Na skróty

“Z utrzymaniem dystansu wobec śmierci Papieża miały kłopoty głównie polskie media elektroniczne. Relacjonowały wydarzenia na klęczkach. Choć nie uważam, by wypadły źle. Telewizja i radio są w trudniejszej sytuacji niż prasa, bo działają w bezpośrednim kontakcie z widzami. Nie mogły zignorować społecznych oczekiwań - ocenia David McQuaid, szef warszawskiego biura agencji Dow Jones Newswires, mieszkający w Polsce od kilkunastu lat. - Szkoda natomiast, że materiały, które szły na antenach telewizji w sobotę, niedzielę czy nawet w poniedziałek po śmierci Papieża, były niezbyt dobrze przygotowane, improwizowane. Zabrakło oceny całego pontyfikatu Jana Pawła II, pogłębionych analiz". Jego zdaniem prawdziwa próba dla polskich mediów nadejdzie za dwa, trzy tygodnie: “Wtedy się okaże, czy polscy dziennikarze podejmą się oceny pontyfikatu Jana Pawła II, zastanowią się, jak zmienił świat i Polskę, opiszą zwycięstwa i porażki Kościoła w tym czasie" - czytamy w miesięczniku “Press" (2005, nr 4). Inny aspekt sprawy wskazuje Tomasz Lis: “Podczas papieskich pielgrzymek miałem czasem wrażenie, że trwa u nas licytacja, kto bardziej kocha Ojca Świętego. Teraz zastanawiałem się, czy nie będzie konkurencji: kto bardziej Go opłakuje. Jednak wszyscy, których oglądałem, stanęli na wysokości zadania - byli autentyczni, nie było zbędnej emfazy. W żadnej stacji radiowej czy telewizyjnej nie usłyszałem fałszywego tonu. (...) Zmarł Ojciec - tak to czuję. Czy profesjonalizm, gdy zmarł Ojciec, polega na tym, że nie okazuje się uczuć?". Poza tym w miesięczniku m.in. interesująca analiza sytuacji w “Gazecie Wyborczej", gdzie wraz ze zmianami personalnymi walka o oddziaływanie na społeczeństwo przeradza się powoli w walkę o nakład. W maju do polskich księgarń trafi najnowsza książka nowego papieża Benedykta XVI (kard. Josepha Ratzingera). Edycję pracy “Europa. Jej podwaliny dziś i jutro" przygotowuje kieleckie Wydawnictwo Jedność. Pisarka i reportażystka Hanna Krall otrzymała Nagrodę Herdera Fundacji F.V.S. Doroczna nagroda przyznawana jest od 1963 r. w Wiedniu siedmiu przedstawicielom świata sztuki i humanistyki z krajów Europy Środkowej i Południowej. Wśród polskich laureatów znaleźli się dotąd m.in. Witold Lutosławski, Roman Ingarden, Zbigniew Herbert, Krzysztof Penderecki, Jan Józef Szczepański, Władysław Bartoszewski, Andrzej Wajda, Wisława Szymborska oraz - w roku ubiegłym - Michał Głowiński. W Toruniu w wieku 89 lat zmarł prof. Artur Hutnikiewicz, historyk literatury, autor monografii Żeromskiego, akademickiego podręcznika “Młoda Polska" i pracy “Od czystej formy do literatury faktu". Wspomnienie o zmarłym publikujemy w tym numerze “TP". W nowojorskim festiwalu literackim “Głosy z całego świata" wzięło udział 120 powieściopisarzy, poetów i filozofów z 43 krajów, w tym Margaret Atwood, Paul Auster, E.L. Doctorow, Michael Ondaatje i Wole Soyinka. Festiwal zakończył się dyskusją o twórczości Miłosza z udziałem m.in. Evy Hoffman, Ryszarda Kapuścińskiego i Adama Zagajewskiego. “Myślę, że histeria, która opanowała świat, jakiś nihilizm, pęd do łamania tabu, ma poważne przyczyny. Poza ogromnym skokiem cywilizacyjnym i wybuchem totalnej demokracji, u spodu tego wszystkiego jest poczucie winy za Holocaust, ale i lęk z powodu przewrócenia się porządku obowiązującego przez tysiąclecia. (...) Holocaust zakodował się w ludziach bardzo głęboko, czasem nawet bez ich świadomości - mówi Tadeusz Konwicki w rozmowie z Katarzyną Janowską. - Pamiętam taką sytuację. Stan wojenny, jakieś miłe opozycyjne mieszkanie i przyjęcie wielkanocne, podczas którego brylowała młoda Niemka, taka strasznie rewolucyjna, chyba od zielonych. Coś zeszło na polski antysemityzm. I ona wtedy mówi, że Niemcy się już z tym