Na skróty

Václav Havel otrzymał doktorat honoris causa Uniwersytetu Warszawskiego. “Obejmował funkcję prezydenta swojego kraju nie bez obaw, że nie potrafi funkcjonować bez reszty w świecie polityki. Niektórzy z bliskich przyjaciół odradzali mu to zaangażowanie instytucjonalne, sądząc, że w ten sposób odejdzie od swojej właściwej roli - intelektualisty analizującego świat, filozofa upominającego się o racje etyczne, głoszącego wolność twórczości i złożoność kondycji ludzkiej. Wykazał jednak, że można tę rolę łączyć z uczestnictwem w polityce - przypomina Bronisław Geremek. - Upominając się o »politykę antypolityczną« i wskazując na jej użyteczność w cywilizacji współczesnej, Havel w takich oto słowach charakteryzował swój program: »Polityka w moim rozumieniu jest jednym ze sposobów szukania i uzyskiwania sensu życia; jest to polityka pojmowana jako moralność działania, jako służba prawdzie, jako troska o bliźniego, troska zasadniczo ludzka określona przez ludzkie kryteria«". Laureatem Nagrody im. Jana Długosza, przyznawanej autorom wybitnych dzieł z zakresu nauk humanistycznych, został ks. Wacław Hryniewicz, teolog, rzecznik pojednania między Kościołami, dyrektor Instytutu Ekumenicznego KUL, stały współpracownik “Tygodnika Powszechnego". Jury uhonorowało jego książkę “Nadzieja uczy inaczej". 28 października, w 80. rocznicę urodzin Zbigniewa Herberta, na antenie Programu II Polskiego Radia o godz. 22.15 zaprezentowane zostanie słuchowisko zrealizowane na podstawie rękopisu “Dotknąć rzeczywistości", znalezionego w archiwum poety. Ostatnio ukazały się: “Akropol i cebula", zbiór szkiców o Herbercie Janusza Drzewuckiego, a także wznowienie “Barbarzyńcy w ogrodzie" przygotowane przez “Zeszyty Literackie". W tym numerze drukujemy listy Herberta i Turowicza z 1953 roku; całość korespondencji Poety z Redaktorem ukaże się nakładem wydawnictwa a5. Na uniwersytecie Yale (Stany Zjednoczone) odbyła się międzynarodowa konferencja poświęcona Witoldowi Gombrowiczowi, z udziałem m.in. Jonathana Brenta (dyrektor wydawnictwa Yale University Press, publikującego Gombrowicza w Ameryce), Vincenta Giroud (były kustosz Beinecke Library, gdzie znajduje się archiwum pisarza), Tomasa Venclovy, Ewy Kuryluk i Jerzego Jarzębskiego. Zakończyły się 8. Targi Książki w Krakowie, w których wzięło udział ponad 300 wydawców. Odbyła się podczas nich zorganizowana przez “TP" dyskusja “Książka w mediach: ostatnia deska ratunku czy niebezpieczne związki", w której udział wzięli: Beata Stasińska - szefowa Wydawnictwa W.A.B., wydawczyni m.in. noblisty Imre Kértesza i Wojciecha Kuczoka, Tomasz Łubieński - redaktor naczelny “Nowych Książek" oraz współtwórca telewizyjnego programu “Dobre Książki", Dariusz Nowacki - krytyk literacki, Michał Olszewski - pisarz i dziennikarz “Gazety Wyborczej", Andrzej Rostocki, analityk rynku książki i felietonista “Książek w Tygodniku" oraz Tomasz Fiałkowski, redaktor naczelny “Książek...". Spierano się zażarcie: czy listy bestsellerów, na których sąsiadują Ludlum i Odojewski, to zacieranie hierarchii wartości czy odzwierciedlenie społecznych gustów; czy media potrafią wskazać książki wartościowe, czy jedynie windują w górę czytadła; czy krytyk może jeszcze być autorytetem, czy też skazany jest na rolę “przepisywacza" wydawniczych pressbooków; czy akcja sprzedaży książek wraz z “Gazetą Wyborczą" to ratunek dla czytelnictwa, czy może “psucie rynku"... “Badania wskazują, że ludzie czytający książki lepiej sobie radzą w życiu. Może więc kiedyś nieliczni czytający będą musieli się opiekować resztą, która nie czyta?" - pytał na zakończenie Andrzej Rostocki. Zapis dyskusji