Autor: Piotr Gruszczyński

Materiały autora

W.A. Mozart „Requiem”, reż. Romeo Castellucci, teatr operowy La Monnaie, Bruksela, 26 kwietnia 2022 r. / BERND UHLIG

Msza za ciebie

Piotr Gruszczyński
Przed naszymi oczami defilują wymarłe kultury, narody, języki, zaginione dzieła sztuki, budowle. Entropia, jak to entropia, nie oszczędza niczego. A jednak…
Bohdan Paczowski, Warszawa 2010 r. / Fot. Jerzy Dudek / FORUM

Ostatnia pocztówka do Bohdana Paczowskiego

Piotr Gruszczyński
Przede wszystkim był architektem i myślicielem. Ale najlepiej kojarzymy go jako autora portretów wielkich Polaków: Gombrowicza i ludzi z kręgu paryskiej „…

Przekabacony

Piotr Gruszczyński
Mieszkańcy Warszawy specjalizują się w wyszukiwaniu tak zwanych miejsc magicznych. Myślę, że jednak ważniejsi są ludzie, którzy tutaj działają.

Simons, 1-5

Piotr Gruszczyński
Po drodze z późnego peerelu do laickiej cywilizacji Zachodu to, co religijne i mistyczne, musiało wyparować. Mistyka została urzeczowiona.

Środek na świat

Piotr Gruszczyński
"Barbara Radziwiłłówna... jest powieścią o zdobywaniu własnej tożsamości, której zresztą zdobyć się nie da, skoro się tego tak do końca nie chce lub nie…
/

Lęk wiecznej kobiety

Piotr Gruszczyński
"Sprawa Makropulos" Warlikowskiego to rewelacyjne przedstawienie, owacyjnie przyjęte przez paryską publiczność, która z mało znaną operą Janáčka…

Ciasto z rodzynkami

Piotr Gruszczyński
Monodramy, na ogół traktowane jako uzupełnienie festiwalowych programów, okazały się intelektualnie i emocjonalnie przewyższać piękne, ale obojętne spektakle…
Julia Jentsh (Desdemona), Thomas Thieme (Otello), fot.A.Pohlmann /

Czeko i Mona

Piotr Gruszczyński
Kiedy u nas ciągle nie ma pewności, czy Szekspira można grać, rezygnując z renesansowego kostiumu, Perceval tworzy "Otella na wskroś współczesnego, w…
fot. T. Augustyn /

Skuteczność mundurka

Piotr Gruszczyński
No proszę! Mimo że większość moich polemistów ma inny pogląd na to, co się dzieje w nowym, młodym polskim teatrze, wszyscy zgadzają się co do jednego: że nie…
Scena z "Tour de La Defense" /

Spokojnie, to tylko teatr

Piotr Gruszczyński
Awinion ma teraz nie tylko artystów stowarzyszonych, którzy współdecydują o programie, ale także temat główny. Pokazuje się tu około czterdziestu przedstawień…
Maria Riccarda Wesseling (Ifigenia) /

Ifigenie

Piotr Gruszczyński
"Ifigenia na Taurydzie Warlikowskiego jest spektaklem o ocalonych. Tragiczne próby, przez które ktoś przeprowadził Ifigenię, pozbawiają sensu jej długie…
Eryk Lubos w "Made in Poland" Przemysława Wojcieszka /fot. T. Augustyn /

Nowi niezadowoleni

Piotr Gruszczyński
Teatr w Polsce znowu się zmienił. Koło pokoleniowych przemian przyspieszyło, a właściwie zaczęło kręcić się w normalnym tempie, po okresie stagnacji, jaka…
Siergiej Semiszkur (Rodolfo) i Jekatierina Sołowjowa (Mimi) /fot. S. Okołowicz /

My, cyganie?

