Kronika religijna

• O ostatniej sesji Soboru Watykańskiego II i uchwalonych wtedy dokumentach mówił Benedykt XVI w rozważaniach przed niedzielną modlitwą "Anioł Pański" (30 października). W 40. rocznicę zakończenia Vaticanum Secundum Papież zachęcił do lektury dokumentów na temat wychowania chrześcijańskiego i stosunku Kościoła do religii niechrześcijańskich, aby "stale ożywiać ducha Soboru".
• Benedykt XVI wezwał do naśladowania Chrystusa w życiu codziennym. Przed modlitwą "Anioł Pański" we wspomnienie Wszystkich Świętych podkreślił, że nowe życie otrzymane na Chrzcie "nie ulega zepsuciu i mocy śmierci". Pozdrawiając Polaków, Papież powiedział: "Łączę się duchowo ze wszystkimi, którzy dzisiaj odwiedzają groby swoich zmarłych. Uroczystość Wszystkich Świętych przypomina nam o naszym powołaniu do świętości. Na tej drodze niech was wspomaga Maryja, Królowa Wszystkich Świętych".
• Środowa audiencja generalna: "W świetle wiary ze spokojem i nadzieją patrzymy na zagadkę śmierci" - powiedział Benedykt XVI (2 listopada). Tematem katechezy był Psalm 112. "W dniu wspomnienia zmarłych wszyscy stykamy się z tajemnicą śmierci, a więc ze sprawą, jak dobrze żyć, jak osiągnąć szczęście - kontynuował Papież. - Odpowiada na to nasz Psalm: Szczęśliwy mąż, który rozdaje, szczęśliwy mąż, który nie zachowuje życia dla samego siebie, ale obdarowuje. Szczęśliwy człowiek, który jest łagodny, miłosierny i sprawiedliwy. Szczęśliwy, który żyje w miłości Boga i bliźniego. W ten sposób żyjemy dobrze i nie musimy bać się śmierci".

• W krótkich pozdrowieniach do Polaków Benedykt XVI wspomniał Jana Pawła II. Wieczorem modlił się przy papieskich grobach w Grotach Watykańskich.
• Papież złożył hołd błogosławionym męczennikom hiszpańskim. 29 października w Bazylice Św. Piotra wyniesiono na ołtarze siedmiu duchownych i jedną zakonnicę, ofiary wojny 1936-1939. Benedykt XVI przybył do Bazyliki na zakończenie uroczystości i wygłosił krótkie przemówienie.
• Watykan potępił wypowiedź prezydenta Iranu, że Izrael musi zniknąć z mapy świata. Nie wymieniając nikogo z nazwiska, w oficjalnym komunikacie zaznaczono, że takie stwierdzenie "ma poważne konsekwencje i jest nie do zaakceptowania".
• Benedykt XVI mianował rabina Davida Rosena rycerzem Orderu św. Grzegorza. To pierwszy ortodoksyjny rabin, który otrzymał godność rycerską w Watykanie. Rosen (54 l.) przewodniczy Międzynarodowemu Komitetowi Żydowskiemu ds. Rozmów Międzyreligijnych. Od 1997 r. jest dyrektorem Ligi przeciw Zniesławieniom w Izraelu. Działa także w delegacji Naczelnego Rabinatu Izraela przy Stolicy Apostolskiej.
• Ks. Andrzej Koprowski został dyrektorem programowym Radia Watykańskiego. Jezuita (65 l.) zastąpił ks. Federico Lombardiego, powołanego przez Benedykta XVI na dyrektora generalnego rozgłośni po przejściu na emeryturę ks. Pasquale Borgomeo.
• Benedykt XVI złożył niezapowiedzianą wizytę w podrzymskim sanktuarium maryjnym w Mentorelli (29 października). "Przyjechał prywatnie, z zaskoczenia. Nie było dziennikarzy ani fotografów" - powiedział o. Adam Otrębski, jeden z polskich zmartwychwstańców, opiekujących się sanktuarium. "Wygłosił bardzo piękne kazanie, którego niestety nie nagraliśmy, bo nie było czym" - przyznał zakonnik. Mentorelli kilkakrotnie odwiedzał Jan Paweł II, również bez zapowiedzi.

Kościół w świecie...

• Zwierzchnicy religijni z indonezyjskiej wyspy Celebes zaapelowali o zrezygnowanie z zemsty po zabójstwie trzech chrześcijańskich uczennic. Zbrodni dokonało dwóch niezidentyfikowanych mężczyzn, którzy napadli na dziewczęta idące do szkoły w miejscowości Poso. Przewodniczący Wspólnoty Kościołów Indonezji, pastor Andreas Yewangoe uważa, że potrójny mord był prowokacją, która miała zaszkodzić coraz lepszym stosunkom chrześcijańsko-muzułmańskim. Zbrodnię potępili też muzułmanie, m.in. były prezydent Abdurrahman Wahid czy przewodniczący największej w Indonezji organizacji islamskiej Muhammadiyah, Din Syamsuddin, który nazwał zabójców bezbożnikami. Chrześcijańskie i muzułmańskie organizacje wysłały na Celebes swoich przedstawicieli, aby uspokoić nastroje. Zbrodni dokonano kilka dni przed końcem Ramadanu; przed sześciu laty w podobnych okolicznościach rozgorzał konflikt na Molukach, w mieście Ambon.
• Szwedzki Kościół Luterański zaaprobował kościelne ceremonie dla par homoseksualnych. Zastrzeżono, że nie będą to tradycyjne śluby. Zgromadzenie, czyli najwyższa władza tego Kościoła, przegłosowała pomysł stosunkiem głosów 160 do 81. W 1994 r. w Szwecji zalegalizowano cywilne związki homoseksualne. Dwa lata temu Kościoły katolicki, prawosławny i zielonoświątkowy w tym kraju ostrzegły Kościół Szwecji, że jakokolwiek forma błogosławienia takich par zahamuje dialog ekumeniczny. Ponad siedem z dziewięciu milionów Szwedów należy do Kościoła luterańskiego, ale regularnie praktykują tylko nieliczni.