opublikujemy w najbliższych “Książkach w Tygodniku". Wśród nowości targowych znalazły się m.in. “Narty Ojca Świętego", sztuka Jerzego Pilcha, która ma być wystawiona w Teatrze Narodowym w reżyserii Piotra Cieplaka (premiera: 6 listopada). Tegoroczną Booker Prize otrzymała książka “The Line of Beauty" Allana Hollinghursta, opisująca dojrzewanie młodego Brytyjczyka w Londynie lat 80., w tym także dojrzewanie do odkrycia swego homoseksualizmu. Polska Izba Książki ogłosiła konkurs dla dziennikarzy na najciekawszą prezentację książki w mediach. Nagrody (10 tys. złotych z przeznaczeniem na dofinansowanie pobytu dziennikarza na wybranej imprezie związanej z książką) zostaną przyznane w 2 kategoriach: “Najciekawsza Prezentacja Książki w Prasie" oraz “Najciekawsza Prezentacja Książki w Mediach Elektronicznych". Przyznanie nagród: maj 2005 r. Kontakt: W Teatrze Narodowym odbyła się premiera “Ryszarda II" Shakespeare’a w reżyserii Andrzeja Seweryna. Roman Pawłowski: “szekspirowska tragedia straciła swoją głębię, stała się w dużej mierze niezrozumiała. Kryzys państwa, o którym mówi się niemal w każdej scenie, reżyser zinterpretował jedynie jako upadek moralności na dworze: zamiast analizy rozkładu państwa mamy napiętnowanie niemoralnego prowadzenia się i braku pobożności". Jan Bończa-Szabłowski: “Wielkie rozczarowanie. Gdybym powiedział - pokażcie mi w tym przedstawieniu prawdziwego człowieka, myślę, że trudno byłoby wskazać konkretną postać. Szekspir odziera ludzi z masek, Seweryn im je nakłada". Janusz R. Kowalczyk: “Powstało monumentalne widowisko, wysmakowane plastycznie (...), jednak kreacjami możemy nazwać tylko drugoplanowe role Gabrieli Kownackiej i Ignacego Gogolewskiego". Rozpoczął działalność specjalistyczny portal poświęcony polskiemu teatrowi. Materiały przygotowywane są przez Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego w Warszawie. Adres: W Warszawie zakończył się JVC Jazz Jamboree 2004. Wśród gości festiwalu znaleźli się m.in. trębacz Terence Blanchard, pianista McCoy Tyner, saksofonista James Carter, Richard Bona oraz zespół Five Elements Steve’a Colemana. Główną nagrodę konkursu Nowe Filmy Nowi Reżyserzy na Warszawskim Międzynarodowym Festiwalu Filmowym otrzymał Irańczyk Asghar Farhadi, reżyser filmu “Piękne miasto". Nagrodę za najlepszy scenariusz przyznano Wojciechowi Smarzowskiemu (“Wesele"), wyróżniono też Włocha Michelangelo Frammartino za film “Prezent". Nagrodę publiczności zdobył Węgier Nimród Antal, twórca “Kontrolerów". W Hiszpanii odkryto nieznany dotąd, niewielki obraz ołtarzowy El Greca “Chrzest w Jordanie". Dzieło zostanie wystawione na licytację w domu aukcyjnym Christie (cena wywoławcza 1,1 miliona dolarów). W muzeum Prado w Madrycie trwa wystawa “Portret hiszpański. Od El Greca do Picassa" (www.museoprado.mcu.es), prezentująca płótna m.in. Ribery, Murilla, Velázqueza, Zurbarána, Goyi, Miró, Picassa; a w londyńskiej National Gallery ( ) ekspozycja prac Rafaela “Od Urbino do Rzymu" (oprócz zbiorów własnych, także dzieła z waszyngtońskiej National Gallery, Ermitażu, Luwru i florenckiej Galerii Uffizi). Międzynarodowe Centrum Kultury w Krakowie prezentuje (do 28 listopada) wystawę “Współczesna Sztuka Słowacka 1960-2000", obejmującą obrazy, grafiki, rzeźby, fotografie m.in. Milana Dobeša, Rudolfa Fila, Mariána Čunderlika, Márii Bartušovej, Miloša Urbáska, Jozefa Jankoviča, Štefana Belohradský’ego, Jany Zelibskiej. Szczegóły: W Poznaniu odbył się festiwal twórczości Franciszki i Stefana Themersonów. Będące jego częścią wystawy rysunków, obrazów i fotografii oglądać można do 14 listopada w galerii “Oko/Ucho" oraz w Centrum Kultury “Zamek".