Na skróty

W Warszawie zmarł Zbigniew Florczak, eseista, prozaik i tłumacz. Żołnierz powstania warszawskiego, po wojnie trafił na Zachód i współpracował z “Kulturą" oraz innymi pismami emigracyjnymi. W roku 1949 wrócił do Polski, w 1968 r. znów został - jako Pelikan - autorem “Kultury" i publikował w niej do 1989 r. “Zdaję sobie sprawę, że to, co napisałem wtedy, na początku stanu wojennego, było pewnym wyzwaniem, być może nawet utopią. Ale głęboko wierzę w dobroć, chociaż doświadczenie uczy, że zwycięża częściej zło niż dobro. Myślę jednak, że jedynym sensem ludzkiego życia jest czynienie dobra. Dobroć bowiem może istnieć tylko dzięki ludziom, tylko ludzie mogą czynić dobro i je wyświadczać, bo tylko człowiek ma wolną wolę, w odróżnieniu od naszych braci zwierząt, które nie zostały nią obdarzone i muszą żyć tak, jak zostały stworzone - mówi Ryszard Krynicki w wywiadzie dla “Studium" (2005, nr 4-5), komentując głośną frazę ze swojego wiersza: “Dobroć jest bezbronna, ale nie bezsilna. (...) Dobroć jest nieśmiertelna". - Istnieją sprawy, o których nie chcę pisać. Stawiam sobie bardzo wyraźne ograniczenia, chociaż żyję w czasach, kiedy wielu autorów postępuje akurat odwrotnie, kiedy panuje powszechne przekonanie, że obowiązkiem artysty jest łamanie wszelkich możliwych tabu". W piśmie także m.in. rozmowy z Krystyną Miłobędzką i Tomaszem Różyckim. Andrzej Wajda rozpoczął pracę nad filmem “Post mortem" poświęconym zbrodni katyńskiej. Autorem scenariusza jest Andrzej Mularczyk. Ryszard Kapuściński otrzymał Medal Uznania Fundacji Kościuszkowskiej. Nowym redaktorem naczelnym “Czytelnika" został Janusz Drzewucki, poeta i krytyk literacki, członek redakcji “Twórczości", przez wiele lat dziennikarz “Rzeczpospolitej". Naszemu autorowi serdecznie gratulujemy! W konkursie etiud XII Międzynarodowego Festiwalu Filmowego Etiuda & Anima główną nagrodę Złotego Dinozaura otrzymał Leszek Dawid za “Moje miejsce". Natomiast w konkursie animacji Grand Prix, Złoty Jabberwocky przypadł estońskiemu twórcy Priitowi Parnowi za “Karla i Marilyn". Główną nagrodę XI Ogólnopolskiego Niezależnego Przeglądu Form Dokumentalnych Nurt 2005 zdobył film “Boże Ciało" zrealizowany przez Adama Sikorę. Laureatami I polskiej edycji Arts & Business Awards zostały firmy: Lidex oraz Narodowa Galeria Sztuki “Zachęta" (“partnerstwo roku"); Hewlett-Packard Polska za wsparcie 11. Międzynarodowego Biennale Sztuki Mediów (“wydarzenie roku"); PKO BP (“sponsor"); Teatr Muzyczny Roma (“mistrzowskie zarządzanie kulturą") oraz Bank Zachodni WBK (nagroda “Commitment to Europe"). Konkurs nagradza przykłady udanej współpracy biznesu i kultury. Nagrodę Wielkiego Kalibru dla najlepszej polskiej książki kryminalnej lub sensacyjnej wydanej w minionym roku otrzymał Paweł Jaszczuk za powieść “Foresta Umbra". W łódzkim Muzeum Sztuki - wystawa “Powidoki", przypomnienie twórczości artystów związanych z obchodzącą 60-lecie Akademią Sztuk Pięknych w Łodzi, m.in. Fijałkowskiego i Opałki, odwołujące się do dzieła Strzemińskiego. Szczegóły: W Krakowie odbył się Festiwal Teatralny “Dramaty Narodów" poświęcony romantyzmowi. W konkursie zaprezentowano “Dziady" w reż. Krzysztofa Babickiego, “Dziady. Gustaw-Konrad" w reż. Macieja Sobocińskiego, “Fantazego" Bartosza Zaczykiewicza, “Nie-Boską komedię" Jerzego Grzegorzewskiego i “Balladynę" Bogdana Cioska. “Nie Mickiewiczowski Gustaw-Konrad, ale stworzony przez Krasińskiego Mąż-Hrabia Henryk jest bohaterem, w którym polskość łączy się z problemami uniwersalnymi" - mówił prof. Jacek Popiel, dyrektor artystyczny