Na skróty

25-lecie istnienia obchodzi Deutsches Polen-Institut w Darmstadt, placówka niezwykle zasłużona dla polskiej kultury i dialogu niemiecko-polskiego. Jej założycielem i wieloletnim szefem był wybitny tłumacz literatury polskiej, urodzony w Łodzi Karl Dedecius; obecnie kieruje nią historyk i politolog Dieter Bingen. Instytut jest centrum informacyjnym, organizuje konferencje naukowe (m.in. w cyklu “Niemcy-Polska-Europa Wschodnia", mającym tworzyć podstawy dla polityki Unii Europejskiej wobec wschodnich sąsiadów Polski) oraz imprezy promujące kulturę polską w Niemczech, posiada też liczącą ok. 50 tys. pozycji bibliotekę. W firmowanej przez Instytut serii “Biblioteka Polska" ukazało się 50 pozycji literatury pięknej, w serii “Myśl i wiedza" - prace Szackiego, Tatarkiewicza, Elzenberga i Głowińskiego. Uroczystości jubileuszowe odbędą się 22 czerwca w Darmstadt, z udziałem prezydentów RFN i RP. Szczegóły: Nagrodę im. Karla Dedeciusa, przyznawaną przez Fundację Roberta Boscha polskim tłumaczom literatury niemieckojęzycznej i niemieckim tłumaczom literatury polskiej, otrzymają Maria Przybyłowska i Olaf Kühl. Maria Przybyłowska przełożyła m.in. książki Eliasa Canettiego, Horsta Bienka, Siegfrieda Lenza i Roberta Menasse; w dorobku translatorskim Olafa Kühla znajdują się dzieła różnych epok - od Prusa, Sienkiewicza i Berenta, poprzez Gombrowicza, po Zagajewskiego, Stasiuka i Masłowską. Wręczenie nagród odbędzie się 3 czerwca w Krakowie. Minister kultury Waldemar Dąbrowski i prezydent Warszawy Lech Kaczyński podpisali porozumienie o budowie muzeum sztuki nowoczesnej w Warszawie. Gmach ma stanąć w pobliżu skrzyżowania Świętokrzyskiej i Marszałkowskiej, jego otwarcie planowane jest przed 2015 r., koszt inwestycji szacuje się na ok. 50 mln euro. Z jakiego okresu dzieła będzie gromadziło nowe muzeum? “Opowiadam się za rokiem 1918 - pisze w “Gazecie Wyborczej" Krzysztof Pomian. - Tylko umieszczenie początku tak daleko pozwala pokazać przemiany sztuki polskiej na przestrzeni niemal stu lat. I tylko to pozwala uczynić je zrozumiałymi. Jakoż bez znajomości okresu międzywojennego niepodobna zrozumieć ani tego, co działo się po roku 1945 - Grupy Krakowskiej, Wystawy Nowoczesnych, socrealizmu i Arsenału - ani tego, co działo się w latach 60., gdy różne innowacje awangardy z lat 20. zaczęły przeżywać drugą młodość, tym razem w głównym nurcie twórczości". W wieku 83 lat w Gdańsku zmarł Zbigniew Kuźmiński, reżyser filmowy, autor m.in. ekranizacji “Nad Niemnem" i “Między ustami a brzegiem pucharu". 24 marca mija 100. rocznica śmierci Juliusza Verne’a, autora klasycznych książek fantastyczno-przygodowych (“20 000 mil podmorskiej żeglugi", “W 80 dni dookoła świata", “Tajemnicza wyspa"), prekursora science fiction. Informacje o krajowych obchodach rocznicy można znaleźć na stronach Polskiego Towarzystwa Juliusza Verne’a: Trwa 9. Wielkanocny Festiwal Ludwiga van Beethovena; wśród gości są m.in. pianiści Stephen Kovacevich, Peter Jablonsky i Garrick Ohlsson, skrzypaczka Akiko Suwanai, orkiestry: Bamberger Symphoniker, Norddeutscher Rundfunk Orchester, Vilnius Festival Orchestra, zespół barokowy I Sonatori de la Gioiosa Marca. Obok koncertów muzyki klasycznej w programie znalazła się też “Noc Jazzowa", w czasie której utwory Beethovena, Bacha, Chopina, Czajkowskiego i Mozarta interpretują wybitni polscy muzycy i śpiewacy jazzowi. Obok głównej, warszawskiej części festiwalu odbywają się imprezy w Gdańsku i Krakowie (w Bibliotece Jagiellońskiej oglądać można wystawę rękopisów m.in. Beethovena). Festiwal