Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →
"Pascala" "określa jako bardzo aktywnego działacza Kongresu Wolności Kultury. Figurant posiada bardzo liczne kontakty ze środowiskami literackimi i artystycznymi Polski. Między innymi finansuje on i załatwia stypendia dla młodych literatów z kraju. (...) finansuje i załatwia stypendia dla młodego poety Herberta, który brał udział w ostatnim zjeździe pisarzy i krytyków organizowanym przez Pascala. Kontakty figuranta dotyczą całej niemal czołówki literackiej kraju. Podobnie przedstawia się sprawa na terenie Francji, gdzie osoba figuranta znana jest w środowiskach twórczych i wśród wydawców, którzy liczą się poważnie z jego osobą ze względu na możliwości otrzymania subsydiów do wydawanych pozycji, które nie zawsze mogą liczyć na powodzenie czytelników" - tak w oczach zwerbowanej przez Służbę Bezpieczeństwa polskiej literatki przedstawiał się w 1967 roku Konstanty Jeleński, któremu SB nadała kryptonim "Pascal" (Giedroyc określany był jako "Proust", Józef Czapski jako "Camus", a "Kultura" jako "Agora"). W nowych "Zeszytach Historycznych" (nr 154) Małgorzata Ptasińska-Wójcik opisuje nieudane próby zwerbowania czy przynajmniej inwigilowania przez SB Juliusza Mieroszewskiego, Jeleńskiego i Czapskiego.
W przypadku tego ostatniego liczono, że możliwe będzie (istotne pytanie: w jaki sposób?) usunięcie ze stanowiska redaktora naczelnego "Kultury" Jerzego Giedroycia (jako "nieprzejednanego") i umieszczenie na jego miejscu właśnie Czapskiego, który pracownikom SB jawił się jako bardziej skłonny do kompromisu z władzami PRL. Dyrektor jednego z polskich muzeów charakteryzował autora "Na nieludzkiej ziemi": "oglądany »w naturze« nie wykazuje żadnej zajadłości ani fanatyzmu. Cechuje go raczej duża uczuciowość i gotowość do życzliwości wobec ludzi. Ale przy jego wierności i lojalności, a także gotowości podejmowania wielkich trudów dla przyjaciół może on z łatwością stawać się narzędziem umiejętnie kierowanym w odwołaniu do tej wierności". Dla pełnej jasności dodajmy, że w świetle zachowanych dokumentów wszystkie próby SB nie dały żadnych rezultatów, jej funkcjonariuszom nie udało się nawet nawiązać z Czapskim bezpośredniego kontaktu.
Poza tym w "Zeszytach..." m.in. artykuły o walce z białoruską działalnością dywersyjną na Kresach II Rzeczypospolitej i o paryskim emigracyjnym miesięczniku "Horyzonty", o orientacji endeckiej, finansowanym przez... PRL-owskie Ministerstwo Spraw Wewnętrznych, a także odnalezione w archiwum Ossolineum wspomnienie Stanisława Vincenza o Piotrze Duninie-Borkowskim.
"Nie ma jednego teatru litewskiego. Nie ma nawet litewskiej tożsamości. Ale jest coś takiego jak życzenie naiwności związane z pogaństwem. Niedaleko jesteśmy od świata pogańskiego i to nas łączy. Dajcie mi kawałek drzewa, kamień, ogień. I zagramy. Będę tarł kamień o drzewo, aż pójdzie dym. A ten dym to teatr. Idzie od kamienia do nieba" - mówi w wywiadzie udzielonym "Gazecie Wyborczej" Rimas Tuminas, wybitny teatralny reżyser litewski, który w warszawskim Teatrze Studio wystawił "Sługę dwóch panów" Goldoniego.