Piotr Gruszczyński
To przedstawienie jest na pewno bardzo udane w kategorii "opera w Polsce. Ale rozczarowuje w kategorii "Mariusz Treliński.
Alwin Pulinckx (Anna) i Eelci Smits (Hrabina de Saint-Fond) /

Gry pozorów

Piotr Gruszczyński
Yukio Mishima przewidział w obsadzie "Madame de Sade same kobiety. W inscenizacji Krzysztofa Warlikowskiego grają prawie sami mężczyźni. Jedyny wyjątek to…

Z ducha pieśni

Piotr Gruszczyński
Zamiar artystyczny warszawskiej opery polega na nowoczesnej teatralizacji tego gatunku. Przy okazji trwają badania, jak teatrowi poddają się utwory nieoperowe…
/

Orwo

Piotr Gruszczyński
Witkowski krąży po nieistniejących krajach: po PRL, NRD i ZSRR. A jego magdalenki na margarynie są pieczone i podawane na grubych talerzykach z porcelitu, nie…
/

Coś się porusza pod nami

Piotr Gruszczyński
Wozzeck jest poetą. Słyszy głosy i dostrzega rzeczy, których inni, o stępionej wrażliwości, nie mają szansy dostrzec. A może boją się wsłuchać w drżenie ziemi…
/

Rzeka cudów

Piotr Gruszczyński
Dziwny tytuł ma ta opera Benjamina Brittena: Curlew River. Polski przekład niczego nie wyjaśnia: Rzeka ptaka kulika. Kulik nie jest ptakiem przynoszącym jakieś…
/

Sobie winne

Piotr Gruszczyński
Nie chodzi o Moskwę. W ogóle nie chodzi o żaden inny świat, inne miasto, inne życie. Każde będzie piekłem i udręką, dopóki nie odważymy się być szczerzy wobec…
Arkadiusz Brykalski (Wałęsa) /

Gra w Wałęsę

Piotr Gruszczyński
Wałęsa na scenie nie jest fizycznie podobny do Wałęsy. Nikt nawet nie starał się go charakteryzować. Nie chodziło przecież o szopkę, ale o spektakl, w którym…
/

Witaj smutku

Piotr Gruszczyński
Niewiele łączy teatr Marthalera i Percevala, niewiele łączy dwa świetne spektakle tych reżyserów pokazane na Baz@rcie. Poza jednym. Namiętności zostały w nich…
/

Pawełek

Piotr Gruszczyński
Często zwracaliśmy się do niego używając zdrobnienia: Pawełku!. Może dlatego, że rozbrajał łagodnością, chęcią zrozumienia głośnych i napastliwych,…
/

Radykalizacja

Piotr Gruszczyński
Ani JPII, ani RPIV. Świat, który pokazuje Przemysław Wojcieszek, nie spełnia norm żadnego z nowych projektów etycznych czy patriotycznych. A jednak bohaterowie…
/

Jak ćmy

Piotr Gruszczyński
Tak jak ostatni promień, ostatnie zefiry / Ożywią dnia piękny koniec, / U stóp szafotu jeszcze próbuję mej liry, / Śmierci już bliski jest goniec. Tak żegnał…
/

Dał w pysk i poszedł

Piotr Gruszczyński
Biorąc się za tekst Słowackiego Jan Klata nie miał ambicji wystawić go pięknie. Chciał dać w pysk publiczności, jak Diana duszy Fantazego. A kiedy już reżyser…
/

Gra wstępna

Piotr Gruszczyński
Benvolio i Rozalina to Romeo i Julia po przejściach. Para drugoplanowych bohaterów Szekspirowskiego dramatu, ocalała z śmiertelnej miłosnej katastrofy…

Dalecy krewni

Piotr Gruszczyński
Krajobraz z dalekimi krewnymi to rzeczywiście pięknie złożony teatr muzyczny, jak napisał Tomasz Cyz relacjonując przed tygodniem Warszawską Jesień, ale…
/

Jak najbardziej być

Piotr Gruszczyński
Głupi ten, kto idąc do Ireny Jun na spektakl, spodziewa się teatru. Tu idzie o rozmowę, wspólne wyłuskiwanie sensów z tekstu, o sztukę konwersacji, która w…
/

Jestem krew

Piotr Gruszczyński
Na plakacie widać ogromnego żółwia na plaży. Okrakiem, jak na koniu siedzi na nim mężczyzna w płaszczu. Postać wykonana jest z mosiądzu, połyskuje złotym…

Tranzyt

Piotr Gruszczyński
1. Rzadko w teatrze zdarzają się sezony rewolucyjne. Jeśli się zdarzają, ich rewolucyjność nie wynika z kalkulacji twórców, bo przecież ci nie planują sezonów…
/

Changez les dames

Piotr Gruszczyński
Kto zobaczy Cosi fan tutte w reżyserii Grzegorza Jarzyny, nie będzie miał ani przez chwilę wątpliwości, że to Mozart, który zdarza się po powieściach…
Makbet z głową terrorysty /