zakończy się w Wielki Piątek koncertem prezentującym “Stabat Mater" Szymanowskiego i “Requiem wojenne" Brittena. Szczegóły: Rozpoczyna się Polski Sezon w Rosji. Wśród planowanych imprez są m.in. rosyjska wersja wystawy “Warszawa - Moskwa / Moskwa - Warszawa 1900-2000", wystawienie “Madame Butterfly" Pucciniego w reż. Mariusza Trelińskiego w Teatrze Maryjskim w Petersburgu, przedstawienia Teatru Współczesnego z Wrocławia, Gardzienic i teatru Provisorium, wystawa “Ja, Gombrowicz"... W Lublinie zakończyły się VI Międzynarodowe Dni Filmu Dokumentalnego “Rozstaje Europy"; Grand Prix otrzymał film Jerzego Kaliny “Partyzancka szkoła", opowiadający o szkole na Białorusi, która ucząc języka ojczystego (tj. białoruskiego) musi funkcjonować w podziemiu. Obok pokazów konkursowych zaprezentowano m.in. dokumenty “Hitler’s Hitparade" oraz “Teczki" Grzegorza Linkowskiego. W towarzyszącej temu ostatniemu filmowi debacie “Nierozliczone dziedzictwo PRL" wzięli udział prof. Leon Kieres, abp Józef Życiński i Krzysztof Kozłowski. W kwietniu w Warszawie (7-14, kina Muranów i Rejs), Poznaniu (11-17, kino Pałacowe / CK Zamek), Gdańsku (13-19, kino Żak), Krakowie (15-21, kino Pod Baranami) i Łodzi (18-24, kino Charlie) odbędzie się 5. Tydzień Filmów Hiszpańskich, prezentujący 12 obrazów pełnometrażowych oraz krótkie metraże. Szczegóły: W BWA Awangarda we Wrocławiu otwarto “Całość części" - wystawę Natalii LL (Lach-Lachowicz), obchodzącej 50-lecie pracy twórczej malarki, fotograficzki, rzeźbiarki, autorki performance i wideo, jednej z najważniejszych przedstawicielek feminizmu w sztuce polskiej. Wśród laureatów Fryderyków 2004, nagród polskiego przemysłu fonograficznego, znaleźli się m.in. Jadwiga Rappé (album “Pieśni" Witolda Lutosławskiego), Henryk Miśkiewicz (jazzowy muzyk roku), Michał Tokaj (“Bird Alone" - najlepszy jazzowy album roku) i Grzegorz Turnau (“Cafe Sułtan" - najlepszy album piosenki poetyckiej). We Wrocławiu zakończył się 26. Przegląd Piosenki Aktorskiej. Zwyciężczynią Konkursu Aktorskiej Interpretacji Piosenki oraz laureatką nagród publiczności i dziennikarzy została Natalia Sikora, maturzystka ze Słupska, wykonująca utwór Witkacego “Szewska kotka". W Warszawie w dniach 1-3 kwietnia odbędą się XI Targi Wydawców Katolickich, w których weźmie udział 80 wydawnictw z Polski oraz Stowarzyszenie Wydawców i Księgarzy Katolickich z Włoch. Szczegóły na stronie Stowarzyszenia Wydawców Katolickich, organizatora imprezy: Maria Deskur, współzałożycielka oficyny Muchomor publikującej książki dla dzieci, zwyciężyła w międzynarodowym konkursie dla młodych wydawców International Young Publisher of the Year 2005, organizowanym przez British Council i London Book Fair. Czwartki Literackie Zeptera to nowy konkurs literacki mający promować literaturę “niosącą pozytywne przesłanie". Nagrody przyznawane będą w kategoriach: książka roku i debiut roku; jury (Henryk Bereza, Irena Jankowska-Woźniak, Tadeusz Górny, Jerzy Kisielewski, Krzysztof Masłoń, Wacław Sadkowski) pierwszy werdykt ogłosi w czerwcu. Sponsorem konkursu jest firma Zepter. Według badań Biblioteki Narodowej i TNS OBOP w ciągu minionych dwóch lat o 2 proc. wzrosło czytelnictwo i zakupy książek - w 2004 r. przynajmniej jedną książkę przeczytało 58 proc. Polaków. Poprawia się też sytuacja na rynku książki. Londyński szpital dla dzieci Great Ormond Street, właściciel praw autorskich do “Piotrusia Pana", rozpisał konkurs na kontynuację powieści Jamesa M. Barrie. Wygrała go brytyjska pisarka Geraldine McCaughrean. Jej książka ma nosić tytuł “Kapitan Pan".