Do 26 lutego we Wrocławiu trwa 25. Festiwal Polskiej Muzyki Współczesnej "Musica Polonica Nova". Podczas ponad 20 koncertów zostanie zaprezentowane przeszło 100 utworów, od dzieł Lutosławskiego, Góreckiego, Kilara czy Pendereckiego po prawykonania utworów młodych polskich kompozytorów. Występują m.in. sopranistka i kompozytorka Agata Zubel-Moc oraz Leszek Możdżer, a także holenderska Orkest de Ereprijs. Ze strony internetowej festiwalu można ściągać dzwonki do telefonów komórkowych skomponowane m.in. przez Wojciecha Kilara i Pawła Mykietyna. Szczegóły: www.musicapolonicanova.pl.
Minister kultury Kazimierz M. Ujazdowski odwołał dyrektora Instytutu im. Adama Mickiewicza, Macieja Domańskiego, i powierzył pełnienie jego obowiązków Bogdanowi Słońskiemu, byłemu dyrektorowi Sezonu Polskiego we Francji. Według ministerstwa, przyczyną tej decyzji było stworzenie przez Domańskiego w IAM nowego działu planowania ekonomicznego - bez konsultacji z MKiDN. Dyrektorem tego działu miał zostać Wojciech Kabarowski, którego - jako byłego dyrektora generalnego telewizji publicznej - oskarżano o niegospodarność przy budowie nowego gmachu TVP w Warszawie.
Minister spraw zagranicznych Stefan Meller zapowiedział stworzenie Agencji Promocji Eksportu i Inwestycji oraz opracowanie strategii promocji Polski na lata 2007-2013. Zdaniem ministra, celem działań promocyjnych ma być ukazanie światu, że "Polska to kraj energicznej polityki i dynamicznie rozwijającej się gospodarki, fascynującej kultury i poruszających dziejów, a przede wszystkim milionów młodych ludzi, dynamicznych, dobrze wykształconych i otwartych na dzisiejszy świat". O problemach z promowaniem kultury polskiej za granicą pisze w tym numerze "TP" Marek Rapacki.
W warszawskiej Zachęcie otwarto wystawę "Przypływ. Nowe prądy w sztuce Australii i Nowej Zelandii", na której można oglądać prace 34 artystów, reprezentujących mało dotąd znaną w Polsce współczesną sztukę z tej części świata. Wystawa czynna jest do 9 kwietnia.
W poznańskiej galerii Stary Browar do 12 marca otwarta jest wystawa Brytyjczyków Johna Cake’a i Darrena Neave’a, tworzących duet The Little Artists i znanych m.in. z budowania z klocków Lego kopii prac Josepha Beuysa czy Andy’ego Warhola. W Poznaniu The Little Artists zbudowali z klocków Lego galerię sztuki eksponującą prace znanych artystów z Wielkiej Brytanii - m.in. Damiena Hirsta i Tracey Emin.
Muzeum Wychodźstwa Polskiego im. Ignacego Jana Paderewskiego w Warszawie (Łazienki Królewskie - Podchorążówka) zaprasza do 30 kwietnia na wystawę "Jerzy Giedroyc - książę emigrantów", zorganizowaną w ramach Roku Jerzego Giedroycia.
W Starej Galerii ZPAF w Warszawie można oglądać niepokazywane dotąd w Polsce, pochodzące ze zbiorów litewskich, fotografie Wilna autorstwa Jana Bułhaka. Wystawa inauguruje obchody 60-lecia Związku Polskich Artystów Fotografików.
Episkopat Polski wydał oświadczenie potępiające redakcję pisma "Machina", która na okładce zerowego numeru wykorzystała obraz Matki Boskiej Częstochowskiej, wkomponowując weń twarze piosenkarki Madonny i jej córki. Wcześniej przeciwko - jak uważają - profanacji Cudownego Obrazu protestowali ojcowie paulini oraz liczni internauci, nawołujący do bojkotu powracającego na rynek miesięcznika.
Zdaniem profesora Pietro Maraniego, znawcy twórczości Leonarda da Vinci, znany rysunek tego artysty, uważany za autoportret, to w rzeczywistości szkic do mediolańskiego fresku przedstawiającego Ostatnią Wieczerzę - prawdopodobnie do twarzy apostoła Szymona.
(af)
