Rozmyślając o strukturze wspólnoty, hiszpański filozof José Ortega y Gasset doszedł do wniosku, że jedność i równowaga sił mają charakter dynamiczny i są możliwe wyłącznie wtedy, gdy w punkcie wyjścia panuje wielość. Tę ostatnią należy pielęgnować, ponieważ zdrowa wspólnota może wzrastać wyłącznie na żyznym gruncie różnorodności.

Słowa te zostały zapisane w pierwszej połowie XX w. Ortega y Gasset odnosił się w ten sposób przede wszystkim do wspólnoty europejskiej, którą opisywał za pomocą metafory roju pszczół – cały czas pozostających w locie i zmierzających w podobnym kierunku. Słowa filozofa wciąż brzmią wspaniale, nawet jeśli z dzisiejszej perspektywy jawią się wielu z nas jako wyraz utopijnego marzenia o doskonałej wspólnocie.

Nie powinniśmy porzucać marzeń, zwłaszcza o pożądanych zmianach społecznych, ale trudno nie zgodzić się z przekonaniem, że w pojęciu wspólnoty nie ma nic oczywistego. Dlatego hasło tegorocznej edycji Festiwalu Conrada zostało wyrażone w liczbie mnogiej. Interesuje nas nie uniwersalna formuła, za pomocą której moglibyśmy uchwycić istotę zjawiska wspólnoty, lecz namysł nad mechanizmami, które odpowiadają za jej wielorakie sposoby funkcjonowania. Niektóre z tych mechanizmów są powtarzalne, pozostałe jednak posiadają wyjątkowy charakter i zależą od historycznych oraz kulturowych uwarunkowań, którym podlegają poszczególne społeczeństwa.

Zaprosiliśmy na Conrada 2022 pisarki i pisarzy z różnych zakątków świata, by wraz z nimi, za pośrednictwem literackich opowieści, zmierzyć się z istotnymi pytaniami. W jaki sposób jednostki zawiązują dziś wspólnotowe więzi? Co decyduje o tym, że pewne wspólnoty pozostają otwarte i gościnne, inne zaś są hermetyczne? Czego boją się wspólnoty i z jakimi traumami muszą się uporać? Jak traktujemy pozaludzkie istnienia, które współdzielą i współtworzą wraz z nami rzeczywistość? Jak zachować niezależność w obrębie grupy, do której przynależymy? W jaki sposób przezwyciężyć bierność i zaangażować się w zbiorowe działania? Jak wzmacniać procedury sprawiedliwości, by obejmowały one wszystkie osoby, a nie tylko wybrane? Dlaczego w niektórych miejscach globu nasilają się tendencje separatystyczne? Jak wygląda Polska oglądana z zewnątrz? Skąd antysemityzm wśród kibiców piłkarskich i dlaczego tak trudno go zneutralizować? Jak opowiadać o przemocy ze strony osób należących do tej samej grupy – na dodatek grupy marginalizowanej? Jak sztuka (literatura, teatr, film...) przedstawia wspólnotę mieszkańców walczących o swoje miejsce do życia z bezwzględnymi reprywatyzatorami?

To tylko niewielka część pytań, które padną podczas październikowych spotkań i dyskusji. Z dużym wyprzedzeniem prezentujemy program główny tegorocznej edycji (zapraszamy na naszą stronę – www.conradfestival.com – gdzie znajdują się szczegółowe opisy każdego z wydarzeń). Mogą go Państwo potraktować jako zestaw lekturowych rekomendacji. Publikujemy go tak wcześnie właśnie po to, by dać Państwu szansę na zapoznanie się z twórczością zaproszonych pisarek i pisarzy.

Mamy nadzieję, że dołączycie do nas w ostatnim tygodniu października. Po dwóch latach pandemii pragniemy spotkać się z Wami bezpośrednio, by wspólnie czerpać emocjonalną i intelektualną siłę z literackiej różnorodności. ©(P)

www.conradfestival.com

Program Festiwalu Conrada 2022: Wspólnoty

Poniedziałek, 24 października

12.00
QUEEROWA LEKCJA CZYTANIA Z MAJĄ HEBAN
Tekst: „Cała siła, jaką czerpię na życie. Świadectwa, relacje, pamiętniki osób LGBTQ+ w Polsce”

17.00
WSPÓLNOTA JAKO WYZWANIE. SPOTKANIE Z ROBERTEM ESPOSITO
Prowadzenie: Mikołaj Ratajczak

18.30
PRAWA WSZYSTKICH ISTNIEŃ. SPOTKANIE Z EVĄ MEIJER
Prowadzenie: Ada Arendt

20.00
O LUDZIACH, KTÓRZY NIKOGO NIE OBCHODZĄ. SPOTKANIE Z ÓSCAREM MARTÍNEZEM
Prowadzenie: Tomasz Pindel

Wtorek, 25 października

12.00
QUEEROWA LEKCJA CZYTANIA Z JOANNĄ OSTROWSKĄ
Tekst: Jack Halberstam, „Zabójca we mnie jest zabójcą w tobie. Homoseksualizm a faszyzm”, w tegoż, „Przedziwna sztuka porażki”, tłum. Mikołaj Denderski

