Kronika religijna

• Soborowa konstytucja “Lumen gentium" była “milowym krokiem w marszu Kościoła po drogach współczesnego świata" - powiedział Jan Paweł II przez niedzielną modlitwą “Anioł Pański". Nawiązując do 40. rocznicy ogłoszenia dokumentu, podkreślił, że konstytucja pobudziła katolików do wzięcia odpowiedzialności za budowę Królestwa Chrystusowego, które w pełni zrealizuje się dopiero poza historią. “Ewangeliczne ożywianie porządku doczesnego jest bowiem obowiązkiem każdego ochrzczonego" - przypomniał Jan Paweł II.
• O znaczeniu dziękczynienia Bogu mówił Jan Paweł II, komentując Psalm 67. podczas środowej audiencji ogólnej. To kolejne nauczanie papieskie z cyklu poświęconego miejscu Nieszporów w Liturgii Godzin. “Musimy zburzyć istniejące mury podziałów, wrogości i nienawiści, aby rodzina dzieci Bożych mogła się spotkać na nowo w harmonii przy jednym stole, aby błogosławić i chwalić Stwórcę za obfitość darów dla wszystkich, bez różnic" - powiedział Papież. Zwracając się do Polaków, pozdrowił organizatorów młodzieżowych zlotów na Polach Lednickich.
• Jan Paweł II przyjął na audiencji sekretarza generalnego Wspólnoty Anglikańskiej Johna Petersona. Peterson przebywał w Rzymie w związku z doroczną sesją roboczą Międzynarodowej Komisji Mieszanej Anglikańsko-Rzymskokatolickiej (ARCIC). W spotkaniu obok delegacji Wspólnoty Anglikańskiej i przedstawicieli Stolicy Apostolskiej uczestniczyli także członkowie międzynarodowych grup ekumenicznych. Omawiano losy dialogu ekumenicznego w kontekście wewnętrznych problemów anglikanizmu po wyświęceniu homoseksualisty na biskupa w Kościele Episkopalnym. Dyskutowano również o przygotowanym przez ARCIC dokumencie poświęconym Matce Bożej. Dokument, zatytułowany “Maryja, łaska i nadzieja w Chrystusie", ma służyć nie tylko ruchowi ekumenicznemu, ale także pomóc w ożywieniu pobożności wśród wiernych obu wyznań.
• “Musimy bronić wolności religii przed nakazami ideologii, która występuje jako jedyny głos racjonalizmu" - stwierdził kard. Joseph Ratzinger w wywiadzie dla dziennika “La Repubblica". Pretekstem do rozmowy stała się sprawa Rocca Buttiglionego, niedoszłego kandydata na komisarza UE. Prefekt Kongregacji Nauki Wiary zgodził się, że “istnieje ideologiczna agresywność sekularyzmu" i podkreślił, że “laicyzm nie jest już elementem neutralności, lecz staje się ideologią, narzucaną przez politykę". Zdaniem niemieckiego kardynała, “społeczeństwo, w którym Bóg jest nieobecny, dokonuje samozniszczenia".
• “Religia nie jest towarem z przemytu, lecz Dobrą Nowiną, którą powinniśmy głosić w samo południe, nie kryjąc radości z tego, że jesteśmy uczniami Jezusa!" - powiedział kard. Francis Arinze w Radiu Watykańskim. “Dlaczego kapłan miałby obawiać się ujawnić, dlaczego chrześcijanin nie robi znaku krzyża w restauracji, dlaczego nie odmawia różańca w pociągu czy autobusie? Przecież nikogo nie prowokujemy" - mówił prefekt Kongregacji Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów.

Kościół w świecie...

• Komisja Episkopatów Wspólnoty Europejskiej zaakceptowała Traktat Konstytucyjny UE i opowiedziała się za szybką jego ratyfikacją. W jesiennej sesji Komisji po raz pierwszy wzięli udział przedstawiciele nowych członków Unii. Biskupi skrytykowali brak odniesienia do Boga i chrześcijańskich korzeni Europy w preambule, ale z zadowoleniem przyjęli, że po raz pierwszy Unia uznała odrębną tożsamość wspólnot religijnych i zagwarantowała im dialog z instytucjami europejskimi. Stwierdzono też, że nie ma żadnych przeszkód religijnych, aby członkiem Unii została Turcja, z zastrzeżeniem, aby jednym z warunków rozmów akcesyjnych było poszanowanie praw mniejszości wyznaniowych oraz kobiet.
• “Europa potrzebuje Afryki i Afryka potrzebuje Europy, a świat potrzebuje ich obu" - głosi przesłanie z pierwszego w historii sympozjum biskupów afrykańskich i europejskich. Ok. stu hierarchów zaapelowało o gesty solidarności z Afryką, o umorzenie długów najuboższym krajom i wprowadzenie sprawiedliwych zasad handlu.
• Zmarł kard. Juan Carlos Aramburu, emerytowany arcybiskup Buenos Aires. Po jego śmierci Kolegium Kardynalskie liczy 185 osób; 122 ma prawo głosu na konklawe.
• Jako intelektualista katolicki wcale nie uważam się za prześladowanego w dzisiejszej Europie - oświadczył w wywiadzie dla dziennika “Corriere della Sera" włoski publicysta Vittorio Messori. Współautor papieskiej książki “Przekroczyć próg nadziei" zabrał głos w związku ze sprawą Buttiglionego: “Jeżeli dzisiaj - stwierdził - we Włoszech obecność kultury katolickiej nie jest taka, jakby należało, wina leży jedynie po stronie katolików. Bardziej więc niż o prześladowaniach należałoby mówić o ich lenistwie".

