to, że w przypadku uczniów Jezusa i „dzieci” Boga, źródłem i uzasadnieniem jałmużny nie jest doraźna, odruchowa, humanitarna reakcja na zauważoną biedę, lecz „trwająca w nich miłość Boga”. Trwająca: mamy tu greckie meno, to znaczy „zamieszkać”, „trwać”, a nawet „wytrwać”. Nie chodzi więc o jednorazowe, spontaniczne działanie, tym bardziej nie o reakcję wymuszoną okolicznościami, przed którymi nie da się uciec czy uchylić. Chodzi o przejaw postawy, a więc trwałej, ciągłej i konsekwentnej dyspozycji do działania, dyspozycji, która jest w nas przede wszystkim owocem zamieszkującej nas łaski, przyjętej i wytrwałej miłości Boga.
Tę przechowujemy w sercu / we wnętrzu i z serca/wnętrza musi być wydobyta w czynie jałmużny. Jałmużna, która jest otwarciem (jedynie) portfela, zwykle pozostaje jednorazowym wydarzeniem; ta, która jest otwarciem serca, jest postawą trwałą, tak trwałą jak przyjęta przez nas sercem miłość Boga do ludzi, z której możemy czerpać.