problemem jakoś uporali, ale że my jeszcze mamy to przed sobą. Wtedy ja krzyknąłem: auf Knie, co po niemiecku znaczy: na kolana. Jeszcze pięćset lat nie załatwicie się z tym problemem, bo to nie była jedna z wielu zbrodni, które ciągle się zdarzają. To była zbrodnia z niesamowitym podtekstem, która w nas została. Z niej bierze się gniew, nihilizm, bunt". Do księgarń trafia właśnie wznowienie “Kalendarza i klepsydry" (1976) pozbawione PRL-owskich ingerencji cenzorskich. W warszawskim Muzeum Literatury otwarto wystawę “Jan Lebenstein. Demony", pokazującą m.in. wczesne prace malarza. Komisja selekcyjna ogłosiła listę 20 filmów, które zostaną zaprezentowane w konkursie Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w Cannes (11-22 maja). Jury pod przewodnictwem Emira Kusturicy oceniać będzie m.in. nowe obrazy Wima Wendersa, Jima Jarmuscha, Gusa van Santa, Davida Cronenberga, Atoma Egoyana i Larsa von Triera. Zakończyły się 30. Krakowskie Reminiscencje Teatralne. Prezentowały się m.in. Teatr Ósmego Dnia, Teatr Rozmaitości, Teatr Wybrzeże, Teatr Strefa Ciszy, węgierski Teatr Krekator. Można też było oglądać najciekawsze “młode" spektakle krakowskie, teatralną adaptację książki “Cukier w normie" Sławomira Shuty oraz przegląd filmów Marcina Koszałki. W Warszawskiej Operze Kameralnej trwa II Festiwal Polskich Oper Współczesnych, prezentujący m.in. “Antygonę" Zbigniewa Rudzińskiego i “Balthazara" Zygmunta Krauze. Program: Opera Nova w Bydgoszczy gości 12. Bydgoski Festiwal Operowy. W programie m.in. występ śpiewaków i tancerzy Teatru Bolszoj w Moskwie, “Adriana Lecouvreur" Cilei (Teatr Wielki w Łodzi), “Anna Bolena" Donizettiego (Opera Bałtycka w Gdańsku), “Otello" Verdiego (Teatr Wielki w Poznaniu). Szczegóły: Zakończył się 41. festiwal Jazz na Odrą. Wystąpili m.in. Steve Coleman, David Murray, Henryk Miśkiewicz i Piotr Wojtasik. Biuro Literackie (twórca festiwalu “Port Wrocław") oraz Miejska Biblioteka Publiczna we Wrocławiu organizują w dniach 3-5 czerwca VII Warsztaty Literackie dla początkujących autorów. Zajęcia poprowadzą Jerzy Jarniewicz, Marta Podgórnik oraz Artur Burszta. Zgłoszenia przyjmowane są pod adresem: lub telefonicznie (0 71) 346 08 23. Szczegóły: Stowarzyszenie Willa Decjusza, Fundacja Znak, Konsulat USA w Krakowie oraz UNHCR zapraszają do składania nominacji do II edycji Nagrody im. Sergio Vieira de Mello, przyznawanej za działania na rzecz pokojowego współistnienia i współdziałania społeczeństw, religii i kultur. Laureatami I edycji Nagrody w 2004 roku zostali: Tadeusz Mazowiecki oraz Stowarzyszenie Jeden Świat z Poznania. Wyniki II edycji zostaną ogłoszone 6 października. Zgłoszenia należy nadsyłać do dnia 30 czerwca br., pod adresem: Stowarzyszenie Willa Decjusza, ul. 28 Lipca 17 a, 30-233 Kraków. Szczegóły: Nowym przewodniczącym Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa został profesor Franciszek Ziejka, historyk literatury, do końca sierpnia rektor UJ. Na rynku zadebiutował tygodnik “Ozon". W pierwszym numerze m.in. sylwetka papieża Benedykta XVI i szkice o polskim katolicyzmie, a także szereg artykułów na temat rodzimej przedsiębiorczości. Wśród autorów: Szymon Hołownia, Tomasz Lis, Agata Passent, Justyna Pochanke, Maciej Zięba OP... “Rzeczpospolita" zmieniła częściowo szatę graficzną, wprowadzając nową czcionkę i elementy graficzne, mające uczynić makietę bardziej przejrzystą. Totalizator Sportowy rozpoczyna sprzedaż Zakładów Specjalnych, których losowanie odbędzie się 29 maja br., zaś zysk zostanie przeznaczony na renowację Klasztoru Ojców Kamedułów w Krakowie, na Bielanach. 33-letnia Amerykanka zgodziła się za ok. 15 tys. dolarów urzędowo zmienić swoje imię Terri na... GoldenPalace.com, stając się w ten sposób żywą reklamą kasyna gry.