... i w Polsce

• Fiaskiem zakończyła się mediacja abp. Tadeusza Gocłowskiego między Platformą Obywatelską oraz Prawem i Sprawiedliwością. Liderzy obu partii - desygnowany na premiera Kazimierz Marcinkiewicz, Jarosław Kaczyński i marszałek Sejmu Marek Jurek oraz Donald Tusk i Jan Rokita - spotkali się w gdańskiej kurii (30 października). “Nie daj Boże, żeby biskup komentował spotkania polityków" - powiedział abp Tadeusz Gocłowski.
• Sytuacja polityczna w Polsce oraz program rządu były tematem spotkania premiera Kazimierza Marcinkiewicza z sekretarzem generalnym Episkopatu (4 listopada). Rozmowa trwała godzinę. Poproszony o ocenę rządu mniejszościowego bp Piotr Libera oświadczył: “Patrzymy na całą sytuację z dużym niepokojem, bowiem przedłużające się napięcie między ugrupowaniami, które wygrały wybory negatywnie wpływa na obywateli i szkodzi dobru naszego kraju". Biskup nie przedstawił premierowi żadnych problemów w stosunkach państwo-Kościół: “To byłoby przedwczesne. Trzeba poczekać, czy Sejm poprze ten rząd" - wyjaśnił.
• Kościół odrzucił propozycje LPR, aby zaostrzyć ustawę aborcyjną. Nowelizacja zakłada, że ciążę można by usunąć tylko wtedy, gdy zagraża życiu lub zdrowiu matki (obecne prawo dopuszcza dwa inne przypadki: duże prawdopodobieństwo ciężkiego i nieodwracalnego upośledzenia płodu albo nieuleczalnej choroby zagrażającej jego życiu oraz ciążę w wyniku przestępstwa, np. gwałtu albo kazirodztwa). Tymczasem bp Tadeusz Pieronek powiedział “Gazecie", że Kościół zaakceptował dotychczasową ustawę “w imię zachowania ładu społecznego".

• W odpowiedzi Liga napisała list protestacyjny do kard. Józefa Glempa, abp. Józefa Michalika i abp. Stanisława Dziwisza. “W sytuacji, kiedy w parlamencie zasiedli ludzie prawicy, marszałkiem Sejmu został obrońca życia, a prezydentem człowiek, który zawsze wypowiadał się przeciwko aborcji, jest niebywała okazja, aby dokonać zmian w zapisach ustawy", jednak bp Pieronek “nie do końca rozumie realia polityczne" - skrytykowali posłowie LPR.

• Biskupa poparł abp. Michalik: “Należy bronić życia, ale właściwą metodą, z wykluczeniem ran zadawanych innym, bez wyzwalania niechęci i ryzyka odrzucenia tego dobra, które już jest" - stwierdził przewodniczący Episkopatu. I dodał: “Przed Bogiem i dla Kościoła nie ma znaczenia, czy to życie jest chore, ułomne, czy powstałe na skutek gwałtu. Jednak spojrzenie Kościoła na kwestię obrony życia ma wymiar moralny, a nie polityczny". Także abp Gocłowski przestrzega przed działaniami, które mogą zburzyć społeczny konsensus: Kościół zawsze będzie walczył o ochronę każdego życia, ale “w sytuacji pewnego względnego spokoju społecznego nie sądzę, aby te sprawy należało podejmować na nowo" - stwierdził metropolita gdański.
• Wizerunek Matki Królów i Narodu - obraz polowy królów Polski w XVII w. - przeniesiono z warszawskiej katedry do kościoła środowisk twórczych. “Trwaj przy nas, abyśmy siebie i Polski nie stracili" - modlił się do Maryi krajowy duszpasterz środowisk twórczych, ks. Wiesław Niewęgłowski. Wizerunek towarzyszył m.in. Janowi III Sobieskiemu w bitwie pod Wiedniem. Od XIX w. obraz znajdował się w kościele kanoniczek na placu Teatralnym i cudem ocalał podczas Powstania Warszawskiego. Po wojnie obraz nieznanego, zapewne włoskiego malarza zawisł w katedrze. Na pytanie, czy wizerunek jest dokładnie tym, przed którym modlili się polscy władcy, historycy sztuki nie potrafią jednoznacznie odpowiedzieć: “To jest obraz otoczony kultem i legendą, a to jest tak samo ważne jak wszelkie dane empiryczne" - podkreśla prof. Maria Poprzęcka z Uniwersytetu Warszawskiego.
• Zmarł o. Augustyn Jankowski, redaktor naukowy Biblii Tysiąclecia (6 listopada). Urodził się w 1916 r., w 1943 r. przyjął w Warszawie święcenia kapłańskie, a po dwunastu latach wstąpił do klasztoru benedyktynów w Tyńcu. Studiował filozofię, filologię klasyczną i teologię na Uniwersytecie Warszawskim, a także w rzymskim Papieskim Instytucie Biblijnym. Wykładowca i doktor teologii honoris causa PAT. Od 1972 r. był redaktorem serii “Attende lectioni", przez dwanaście lata zasiadał w Papieskiej Komisji Biblijnej. W latach 1985-1993 był opatem w Tyńcu.