Makbet: Akcja

Piotr Gruszczyński
Paradoksalnie, w spektaklu 2007: Macbeth Grzegorza Jarzyny przesłanie antywojenne jest najbardziej banalne i w sumie nieinteresujące. O wiele ciekawsza jest…
/

Nie lękajmy się

Piotr Gruszczyński
Przedstawienie jest nieogarnione jak ocean, podobnie jak tekst, z którego się narodziło. Tekst nie daje się jednoznacznie określić gatunkowo. Teatr staje się…
/

Robić zło

Piotr Gruszczyński
Największym odkryciem Jana Klaty, który wystawił “Nakręcaną pomarańczę", jest to, że antyutopia wykreowana przez Anthony Burgessa 35 lat temu spełniła się…
/

Słomkowa egzystencja

Piotr Gruszczyński
Brzmi łatwopalnie i krucho, dużo lżej niż egzystencjalny kapelusz, a gdzieś między tymi dwoma tytułami położyć trzeba Słomkowy kapelusz Labiche'a, taki jakim…
/

Odys odchodzi

Piotr Gruszczyński
Łódź Charona pływała w tym teatrze od dawna. Śmierć czyhała nie tylko w Wenecji, którą przywoływały pasiaste pale do cumowania gondoli, zwieńczone tłumikami…

Krum to ja

Piotr Gruszczyński
Krum to po hebrajsku kożuch na mleku. Krum to prawie czterdziestoletni mężczyzna powracający z zagranicy do Tel Awiwu, do peryferyjnej dzielnicy dzieciństwa.…
Na pierwszym planie Jerzy Radziwiłowicz /

Elementy życia

Piotr Gruszczyński
Być może dzisiaj nadszedł właśnie dzień, w którym wyeliminowałem wszystkie - poza piciem i wyobraźnią - elementy życia.
/

Nie ocean, lecz ty

Piotr Gruszczyński
Nasze lądowanie na Solaris już się odbyło. Każdy z nas tam wylądował. Osobno, w kapsule własnego ego. Lot na Solaris trwa krótko, dokładnie tyle, ile zajmuje…
/

Pochwała niepoprawności

Piotr Gruszczyński
Niespełna półtoragodzinne przedstawienie Jana Klaty ...córka Fizdejki jest najbardziej skondensowanym koncentratem niepoprawności politycznej, jaki można sobie…

Wejść po to, żeby wyjść

Piotr Gruszczyński
Ze spektaklem Lwa Dodina Wujaszek Wania jest jak z Kremlem w powieści Jerofiejewa Moskwa-Pietuszki: Wszyscy powiadają Kreml, Kreml. Od wszystkich o nim…

Dziś wieczór udajemy

Piotr Gruszczyński
Są przedstawienia, które stają się wydarzeniami, zanim staną się czymkolwiek. Aby osiągnąć status wydarzenia, trzeba gwiazd. Z okazji “Dr Hausta" w…
/

Drugie zburzenie muru

Piotr Gruszczyński
Wschód potrzebuje rzeczy, a Zachód potrzebuje krwi. Ten cytat ze sztuki Andrzeja Stasiuka Noc najlepiej podsumowuje projekt jednoczenia i wymiany, wzajemnego…

Showbiznes opera

Piotr Gruszczyński
Staruszek John Gay, a nawet Brecht z Weillem nie przewidzieli, jak na początku III tysiąclecia będzie wyglądał biznes pana Peachum.

Nie tak łatwo

Piotr Gruszczyński
Do niedawna odkrywcze i nowe formy teatralne powoli stają się codziennością. Ci, w których potrzeba podejmowania artystycznego ryzyka nigdy nie wygasa, idą…

Wiedźmy wojny

Piotr Gruszczyński
Podstawowe pytanie w Makbecie brzmi: kim są wiedźmy? Czy rzeczywiście popychają Makbeta do zbrodni, podszeptując mu bezwzględną drogę czegoś, co dziś…

Papież w Granatowych Górach

Piotr Gruszczyński
W Granatowych Górach wiadomość o potajemnym przyjeździe Ojca Świętego - na narty, a może i na emeryturę - wywołuje poruszenie porównywalne z ogłoszeniem, że…

Festiwal jesienny

Piotr Gruszczyński
Wielkie miasta mają wielkie festiwale teatralne. Zapraszają najwybitniejszych świata tego, by choć trochę wykąpać się w ich blasku. Mniejsze miasta urządzają…