festiwalu. W Łodzi zakończył się IX Festiwal Kultury Chrześcijańskiej. W jego ramach odbyły się m.in. koncerty Leszka Możdżera i Voo Voo, spektakle “Lochów Watykanu" w adaptacji Jana Klaty, “Tlenu" Wyrypajewa (Teatr Wybrzeże) oraz “Jeśli kochasz - zabij" Polskiego Teatru Tańca z Poznania. “To niezwykły festiwal. Ani jeden z punktów programu nie przywołuje imienia papieża Jana Pawła II. Mówi za to o niewygodnych tematach w ryzykownych formach, wykraczając poza obiegowe pojmowanie kultury chrześcijańskiej" - pisze w lokalnej “Gazecie Wyborczej" Leszek Karczewski. Pomysłodawcą i animatorem festiwalu jest ks. Waldemar Sondka. Stowarzyszenie Architektów Polskich nagrodziło najbardziej udane tegoroczne budowle: muzeum przy pomniku zagłady w Bełżcu na Lubelszczyźnie (pracownia DDJM - Marek Dunikowski, Piotr Czerwiński i Piotr Uherek); centrum hydroterapii w Nałęczowie (proj. Stelmach i Partnerzy) oraz budynek łódzkiej Filharmonii (Romuald Loegler). “Znaleźć właściwe słowo... znaleźć klucz do wzajemnego zrozumienia - to brzmi banalnie, ale nikt, kto tego nie próbował, nie może sobie wyobrazić trudności pracy tłumacza. Przenieść treść oraz intencje autora do obcego języka w taki sposób, by intencje te były tak samo zrozumiałe. I jeszcze uważać, by nie tłumaczyć według własnego widzimisię, by nie dodawać własnego stylu, własnego charakteru. (...) Literacki język niemiecki potrafi być bardzo suchy. Można przetłumaczyć tekst dokładnie słowo w słowo, lecz apetyt na czytanie przechodzi po trzech zdaniach... Nie u Bereski. On nawet do »młodego wina« dodawał kropkę swojej warsztatowej dojrzałości. Sprawiał, że często tekst brzmiał w języku tłumaczenia lepiej niż w języku oryginału..." - Joanna Mieszko-Wiórkiewicz wspomina w “Odrze" (2005, nr 11) Henryka Bereskę, zmarłego we wrześniu poetę i tłumacza literatury polskiej, autora przekładów m.in. Norwida, Witkacego, Andrzejewskiego, Iwaszkiewicza, Miłosza, Lema, Mrożka, Różewicza, Herberta. Także miesięcznik “Śląsk" (2005, nr 11) poświęca Beresce blok tekstów; znajdziemy tu m.in. jego wiersze w tłumaczeniu Feliksa Netza oraz wspomnienie Tadeusza Kijonki. W Gliwicach (30 listopada - 3 grudnia) odbędą się uroczystości związane z 15. rocznicą śmierci Horsta Bienka, urodzonego w tym mieście poety i prozaika. Zostanie wręczona Nagroda im. Horsta Bienka, przyznawana przez Bawarską Akademię Sztuk Pięknych w Monachium. Szczegóły: 4 grudnia o godz. 20.00 w krakowskiej Filharmonii wystąpi francuski pianista Alexandre Tharaud. W programie “Concertos italiens" Bacha i “Walce" Chopina. Według sondażu AGB Nielsen Media Research telewizję ogląda 99,8 proc. Polaków powyżej czwartego roku życia, a co siódmy z nich nie wyobraża sobie życia bez telewizji. Przeciętny Polak poświęca dziennie oglądaniu telewizji 4 godziny i 9 minut. Telewizja publiczna planuje uruchomienie dwóch nowych kanałów tematycznych: TVP Dokument oraz TVP Rozrywka. Od stycznia ma wzrosnąć wysokość abonamentu radiowo-telewizyjnego. Za używanie radia miesięcznie winniśmy zapłacić 5,20 zł, telewizora lub telewizora i radia zaś: 16,70 zł. Roger Waters, eksmuzyk grupy Pink Floyd, skomponował operę “Ça ira" poświęconą rewolucji francuskiej. Toczą się negocjacje, by jej prapremiera odbyła się w Poznaniu, na deskach Teatru Wielkiego. Na ekrany kin weszła ekranizacja kolejnej części sagi Joanne K. Rowlings - “Harry Potter i Czara Ognia" w reżyserii Mike’a Newella. 45,33 sekundy potrzebował zwycięzca międzynarodowego konkursu na najszybsze pisanie sms-ów, by wprowadzić do telefonu 160-znakowy tekst.