17.00
CZEGO BOI SIĘ WSPÓLNOTA? SPOTKANIE Z VERENĄ KESSLER
Prowadzenie: Małgorzata Gralińska

18.30
ŚLĄSKOŚĆ POSZUKIWANA OD ZARAZ. SPOTKANIE ZE ZBIGNIEWEM ROKITĄ
Prowadzenie: Amelia Sarnowska

20.00
PORTRETY NOWYCH ŚWIATÓW SPOTKANIE Z ALFIANEM SA’ATEM
Prowadzenie: Aleksandra Szymczyk

Środa, 26 października

12.00
QUEEROWA LEKCJA CZYTANIA Z REMIGIUSZEM RYZIŃSKIM
Tekst: Michał Głowiński, „Bar Ganimed”, w tegoż, „Carska filiżanka”

15.30
JAK RODZI SIĘ ZŁO? SPOTKANIE Z ÉRIKIEM VUILLARDEM
Prowadzenie: Katarzyna Trzeciak

17.00
RODZINA NIE DO PRZEŁKNIĘCIA. SPOTKANIE Z SHALOMEM AUSLANDEREM
Prowadzenie: Maciej Stroiński

18.30
RELACJE, ZWIĄZKI, ZALEŻNOŚCI SPOTKANIE Z LEÏLĄ SLIMANI
Prowadzenie: Agnieszka Rasińska-Bóbr

20.00
EKSMISJA. DYSKUSJA Z UDZIAŁEM SYLWII CHUTNIK, MICHAŁA KMIECIKA, MICHAŁA OTŁOWSKIEGO I JAKUBA ŻULCZYKA
Prowadzenie: Monika Ochędowska

Czwartek, 27 października

12.00
QUEEROWA LEKCJA CZYTANIA Z BŁAŻEJEM WARKOCKIM
Tekst: Witold Gombrowicz, „Tancerz mecenasa Kraykowskiego”, w tegoż, „Bakakaj”

17.00
GRY WE DWOJE. DYSKUSJA O UNICE ZÜRN Z UDZIAŁEM FRIEDERIKE BECK I SABINE SCHOLL
Prowadzenie: Beate Sommerfeld

18.30
PAMIĘTANIE. SPOTKANIE Z TANIĄ MALARCZUK
Prowadzenie: Katarzyna Kotyńska

20.00
KIEDY SKOŃCZY SIĘ XX WIEK? SPOTKANIE Z ARTUREM DOMOSŁAWSKIM
Prowadzenie: Małgorzata Szczurek

Piątek, 28 października

12.00
QUEEROWA LEKCJA CZYTANIA Z ALDONĄ KOBUS
Tekst: Casey McQuiston, „One Last Stop”, tłum. Agata Zano

17.00
P(R)OZA DRAMAT. DYSKUSJA Z UDZIAŁEM MARTY SOKOŁOWSKIEJ, ISHBEL SZATRAWSKIEJ I SZCZEPANA TWARDOCHA
Prowadzenie: Agata Dąbek

18.30
UKRAINA, CZYLI ZACHÓD SPOTKANIE Z MYKOŁĄ RIABCZUKIEM
Prowadzenie: Grzegorz Jankowicz

20.00
OPOWIEŚCIĄ W MROK. SPOTKANIE Z MARIANĄ ENRÍQUEZ
Prowadzenie: Nina Pluta

Sobota, 29 października

15.00
PRAWSPÓLNOTY. DYSKUSJA Z UDZIAŁEM EWY KLEKOT I ANDRZEJA MUSZYŃSKIEGO
Prowadzenie: Andrzej Marzec

16.30
CZYTANIE UKRAINY. NATAŁKA BIŁOCERKIWEĆ ORAZ JEJ GOŚCINIE I GOŚCIE: URSZULA HONEK, RYSZARD KRYNICKI, JOANNA OPAREK I MICHAŁ SOBOL
Prowadzenie: Wojciech Bonowicz

18.30
DIABEŁ, KRAT, TRUPIBUT I INNI. SPOTKANIE Z ANDRUSEM KIVIRÄHKIEM
Prowadzenie: Anna Michalczuk-Podlecki

20.00
WYJŚCIE Z DOMU SNÓW. SPOTKANIE Z CARMEN MARIĄ MACHADO
Prowadzenie: Aldona Kobus

Niedziela, 30 października

14.00
FUTBOL I ANTYSEMITYZM. DYSKUSJA Z UDZIAŁEM MICHAŁA OKOŃSKIEGO I RAFAŁA ROSOŁA
Prowadzenie: Joanna Roszak

15.30
O POLSCE SPOZA POLSKI. DYSKUSJA Z UDZIAŁEM NATASZY GOERKE, WERONIKI GOGOLI I GRAŻYNY PLEBANEK
Prowadzenie: Marcin Napiórkowski

17.00
UCIECZKA Z PIEKŁA CONRADA. SPOTKANIE Z MICHAŁEM KOMAREM
Prowadzenie: Michał Olszewski

18.30
PIEKŁO DWOJGA LUDZI JEST GORĘTSZE. SPOTKANIE Z AYFER TUNÇ
Prowadzenie: Agnieszka Erdoğan

20.30
GALA NAGRODY CONRADA