Rozpad ZSRR i uzyskanie niepodległości przez Ukrainę w 1991 r. doprowadziły do rozbicia prawosławnej wspólnoty, pozostającej dotąd w przymusowej jedności w ramach Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej (RCP) - na kilka niezależnych od siebie denominacji. Spora część ukraińskich prawosławnych oderwała się wówczas od RCP, tworząc Ukraińską Cerkiew Prawosławną Patriarchatu Kijowskiego (UCP-PK). Zarówno samodzielności Cerkwi, jak i tytułu patriarszego jej zwierzchnika, metropolity Filareta, nie uznali zwierzchnicy patriarchatu moskiewskiego. Inna niezależna wspólnota, Ukraińska Autokefaliczna Cerkiew Prawosławna (UACP) - utworzona już w 1990 r. przy wydatnym udziale duchownych, którzy powrócili z emigracji na Zachodzie - przybrała narodowe i niepodległościowe oblicze. Wreszcie prawosławni, którzy nie zerwali z Cerkwią rosyjską, znaleźli się w Ukraińskiej Cerkwi Prawosławnej Patriarchatu...