10 najważniejszych odkryć roku 2009

Opis Ardipithecusa ramidusa - zwierzęcia, które prawdopodobnie było praprzodkiem człowieka - to według tygodnika Science najważniejsze naukowe odkrycie roku. W rankingu tygodnika znalazły się także m.in. eksperymenty z grafenem, terapia genowa i odkrycie wody na księżycu.

17.12.2009

Czyta się kilka minut

Ardipithecus ramidus, w skrócie Ardi zamieszkiwał rejony północno-wschodniej Afryki. Szczątki szkieletu sprzed niecałych czterech milionów czterystu tysięcy lat znaleziono w 1992 roku w Etiopii. Najważniejsze dla naukowców były pozostałości po mierzącej około 120 centymetrów samicy: czaszka, zęby, kości rąk i nóg. Łącznie doliczono się szczątków 36 okazów. Analizy, które zajęły paleontologom 17 lat, wskazują, że Ardi miał cechy wspólne dla dzisiejszych ludzi i szympansów.

Miał dobrze rozwinięty, chwytny duży palec u nogi, co wskazuje, że umiał wspinać się na drzewa, prawdopodobnie jadł i spał na drzewach, chociaż nie potrafił się huśtać na gałęziach jak szympans.

Umiał jednocześnie chodzić, zachowując postawę wyprostowaną. To, że chodził bez podpierania się bez wątpienia zapewnia mu miejsce w rodzinie człowiekowatych. To, czy faktycznie Ardi był praprzodkiem człowieka, nie jest pewne; nauka prędzej czy później odpowie jednak na to pytanie - pisali w październiku na łamach "Science" autorzy publikacji.

Pozostałe najważniejsze dokonania naukowe roku 2009 według "Science", to:

Pulsary wykryte przez teleskop Fermi: urządzenie skonstruowane przez NASA pomogło zidentyfikować nieznane wcześniej pulsary, czyli gwałtownie obracające się, wysyłające promienie elektromagnetyczne gwiazdy neturonowe. Fermi dostarczył nowych informacji na temat ich emisji gamma. O badaniach teleskopu Fermi czytaj na "Tygodnikowym" blogu naukowym... >

Rapamycin (Sirolimus): amerykańscy badacze stwierdzili, że ten popularny lek immunosupresyjny mający zastosowanie w transplantologii, wydłuża życie. Przynajmniej myszy.

Grafen: naukowcy zaczęli wykorzystywać ten węglowy nanomateriał do produkcji eksperymentalnych urządzeń elektronicznych. Przeczytaj artykuł Tomasza Romańczukiewicza o grafenie...>

Roślinne receptory ABA: ustalenie struktury ważnej molekuły, która pomaga roślinom przetrwać susze, może pomóc w ochronie roślin uprawnych podczas suchych okresów. Stwarza także szanse poprawy produkcji biopaliw z roślin uprawianych w trudnych warunkach.

LCLS w SLAC: w Centrum Liniowego Akceleratora Stanforda (SLAC) w Kalifornii uruchomiono pierwszy na świecie laser rentgenowski. Daje on szanse fotografowania reakcji chemicznych w czasie rzeczywistym czy rejestrowania budowy cząsteczek na poziomie atomowym. Znajdzie szerokie zastosowanie w wielu dziedzinach: od inżynierii materiałowej, do biologii strukturalnej. O fotografowaniu atomów pisał w "Tygodniku" Piotr Wasylczyk... >

Powrót terapii genowej: dzięki nowym strategiom amerykańscy i europejscy naukowcy dokonali przełomów w leczeniu jednej ze śmiertelnych chorób mózgu, dziedziczonej ślepoty czy zaburzeń układu odpornościowego.

Monopole: Fizycy stworzyli modele przewidujące zachowanie się monopoli magnetycznych - hipotetycznych cząstek o jednym tylko biegunie magnetycznym.

Woda na księżycu: jej duże ilości wykryła na srebrnym globie amerykańska sonda LCROSS, która uderzyła w krater niedaleko bieguna południowego. Przeczytaj w artykule Stanisława Bajtlika... >

Naprawa teleskopu Hubble’a: w maju załoga wahadłowca Atlantis dokonała konserwacji orbitalnego teleskopu, dzięki czemu urządzenie nadesłało kolejne, spektakularne zdjęcia kosmosu.

Dziękujemy, że nas czytasz!

Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →

Dostęp 10/10

  • 10 dni dostępu - poznaj nas
  • Natychmiastowy dostęp
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
10,00 zł

Dostęp kwartalny

Kwartalny dostęp do TygodnikPowszechny.pl
  • Natychmiastowy dostęp
  • 92 dni dostępu = aż 13 numerów Tygodnika
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
89,90 zł
© Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez zgody wydawcy zabronione [nota wydawnicza]. Jeśli na końcu artykułu znajduje się znak ℗, wówczas istnieje możliwość przedruku po zakupieniu licencji od Wydawcy [kontakt z Wydawcą]