... i w Polsce

• Nowelizacja ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz wprowadzenie ocen z religii na świadectwa szkolne - były najważniejszymi tematami spotkania Komisji Wspólnej Rządu i Episkopatu (17 listopada). W kancelarii premiera doszło do pierwszego spotkania gremium za rządów Marka Belki i pod kierunkiem nowych przewodniczących: bp. Stanisława Wielgusa i min. Sławomira Cytryckiego. Minister polityki społecznej Krzysztof Pater poinformował biskupów, że w Sejmie odbyło się pierwsze czytanie rządowego projektu nowelizacji ustawy o świadczeniach rodzinnych. Jak zauważył bp Wielgus, nowelizacja pomoże uniknąć wielu zagrożeń piętnowanych przez Kościół, np. fali fikcyjnych rozwodów, aby rodzice samotnie wychowujący dziecko mogli otrzymywać wyższy zasiłek. Episkopat zgłosił wniosek o umieszczanie na świadectwach szkolnych stopnia z religii. Minister edukacji Mirosław Sawicki poinformował, że istnieje możliwość pozytywnego załatwienia sprawy, potrzeba jednak odpowiednich rozporządzeń. Biskupi pytali również, jakie jest stanowisko rządu wobec dokumentu Komitetu Praw Człowieka ONZ, który zaleca Polsce m.in. liberalizację prawa aborcyjnego (strona rządowa nie odpowiedziała, ale wkrótce ma udzielić wyjaśnień). Abp Józef Życiński poruszył sprawę odwołania przez ministra finansów Alicji Treli z urzędu naczelnika Wydziału Dokumentacji Skarbowej w Urzędzie Kontroli Skarbowej w Katowicach (media twierdziły, że Trelę ukarano za udział w zorganizowanej przez KUL konferencji na temat korupcji).
• W wieku 87 lat zmarł bp Bolesław Taborski, emerytowany biskup pomocniczy archidiecezji przemyskiej. Hierachę pochowano w rodzinnym Przeworsku.
• Msze za zmarłego dziennikarza “Faktów" Marcina Pawłowskiego. “To ostatnia niedziela roku liturgicznego, który zatoczył koło, tak jak wczoraj zatoczyło koło życie Marcina" - powiedział ks. Wiesław Niewęgłowski w wypełnionym po brzegi kościele Środowisk Twórczych w Warszawie. Liturgię w gdańskim kościele św. Jana celebrował ks. Witold Bock (21 listopada). 34-letni Marcin Pawłowski zmarł w nocy z 19 na 20 listopada po długiej walce z chorobą nowotworową. Leczył się w Warszawie i Szwajcarii, na początku września wrócił do pracy. Był żonaty. Osierocił 8-letnią córkę.
• Ks. Henryk Jankowski mocą dekretu biskupiego został zwolniony z obowiązków proboszcza parafii św. Brygidy w Gdańsku (17 listopada). Abp Tadeusz Gocłowski mianował administratora parafii, dotychczasowego wikariusza ks. Krzysztofa Czaję. W niedzielę liturgię w intencji ojczyzny sprawował właśnie ks. Czaja. “Kościół jest taki, jacy są ludzie. Raz święty i doskonały, raz podły i złowrogi, rozwrzeszczany albo rozmodlony, wymachujący pięściami albo ślący błogosławieństwo" - mówił w homilii ks. Czaja. Z ogłoszeń parafialnych wierni dowiedzieli się, że ks. Jankowski pozostanie w parafii. Ks. Czaja odczytał list metropolity gdańskiego: “Tylko jedność Kościoła zagwarantuje wierność Chrystusowi". Abp Gocłowski stwierdził, że z bólem musiał podjąć decyzję o zakończeniu pracy dotychczasowego proboszcza i wyraził nadzieję, że ks. Jankowski nadal będzie służył Kościołowi w duchu ewangelicznej troski o własne życie duchowe i sakralny charakter przepowiadania Słowa Bożego. Po pierwszych słowach listu część zgromadzonych wyszła z kościoła z okrzykami: “Precz z biskupem" i “Hańba". “Pamiętajmy wszyscy, że jesteśmy w świątyni" - apelował ks. Czaja i rozpoczął modlitwę “Pod Twoją obronę" w intencji powrotu do zdrowia ks. Jankowskiego, który niedawno poczuł się gorzej i trafił do szpitala. Po Mszy na wiecu poparcia dla dawnego proboszcza zebrało się 800 osób. Na płocie zawieszono transparent: “Boże, pokonaj Biskupa masona".