Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →
W dziale edycji specjalnych Biblioteki Kongresu (depozyt L. Vogelmana) znajduje się rocznik miesięcznika „Pielgrzym Krakowski i Warszawski”, wydawanego przez emigrantów polskich we Włoszech w 1797 r.
W numerze 1. tego czasopisma datowanym na dzień 3 stycznia, choć wydanym dwa dni później (z uwagi na przeciągające się uroczystości noworoczne)1, odnaleźliśmy proroctwo Wernyhory, dotyczące przyszłości narodu polskiego w XXI wieku.
Wedle zapewnień wydawcy „Pielgrzyma...” (Andrzeja Bonawentury Chrapowic-kiego) Proroctwo zostało przedrukowane z dzieła pt. „Najprawdziwsza wieszczba Moisieja Wernyhory, rodem ze wsi Dmytry-kówki, w r. 1761 Spiritu Divino, wyrzeczona za radą J.W. Senatora Kozłowskiego przez świadków zaprzysiężona i od Chorążego Tomasza Fiałkowskiego do druku podana w Krakowie za przywilejem M. Culexa, typografa grodzkiego MDCCXCIV”.
*
Posłuchajte, Chreśtianyny, kto majet ucha!
Nechaj sia prybłażaje, prawdu Bożoju słucha.
Sława, sława Bohu i Dziewicy i Matce pokłon. Niech będzie pochwalonym Imię Świętego Stanisława Biskupa i Męczennika, patrona Korony i imię Świętego Kazimierza Królewicza, patrona Litwy i imię Świętego Michała Archanioła, opiekuna Rusi. Sława, sława, sława. Błogosławieni niech będą ci, którzy o północy z sercem czystym, mózgami trzeźwymi i ustami nie-skłamanymi czytają to pismo, albowiem nie będzie im tajna przyszłość Polski jak długa i szeroka w XXI stuleciu.
Można też czytać za dnia. Jak kto woli.
1. Oto prawdziwe proroctwo moje wam objawiam, otrzymane w zachwyceniu Ducha. Módlcie się, bo widzę nad wami wielkie cienie, jak chmury nad przepaściami, a także jasne niebo ze złocistym słońcem w zenicie. Modlić się trzeba bez względu na pogodę.
2. Po tym jak runą na ziemię czarne orły dwugłowe i inne potwory, zniknie Królestwo nieprawości, pełne wszetecznictwa ludzkiego, ale blizny się nie zagoją, póki oko prawdy nie zobaczy, a rozum się jej nie nauczy. Żeby tak się stało, trzeba łożyć na szkoły i profesorów.
3. Ma być jawne, co jest krytem;
Co dalekie było - blisko.
4. Królestwo powstanie zwolna. Gminną pieśnią przez wieszczów przyrzeczone, pracą wykute, zalśni gwiazdą i nadzieją. I choć
czarne orły i kruki opadły, to zło całkiem nie zginie. Nikt bowiem nikomu tego nie obiecywał.
5. Podniesie się hydra niezgody, a nie będzie takiej Mocy, by ją zetrzeć, aby dopełniło się słowo Pańskie. Hydra owa przeciw łączeniu wystąpi, bo siła jej w tym, co rozdzielone.
6. A co rozdzielone, słabowitym jest i wsobnie rośnie.
7. Na wywrót rośnie, w głąb siebie. Czyli byle jak rośnie. Nie jak Stwórca przykazał, natura zaś naśladuje.
8. I staną się wielkie kłótnie. Nienawidzić się będą. Brat bratu nikczemność powie. Fałszywi prorocy śpiewać będą przez chmury i na ziemi, a ich głos mdły i nieskładny wszędzie słychać.
9. Bat dawny jedni będą wielbić, inni kląć.Swary swoje wyniosą nad Kościół i Królestwo, na rynki i na morze, aż jedni uwierzą mądrości hydry przebrzydłej, a inni nie.
