Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →
14 sierpnia przypada piąta rocznica śmierci Czesława Miłosza. To dobry powód, by zadać pytanie o to, jak mocna jest w naszej pamięci obecność noblisty. Zacznijmy od listy zaniedbań i zaniechań. Poza książką Andrzeja Zawady z 2004 r. nie powstała całościowa, obejmująca wszystkie etapy życia biografia Miłosza. Nie wiemy, czy, kiedy i z jakich funduszy powstanie w Polsce zapowiadana filia amerykańskiego Instytutu Czesława Miłosza. Większość cennych rękopisów noblisty zasiliła kolekcję rękopisów pisarzy z Europy Środkowo-Wschodniej, założoną w Bibliotece Uniwersyteckiej w Yale. Wspomina się o tym, że filie Instytutu mogłyby powstać w Krakowie i w Wilnie. Krakowskie mieszkanie, w którym Miłosz mieszkał w ostatnich latach życia, należy do jego syna. Byłoby idealnym miejscem dla filii Instytutu, a zarazem muzeum pisarza. Pomysły powołania krakowskiego muzeum literatury, np. w kamienicy zwanej Domem Pisarzy przy Krupniczej, gdzie mieszkali swego czasu np. Gałczyński, Szymborska, Różewicz i Mrożek, pojawiały się już dobrych kilkanaście lat temu. Rzecz jasna nic z nich nie wynikło; może z Miłoszem będzie prościej.
Czy idea tworzenia kolejnych muzealnych placówek w świetle projektów reformy Jerzego Hausnera ma sens? A może nikt do takiego muzeum - pełnego rysunków Mrożka, rękopisów, nagrań głosów poetów, zdjęć, starych maszyn do pisania - by nie zajrzał? Przeczą takim obawom wizyty obcokrajowców, badaczy twórczości, a także licznych wycieczek szkolnych, odwiedzających mieszkanie noblisty. Oprowadza po nim przez grzeczność Agnieszka Kosińska, dawna asystentka Miłosza i autorka pierwszej pełnej (liczącej 862 strony!) bibliografii pisarza, której wydanie planuje się na jesień tego roku.
Jak uczcimy rocznicę śmierci noblisty?
14 sierpnia pod adresem www.miloszfestival.com ruszy strona internetowa Festiwalu im. Czesława Miłosza, który odbędzie się w Krakowie w dniach 23--25 października i którego głównym tematem będzie "Zniewolony umysł". Także 14 sierpnia w Krasnogrudzie i w Sejnach odbędą się spotkania poświęcone nobliście, zorganizowane przez Fundację Pogranicze i Ośrodek "Pogranicze - sztuk, kultur, narodów". Dzień później przewidziany jest sympozjon "Poezja i milczenie" z udziałem m.in. Andrzeja Dudzińskiego, Andrzeja Franaszka, Ireny Grudzińskiej-Gross, Pawła Huellego, Jerzego Illga, Piotra Mucharskiego, Tomasza Różyckiego, Cezarego Wodzińskiego i Adama Zagajewskiego. Spotkaniu towarzyszyć będą wystawy: "Haiku Miłosza i Dudzińskiego" oraz "Krasnogruda 2+0=1+1. Projekt Międzynarodowego Centrum Dialogu pod patronatem Czesława Miłosza".
Kulminacja obchodów rocznicy śmierci pisarza zbiegnie się z jesienną pierwszą edycją Festiwalu im. Czesława Miłosza. Do Krakowa przybędą wtedy m.in.: Seamus Heaney, Tomas Venclova, Ko Un, Derek Walcott, Hans Magnus Enzensberger, Siergiej Kowaliow, Adam Michnik i Dubravka Ugrešić. W październiku ukażą się w serii Zeszytów Literackich "Listy o tym, co najważniejsze" - korespondencja Oli Watowej i Czesława Miłosza.
Warto pamiętać, że w 2011 r. Polska obejmie przewodnictwo w Unii Europejskiej, a od urodzin Czesława Miłosza minie równo 100 lat. Byłoby znakomicie, gdyby parlamenty Polski i Litwy wspólnie uczciły Rok Miłosza i zainteresowały tym wydarzeniem Europę. Parafrazując tytuł książki Marii Janion: "Do Europy - tak, ale z Miłoszem".