10. Ci, co nie uwierzą mądrości hydry, hetmanom siły zechcą użyczyć. Ale łatwo nie będzie, bo i hetmanom niekiedy na mądrości nie zbywa.
11. Wiosną roku nieparzystego, który w liczbę pięć się sumuje, na niebie pojawi się Anioł zwany Peenbe2 i rozłożywszy skrzydła poleci wyżej niż dotąd.
12. A lot jego będzie prosty jak linia3.
13. Wtedy hydra nieczysta za Aniołem podąży i bój stoczą.
14. Hydra wielkie łapy ma, z pyska jej zionie, na końcach ogona ostrogi, serce samolubne mieczykiem przekłute.
15. Anioł zaś w kolorze jutrzenki złocistej , wielce urodziwy, z głową w gwiazdach.
16. I tysiąc kobiet brzemiennych zapatrzy się w niego. I wielka radość w domach będzie. Ale jeszcze za wcześnie.17. Hetmanom bielmo z oczu spadnie.
18. Na oczy własne zobaczą, czego przedtem nie widzieli. I w trąby każą dąć, aby Anioł ich oświecił.
19. A on to uczyni za radą Mądrego Starca, który pobłogosławi.
20. Wielkie wojsko podąży na bezkrwawą bitwę, a hydra niezgody przelęknie się.
21. A będzie to na czas, gdy słońce wstanie na zachodzie i ku nam się posunie.
22. Gdy kogut zapieje, orzeł zbudzi się, a lew zaryczy, buldog zaszczeka, zające podniosą się, woły chyżo pociągną, żółwie się wylegną.
23. Hydra juchą rzygnie, szakal zdechnie, małpy uciekną, osły się skryją.
24. Dzwon uderzy na chwałę i w letnie niebo dźwięk poniesie.
25. Jednogłów wodę przepłynie.
26. Rzekę białą widzę, z której dzikie dzieci piją i stają się sytymi. I kobiety widzę, że odziane bogato. A mężczyźni znojnie chleb pieką. I radość powoli się staje.
27. Powoli, a nie szybko, jak zboże rośnie, drzewo dojrzewa, człowiek mądrzeje.
28. Naród zjedna sobie znaczenie w Europie.
29. Przyłączy się do Polski Anglia i Król Rzymski, Duńczyk ze Szwedem, Niemiec, a takoż inne Narody.
30. W znacznej części świata odmieni się zewnętrzne nabożeństwo. Nastaną nowe rządy, stare się zmienią i szczęśliwość trwać będzie przez wiele lat.
31. Wielkie zajdą rzeczy i mówiłbym o nich, ale boję się, aby Dniepr nie wystąpił ze swoich łożysk.
Przypisy
1 Por. J.S. Szulak, „W kręgu J.H. Dąbrowskiego”, Warszawa 1939, s. 51: „... nowy rok 1797 obchodzono hucznie, przez pięć dni, w wielkim uniesieniu (...) Włosi nie mogli się nadziwić”.
2 Jest rzeczą sporną, czy idzie tu o anioła Peenbe czy też anioła Penapalabima. Ten ostatni jest - wedle „Verus Jesuitarum Libellus” - przywoływany w zaklęciach ukrytych skarbów. Co do Peenbe, to wedle prof. M.W. Gnata, idzie tu o przepowiednię Wernyhory dotycząca wzrostu PNB, czyli Produktu Narodowego Brutto. Por. M.W. Gnat, „The Teachings of the Mystics in Poland, Lithuania & Ukraina”, New York, 2002, s. 38.
3 Nie należy wykluczać, że w wieszczbiarskim uniesieniu Wernyhora przewidział rozpoczęcie prac nad ustawą o podatku liniowym.
Przypis redakcji „TP”:
Proroctwa punkt 3 wskazywałby, że Wernyhora dzięki swemu wieszczemu darowi dostrzegł także pewne nieistniejące jeszcze klasyczne teksty naszej literatury; myślimy tu o Wyspiańskim. A może zależność jest odwrotna?
